Các sách như 100 điều cần biết về phong tục Việt Nam hay Văn khấn nôm tại nhà – Tập văn cúng gia tiên, đều hướng dẫn rằng: Mâm lễ cúng ngày Tết Hàn thực gồm: Hương, hoa, trầu cau và 5 hoặc 3 bát bánh trôi cùng 5 hoặc 3 bát bánh chay dâng lên bàn thờ.
Mâm lễ cúng Tết Hàn thực gồm 5 hoặc 3 bát bánh trôi cùng 5 hoặc 3 bát bánh chay.Sở dĩ việc chỉ cúng bánh trôi vì theo gốc tích, ngày Tết Hàn Thực là ngày cấm đốt lửa, chỉ được ăn đồ nguội đã có từ đời vua Tấn Văn Công thời Xuân Thu bên Trung Quốc.
Việt Nam chịu ảnh hưởng văn hóa Trung Hoa nên Tết Hàn thực là tết du nhập. Tuy vậy, người dân Việt Nam cũng vẫn duy trì Tết Hàn thực nhưng ý nghĩa thì khác hẳn của Trung Quốc. Dân ta coi dịp này cũng là một dịp lễ để tưởng nhớ gia tiên.
Nói về con số bát bánh trôi và bánh chay phải là 5 hoặc 3 bởi vì cha ông ta quan niệm số lẻ là số tâm linh. Người ta thắp hương cũng thường thắp 1 nén hoặc 3 nén, 5 nén chứ ít khi thắp số chẵn.
Ngoài bánh trôi và bánh chay, các gia đình cũng có thể mua thêm hoa quả và các thứ bánh trái khác tùy tâm. Sau khi bày lễ lên ban thờ, các gia đình thường thắp hương và khấn gia tiên theo Bài cúng Tết Hàn thực được lưu truyền từ xưa đến nay.
Xem thêm video: Cách làm bánh trôi nhân đậu xanh