Ýnghĩa, trách nhiệm tri ân lớn lao
Trong suốt những năm qua, Đảng, Nhà nước và nhân dân ta luôn dành sự quan tâm đặc biệt tới các gia đình liệt sĩ, thương binh, người có công với cách mạng. Cùng với việc ban hành và triển khai thực hiện các nghị quyết, chỉ thị về chế độ, chính sách xã hội, ưu đãi người có công với cách mạng, đã từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho gia đình các liệt sĩ, thương binh, tri ân và ghi nhớ công lao các liệt sĩ, thương binh, giáo dục truyền thống cho các thế hệ mai sau. Đảng và Nhà nước ta đã dành một nguồn ngân sách lớn cho việc xây dựng các khu tưởng niệm, sửa chữa, tôn tạo và xây dựng mới các nghĩa trang liệt sĩ, triển khai các hoạt động tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ trên các chiến trường (bao gồm cả trên đất bạn Lào và Campuchia). Công tác tìm kiếm, xác định danh tính liệt sĩ đang được tích cực triển khai với sự hỗ trợ của công nghệ ADN. Nhờ đó, nhiều liệt sĩ đã trở về đoàn tụ với quê hương, gia đình và người thân. Công nghệ giám định ADN cũng đang góp phần tìm kiếm, xác định tên của các liệt sĩ đã được quy tập về các nghĩa trang (trên cả nước hiện còn khoảng 303.000 mộ liệt sĩ chưa có tên, còn hơn 208.000 liệt sĩ chưa được phát hiện, tìm kiếm quy tập).
Thời gian qua, các địa phượng, đơn vị đã khẩn trương xây dựng kế hoạch, chương trình phối hợp, tuyên truyền, vận động cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ để phục vụ công tác rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ, cơ sở dữ liệu liệt sĩ; tiếp nhận, phân tích, xử lý thông tin liệt sĩ, mộ liệt sĩ. Từ đó, đồng bộ triển khai xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện, rà soát, xác minh đến đâu cập nhật cơ sở dữ liệu liệt sĩ vào phần mềm quản lý đến đó. Công tác xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin được đẩy mạnh với cả hai hình thức: phân tích ADN và thực chứng. Bên cạnh việc đẩy nhanh tiến độ đầu tư, nâng cấp các đơn vị giám định gene hài cốt liệt sĩ, khẩn trương hoàn tất các bước để sớm ra đời ngân hàng gene hài cốt liệt sĩ và thân nhân liệt sĩ để phục vụ so sánh, đối chiếu, xác định thông tin hài cốt liệt sĩ.
Thực hiện Đề án cần sự chung tay của cộng đồng.
Tập trung tháo gỡ, khắc phục khó khăn
Các địa phương, các đơn vị tham gia thực hiện Đề án 150 đã hết sức khẩn trương, tập trung tháo gỡ, khắc phục khó khăn lớn nhất hiện nay là số lượng hài cốt liệt sĩ thiếu thông tin còn khá lớn. Đặc biệt thời gian hy sinh khá lâu, nhiều hài cốt đã bị phân hủy ở mức độ rất cao nên khó khăn trong quá trình phân tích AND. Cùng với đó, đối tượng lấy mẫu sinh phẩm của thân nhân liệt sĩ để đối chứng tuổi cao, sức yếu, không ít trường hợp đã mất. Việc quản lý, lưu trữ hồ sơ mộ liệt sĩ, thông tin về liệt sĩ còn nhiều hạn chế, nhiều trường hợp bị thất lạc nên quá trình xác định thông tin hài cốt liệt sĩ bằng phương pháp thực chứng cũng gặp không ít khó khăn.
Tại Hội nghị triển khai thực hiện Đề án 150, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nêu rõ: Cần ban hành ngay Quy trình xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin; khẩn trương đưa vào vận hành hệ thống cơ sở dữ liệu thống nhất về liệt sĩ, thân nhân liệt sĩ, mộ liệt sĩ và nghĩa trang; đẩy nhanh tiến độ giải mã phiên hiệu đơn vị để phục vụ cho việc xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin; dành nguồn lực tài chính cho hoạt động tìm kiếm quy tập, lấy mẫu hài cốt liệt sĩ ở những khu vực khó khăn, vùng sâu, vùng xa...
Trong quá trình thực hiện Đề án 150, cần khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chức và cá nhân có đủ điều kiện tham gia vào quá trình xác định thông tin hài cốt liệt sĩ; phát huy đúng mức vai trò của Hội Cựu chiến binh và Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam và các đoàn thể trong việc phát hiện và cung cấp thông tin về liệt sĩ và thân nhân liệt sĩ.
Nhiều liệt sĩ đã trở về đoàn tụ với quê hương, gia đình và người thân.
Thực hiện Đề án là một chặng đường dài nhưng khẩn trương, cần sự chung tay của cộng đồng. Công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ là một trong những nhiệm vụ quan trọng của hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”, việc làm thể hiện truyền thống, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ta. Đây là trách nhiệm của mọi tổ chức và cá nhân, của cả hệ thống chính trị trong việc rà soát, xác minh, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ đơn vị quản lý, cập nhật hồ sơ dữ liệu thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ để cung cấp thông tin phục vụ cho công tác tìm kiếm và quy tập.
Thời gian tới, để thực hiện hiệu quả công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, các đơn vị phải đẩy mạnh hơn nữa công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng đối với công tác rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ, xác minh cung cấp thông tin phục vụ công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền, thu thập, kết nối và cung cấp thông tin phục vụ cho công tác tìm kiếm, quy tập. Phối kết hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị trong và ngoài quân đội, sự giúp đỡ của các Hội Cựu chiến binh, Ban liên lạc bạn chiến đấu, Ban liên lạc truyền thống triển khai thực hiện. Xây dựng kế hoạch chặt chẽ, cụ thể, tỷ mỷ; phân công giao nhiệm vụ trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ. Làm tốt được điều đó, sẽ đáp ứng một phần nguyện vọng của gia đình thân nhân liệt sĩ và là việc làm thể hiện sự tri ân đối với các anh hùng liệt sĩ.
Hoạt động hỗ trợ giám định ADN xác định danh tính liệt sĩ đã có nhiều kết quả tích cực, thực sự đem lại niềm tin cho các gia đình liệt sỹ và các đồng đội.
Thành Sơn/GĐTE