Ngôi bảo tháp “có một không hai”
"Ngôi chùa gì mà kỳ lạ quá, cứ như từ trên trời làm xuống vậy!". Đó là lời trầm trồ của không ít người khi lần đầu tiên đứng từ xa chiêm ngưỡng chùa Minh Thành, một trong những ngôi chùa lớn và vào loại đẹp nhất Tây Nguyên. Chùa Minh Thành tọa lạc tọa lạc ở số 14A đường Nguyễn Viết Xuân (phường Hội Phú, thành phố Pleiku, Gia Lai). Chùa Minh Thành được xem là điểm tham quan hấp dẫn của thành phố Pleiku nơi vẫn đón hàng trăm ngàn lượt người đến chiêm bái và tham quan thời gian qua mặc dù vẫn đang trong thời gian xây dựng dở dang. Tất nhiên khi đến nơi đây, mọi người đều không khỏi kinh ngạc trước việc hoàn thành một ngôi bảo tháp, điểm nhấn lớn nhất của chùa với chiều cao 72m, gồm 9 tầng.
Ảnh: Hòa Carol
Trụ trì của chùa là Thượng tọa Thích Tâm Mãn, người đã đóng góp nhiều công sức trong việc tu bổ chùa, cũng như xây mới các công trình khác. Một điều kỳ lạ là ngôi bảo tháp này lại tiến hành xây dựng từ trên xuồng, ngược hẳn với cách xây dựng thông thường. Cách đây gần chục năm, ngôi bảo tháp này đã được khởi công xây dựng, với những công đoạn khó "còn hơn lên trời" như tâm sự của những người thi công ngôi chùa này cho biết.
Thông thường với các bảo tháp khác, người xây dựng sẽ thực hiện từ dưới lên, bắt đầu từ chân tháp, tới các tầng tháp và cuối cùng là đỉnh tháp. Thực hiện việc xây dựng như thế thì sẽ dễ dàng hơn cho thợ. Nhưng riêng với bảo tháp xá lợi ở chùa Minh Thành này, sau khi tham khảo ý kiến nhiều người, Thượng tọa Thích Tâm Mãn, người từng học tập và tu luyện ở rất nhiều nước trên thế giới đã quyết định thực hiệc công việc khó khăn và dường như chưa ở đâu làm với bảo tháp của chùa. Khi các nhóm thợ được mời đến để "nhận thầu" công trình này, tất cả đã phải lắc đầu, lè lưỡi trước cách xây dựng "không đâu có" này. Cuối cùng, một nhóm thợ đã “dũng cảm" nhận thầu. Đó là nhóm thợ của ông Nguyễn Sáu, người từng xây dựng nhiều ngôi chùa ở địa phương này.
Trò chuyện với chúng tôi, ông Nguyễn Sáu cho biết: Để xây dựng được bảo tháp xá lợi đặc biệt này, với chiều cao lên đến 72m, ông và nhóm thợ đã phải huy động tất cả nhân lực, vật lực, huy động nhiều phương tiện kỹ thuật hiện đại nhất. Địa điểm xây dựng bảo tháp là trên một ngọn đồi, xung quanh lại có hồ nước nên việc đưa công cụ xây dựng vào rất khó khăn. Chưa hết, bảo tháp cao tới 72m, lại phải thực hiện từ trên nóc xuống với những chi tiết cực kỳ tỉ mỉ trang trí. Để xây tòa tháp đặc biệt này, những người thợ đã phải dựng dàn giáo cao ngất trời để đổ bê tông cột trụ trước. Sau khi dựng xong cột trụ thì phần việc còn lại là xây các tầng tháp. Phải đổ bê tông từng tầng tháp một từ trên xuống dưới là công việc cực kỳ khó khăn. "Đổ xong tầng nào, chúng tôi lại bắt tay ngay vào việc hoàn thiện tầng ấy ngay. Công trình này quả thực là có một không hai từ trước tới nay. Bảo tháp này gồm 9 tầng cao tới 72m nên mỗi tầng là cả một công trình nghệ thuật đấy!", ông Nguyễn Sáu cho biết.
Bảo tháp xá lợi này có đáy hình vuông, gồm 9 tầng và phần tháp nhọn. Tầng dưới cùng cao 9m, có kích thước 11m x 11m. Tầng trên cùng nhỏ hơn nhiều, mỗi cạnh vuông chi có 3,6m. Sau khi các cột tháp và mê các tầng được làm xong, phần công việc còn lại được thực hiện tuần tự từ trên xuống dưới như xây tường, làm cửa, chạm khắc trang trí các tầng. Việc xây dựng phải chính xác tuyệt đối đến từng mm, bởi chỉ cần sai lệch một chút thì chuyển xuống các tầng dưới sẽ vô cùng khó khăn và gần như không thể sửa chữa được.
Công trình kỳ vĩ sắp thành hình
Khi nhận việc cách đây gần chục năm, nhóm thợ của ông Nguyễn Sáu cũng không thể hình dung được công trình bảo tháp lại khó khăn và kỳ công đến thế. Xây xong tầng nào là hoàn thiện luôn tầng ấy. Tầng 9 rồi xây xuống tầng 8 rồi các tầng dưới nữa. Nhiều người nhìn từ xa thấy ngọn bảo tháp không khỏi trầm trồ bởi cách xây dựng nằm ngoài sức tưởng tượng. Cứ từng tầng làm xong là nổi bật lên giữa nền trời xanh thẫm cao nguyên.
Ông Sáu nhớ lại khi một vài tầng lầu trên được làm xong, mà bên các tầng dưới chẳng có gì ngoài mấy cột trụ và giàn giáo ngổn ngang, nhìn cảnh đó thực sự thú vị. Khi ấy, nếu đứng đằng xa nhìn sẽ thấy màu sắc các tầng trên đã hoàn thành, nổi bật giữa không gian, "cứ như tòa lầu lưng chừng giữa trời vậy". Còn đứng ở gần nhìn cũng rất nhiều cảm xúc, bởi các tầng bên trên đã làm xong hiện ra vẻ đẹp trầm mặc. Nhất là những hôm ánh nắng mặt trời rực rỡ, các tầng lầu trên ấy phản chiếu lại ánh mặt trời, tỏa hào quang rực rỡ khắp xung quanh. Đứng trên tầng hai của chánh điện, mọi người có thể ngắm nhìn toàn bộ quang cảnh của Pleiku với lung linh sắc quỳ vàng.
Theo anh Trung Từ, một Phật tử thường giúp sư trụ trì trông nom xây dựng "Nhiều công trình trong chùa, đặc biệt là công trình Bảo tháp Xá lợi được trụ trì dành rất nhiều tâm huyết. Từ lâu, thầy đã lên ý tưởng xây dựng, vẽ thiết kế Bảo tháp, để làm sao vừa thể hiện được phần tinh túy trong kiến trúc Phật giáo, vừa thể hiện được tầm vóc cao lớn nổi bật khắp phố núi Pleiku". Về ngôi Bảo tháp này, anh Trung Từ cho biết, được bắt đầu xây dựng năm 2003. Qua nhiều năm thiết kế, xây dựng và hoàn thiện, bảo tháp giờ đang dần hiện lên sừng sững uy nghi của mình giữa trời xanh mây trắng cao nguyên. Tuy nhiên đến thời điểm hiện tại bảo tháp vẫn còn dang dở những công đoạn cuối cùng. "Việc xây dựng Bảo tháp này trước hết nhằm phụng thờ Xá Lợi của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni và các vị Phật – Bồ tát khác, sau đó là nhằm chấn hưng, tôn vinh đạo Phật ở Gia Lai nói riêng, cả nước nói chung. Đây là mong muốn của thầy trụ trì cũng như các tăng ni trong chùa. Việc xây dựng Bảo tháp này đã được trụ trì ấp ủ và lên ý tưởng từ nhiều năm trước!”, anh Trung Từ bồi hồi kể lại.
Cũng theo lời anh Trung Từ, sở dĩ Bảo tháp bắt đầu xây dựng cách nay hơn chục năm mà vẫn chưa xong bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân. Trong đó, đáng kể nhất là kinh phí, sự trau chuốt về kiến trúc và thời tiết thất thường. Việc tạo dáng cho các bức tượng, chạm trổ đường nét trên mái tháp, trên cửa,... được thầy trụ trì hướng dẫn tỉ mỉ để làm sao toát lên được sự uy nghi, hùng vĩ, đồng thời cũng tạo nên vẻ trầm tư, tịch mịch, sự lắng đọng như chốn bồng lai. Hiện mỗi ngày ở đây có gần 100 thợ làm việc liên tục, để kịp hoàn tất trước dịp tổ chức Đại giới đàn Cam lộ lần thứ II, tháng 9 năm Ất Mùi 2015.
Từ khi bảo tháp thành hình, chùa Minh Thành đã trở nên điểm đến hấp dẫn, quan trọng của người dân và tín đồ Phật tử Gia Lai nói riêng, cả nước nói chung. Đến đây, ta sẽ cảm nhận được đầy đủ không gian - không khí Phật giáo và nét kiến trúc đặc biệt. Chùa Minh Thành là sự đúc kễt kiến trúc từ nhiều ngôi chùa: Mái dựa theo mái chùa Một Cột, gác chuông dựa theo gác chuông chùa Keo, tượng thờ tạc theo tượng thờ chùa Tây Phương, khuôn viên sắp đặt theo lối cung điện chùa Thiên Mụ. Sau hơn 10 năm hoàn thiện, ngôi chùa khoác lên mình một chiếc áo mới, uy nghi toả ánh hào quang khắp phố núi. Chùa Minh Thành được coi là ngôi chùa lớn, có kiến trúc độc đáo hàng đầu ở Tây Nguyên.