Theo Cục Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu hộ cứu nạn (Bộ Công an) trong 5 năm gần đây, cả nước đã xảy ra 11.788 vụ cháy, làm chết 339 người, bị thương 906 người, thiệt hại về tài sản 6.505 tỷ đồng. Riêng năm nay (tính đến tháng 10/2015) cả nước xảy ra trên 2.600 vụ cháy, làm chết 54 người, bị thương 215 người, thiệt hại về tài sản ước tính khoảng 1.026 tỷ đồng; trong đó, có 16 vụ cháy chung cư, nhà cao tầng gây thiệt hại tài sản ước tính khoảng trên 10 tỷ đồng. Ngoài ra, cháy nhà dân tại các khu dân cư trung bình hằng năm trên 1.000 vụ, chiếm từ 45-50% tổng số vụ cháy.
Tại cuộc họp, các đại biểu nhận định: Thời gian qua, công tác quản lý hoạt động xây dựng, PCCC của các cấp chính quyền, cơ quan chức năng có nơi, có lúc còn bị buông lỏng; đặc biệt, việc xử lý các tồn tại, vi phạm về PCCC không được quan tâm, giải quyết dứt điểm dẫn đến tình trạng vi phạm kéo dài. Hậu quả, đã xảy ra một số vụ cháy lớn tại các khu chung cư, nhà cao tầng như vụ cháy chung cư HH4A Linh Đàm, toà nhà CT4A, CT4B khu đô thị Xa La gây thiệt hại lớn đến tài sản của người dân.
Cảnh sát PCCC Hà Nội cứu hộ dân trong vụ cháy chung cư Xa La, quận Hà Đông, ngày 12/10.
Theo thiếu tướng Đoàn Việt Mạnh, Cục trưởng Cục cảnh sát Phòng cháy chữa cháy, Cứu nạn cứu hộ (Bộ Công an), sai phạm chủ yếu là do chủ đầu tư không trình cơ quan có thẩm duyệt thiết kế về PCCC theo quy định; việc chuyển đổi công năng, tính chất sử dụng của công trình nhưng không thực hiện thẩm duyệt về PCCC. Để kiểm soát tình hình, thiếu tướng Đoàn Việt Mạnh kiến nghị: “Hiện nay nhiều chung cư cao tầng chưa được nghiệm thu về PCCC, nhưng vẫn đưa người dân vào sinh sống. Mặc dù cơ quan cảnh sát PCCC đã tiến hành xử phạt vi phạm hành chính nhiều lần, nhưng một số chủ đầu tư vẫn không chấp hành thực hiện khắc phục tồn tại, vi phạm. Tôi đề nghị xem xét, xử lý hình sự đối với chủ đầu tư có dấu hiện phạm tội về PCCC theo điều 240 Bộ luật Hình sự quy định về phạm tội trong trường hợp có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả đặt biệt nghiêm trọng nếu không ngăn chặn kịp thời”.
Phát biểu kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải nêu rõ: Các bộ, ngành địa phương có liên quan cần tổ chức tổng kiểm tra về công tác PCCC, rà soát, đánh giá, phân loại các khu dân cư, chung cư, nhà cao tầng, kiên quyết không được nghiệm thu các chung cư, khi chưa đảm bảo yêu cầu về PCCC để đưa vào hoạt động.
Phó Thủ tướng giao cho Bộ Xây dựng chủ trì phối hợp với Bộ Công an xây dựng thông tư liên tịch quy định về công tác quản lý đầu tư xây dựng nhằm đảm bảo việc quy định rõ trình tự, thủ tục thực hiện thẩm định, phê duyệt dự án, cấp phép đầu tư giữa cơ quan quản lý về xây dựng và cơ quan cảnh sát PCCC. Đặc biệt, tăng cường công tác xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực PCCC đối với các chung cư, nhà cao tầng không đảm bảo các điều kiện an toàn, phải coi văn bản nghiệm thu về PCCC là một trong những văn bản bắt buộc khi xem xét cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà, đất đối với chung cư cao tầng.
Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cũng yêu cầu: “Thứ nhất, các địa phương chủ động rà soát, phân loại xử lý các chung cư nhà dân đơn lẻ không đảm bảo điều kiện chịu lực cũng xử lý nghiêm hơn ai hết trách nhiệm của chủ đầu tư phải rõ ràng. Thứ hai, phải thiết kế sự tham gia của các đơn vị quản lý nhà nước từ cảnh báo, nhắc nhở đến cưỡng chế, rất rõ thời gian trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức...”.