Thông tin kinh tế là gì ?
Thông tin kinh tế là những thông tin gắn liền với các hoạt động kinh tế (vĩ mô và vi mô). Theo nghĩa rộng, nó là tin tức được tiếp nhận, được hiểu để phục vụ cho việc ra các quyết định kinh tế. Thông tin kinh tế là thông tin phát sinh và phản ánh sự hoạt động của hệ thống kinh tế, các hiện tượng và quá trình kinh tế diễn ra trong hệ thống kinh tế, các yếu tố có liên quan, …Về nội dung, hệ thống thông tin kinh tế bao gồm những thông tin sau: Thông báo nội bộ hệ thống kinh tế; Tin tức liên quan giữa các hệ thống kinh tế khác nhau; Thông tin dưới dạng các văn bản pháp luật (về đầu tư, xuất nhập khẩu, kế toán kiểm toán, thuế,…), các chính sách, quyết định để hướng dẫn các hoạt động kinh tế; Thông tin về sản xuất, phân phối, trao đổi và tiêu dùng trong nền kinh tế; Thông tin về tình hình cung - cầu, giá cả, cạnh tranh,... Các thông tin kinh tế có liên quan và ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động quản lý vĩ mô nền kinh tế, ngành và các DN.
Truyền thông có vai trò rất quan trọng đối với DN
Ảnh hưởng của thông tin kinh tế đối với nền kinh tế và các doanh nghiệp
Trong xã hội hiện đại, khi mà “đám đông” luôn có một sức mạnh vô hình lẫn hữu hình, nhà báo cần phải ứng xử như thế nào? Sự tỉnh táo của nhà báo và nguyên tắc tối thượng về tính chân thật của báo chí luôn phải đặt ở vị trí quan trọng nhất trong môi trường truyền thông hiện nay. Thông tin kinh tế đóng vai trò quan trọng trong việc làm ăn kinh doanh của giới đầu tư, DN cũng như sức mua và quyết định mua hàng của người tiêu dùng. Dưới đây là một vài trường hợp truyền thông đã thông tin sai sự thật gây bất lợi cho DN đồng thời làm cho người tiêu dùng hoang mang trong nhiều lĩnh vực, ngành nghề.
Đó là một thông tin gây bất lợi cho DN do truyền thông gây ra trong năm 2015, các phương tiện truyền thông đại chúng thông tin nhiều nông dân và thương lái bán trái cây ở miền Đông Nam bộ và Đắk Lắk sử dụng hóa chất Ethephon để thúc chín các loại hoa quả như chuối, mít, đu đủ, sầu riêng... và cho rằng chất này chỉ được dùng để kích thích cây cao su cho nhiều mủ và độc hại với người sử dụng. Thông tin này đã ảnh hưởng không ít đến nông dân và các DN hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp. Từ lâu, thế giới đã công nhận Ethephon là chất được sử dụng trong ngành trồng trọt và cả trong quá trình thu hoạch để kích thích sự chín đều và đồng loạt của các loại quả. Các chất độc hại đối với con người đến từ các nguyên nhân khác như: dư lượng thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa chất vô cơ,...
Cũng bị ảnh hưởng không nhỏ từ việc truyền thông không đúng sự thật là các DN ở Tp.HCM. Vào cuối tháng 7/ 2015, hàng loạt DN bị nêu tên trên các báo về việc nợ thuế hàng chục tỷ đồng. Những thông tin như vậy nhanh chóng lan truyền trên mạng làm xấu đi hình ảnh DN trong mắt đối tác trong và ngoài nước của họ và có thể khiến họ mất đi những hợp đồng giá trị trong thời buổi cạnh tranh khó khăn hiện nay.
Trước đó khá lâu, cuối tháng 5/ 2009, khi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ra chỉ thị về một số giải pháp nhằm đảm bảo an toàn hệ thống với nội dung quản lý chặt chẽ các điều kiện cho vay bất động sản, chứng khoán và tiêu dùng thì lại có thông tin của cơ quan báo chí viết rằng: “không được cho vay dưới chuẩn”. Vấn đề không phải là cho vay dưới chuẩn hay chuẩn mà là sự liều lĩnh và cơ chế giám sát lỏng lẻo. Hoạt động cho vay dưới chuẩn là bình thường, cần thiết và hiện nay vẫn còn tồn tại. Vì vậy, cách thông tin của báo chí lúc bấy giờ “không được cho vay dưới chuẩn” và họ đã gắn việc này với bất động sản, chứng khoán, tiêu dùng đã tạo ra cảm giác ngờ ngợ, rằng các lĩnh vực này là “dưới chuẩn” theo nghĩa tiêu cực, làm ảnh hưởng đến hoạt động cho vay của các ngân hàng thương mại.
Cũng trong năm 2009, thị trường ô tô Mỹ xuất hiện thông tin phán sản của tập đoàn General Motors (GM), nhà sản xuất ô tô hàng đầu của Mỹ. Hệ lụy của thông tin này là rất nhiều người tiêu dùng sản phẩm của GM băn khoăn và những đồn tại ở nước Mỹ. Người tiêu dùng khắp nơi đặt nhiều câu hỏi như: liệu ai dám mua xe của GM, những người đã mua rồi thì có sao không, các dòng xe của GM sẽ mất giá hay không, … Những lo lắng và băn khoăn của khách hàng mua xe như vậy là hoàn toàn chính đáng. Nhưng thật ra thì không có gì để lo ngại đối với những dòng xe của GM đã và đang bán trên thị trường Việt Nam lúc bấy giờ. Với GM, thông tin phá sản là hoàn toàn không chính xác và không có cơ sở, thông tin này đã gây bất an, hoang mang cho người tiêu dùng đồng thời ảnh hưởng rất lớn đến sức mua và gây thiệt hại không nhỏ cho GM. Thực tế thì trường hợp của GM chỉ là một cuộc “đại tu” theo hành lang tái cấu trúc của Mỹ chứ không phải là phá sản như tin đồn.
Vai trò của truyền thông đối với hoạt động của doanh nghiệp
Truyền thông là phương tiện quảng bá hữu hiệu cho DN nhưng truyền thông không đúng hoặc không phù hợp sẽ tác động không ít đến sự phát triển của DN. Chúng ta cũng nên lưu ý rằng, những hình thức truyền thông mới như Facebook, Twitter,… cũng là một dạng ảnh hưởng truyền thông (truyền thông xã hội) nơi mọi người có thể dễ dàng xuất bản rất nhiều bài viết. Khi chúng ta chia sẻ thông tin trên báo chí hoặc Facebook, cũng nên lựa chọn thông tin. Mạng xã hội là con dao hai lưỡi đối với doanh nghiệp. Ngày nay, những vấn đề thuộc lĩnh vực chuyên sâu như: bất động sản, tài chính, ngân hàng, thị trường chứng khoán, sản xuất, tiêu dùng,… đang diễn ra nhanh và có tầm ảnh hưởng rộng thì yêu cầu thông tin cần phải kịp thời, chính xác và không thể chỉ là việc đưa tin thuần túy. Không đưa tin thuần túy, nghĩa là thông tin sẽ hơn nhau ở chỗ nội dung có lý giải đáp ứng. Thông tin kinh tế không thể như chúng ta tường thuật trong thi đấu thể thao, không thể để cho sự hưng phấn hay sự bi quan chen vào một cách quá đáng. Thông tin phải có yêu cầu đáp ứng, đây là một tiêu chí mà tôi nghĩ rất cần thiết đối với giới truyền thông.
Tóm lại, có thể nói rằng yêu cầu hiểu biết đầy đủ rất cần được đặt ra với giới truyền thông, mục đích là để có nhiều thông tin nói chung và thông tin kinh tế nói riêng nhằm đáp ứng với liều lượng lý giải đúng đắn, thích đáng, khách quan chứ không chủ quan cảm tính hay vì mục đích cá nhân cần đạt được. Điều này có tác dụng giúp giảm bớt tình trạng nhiễu lệch thông tin, bất lợi cho việc ra quyết định của nhiều giới mà chủ yếu là giới đầu tư, doanh nghiệp trong quá trình hội nhập và phát triển kinh tế đất nước. Vì thế, nguồn lực chuyển tải thông tin (chủ yếu là giới truyền thông) không thể thiếu yếu tố chuyên gia trong lĩnh vực, ngành nghề mà họ đưa tin. Sứ mệnh cơ bản của truyền thông là giúp công chúng tìm hiểu trạng thái biến động chân thực của môi trường một cách khách quan. Vì vậy, truyền thông phải phản ánh một cách chân thực các vấn đề khách quan, không đưa tin sai sự thật. Nếu báo chí không thể bảo đảm tính chân thực thì sẽ tự làm mất giá trị cơ bản của báo chí trong quá trình truyền thông, làm mất đi trách nhiệm nghề nghiệp cơ bản mà nó phải gánh vác.
Hy vọng giới truyền thông ngày càng có nhiều thông tin kinh tế chính xác, kịp thời, bổ ích nhằm góp phần vào sự phát triển của cộng đồng DN nói riêng và kinh tế đất nước nói chung.