Môi trường học tập sáng tạo sẽ tạo ra không gian để trẻ chủ động học tập, vui chơi. Ảnh: Ánh Hồng
Sáng tạo trong dạy và học
Môi trường học có vai trò hết sức to lớn đối với sự phát triển của trẻ em. Một môi trường học sáng tạo là hết sức cần thiết để nhà trường và phụ huynh có thể đáp ứng với nhu cầu sáng tạo của trẻ em hiện nay.
Có thể nói, môi trường học tập sáng tạo sẽ tạo ra không gian để trẻ chủ động học tập, vui chơi và tạo ra nhiều ý tưởng mới, sáng tạo đa dạng hơn, liên tục thử nghiệm và hoàn thiện. Việc học tập và vui chơi tại môi trường học sáng tạo chắc chắn giúp trẻ em cảm thấy hứng thú bởi trẻ coi đó là không gian đặc biệt để các con được thỏa sức sáng tạo, thể hiện được suy nghĩ, tình cảm của mình.
Nhà giáo ưu tú Nguyễn Thị Hiền (Trường Tiểu học Đoàn Thị Điểm - Hà Nội) chia sẻ: Ở lứa tuổi tiểu học, trẻ học mà chơi, chơi mà học, thầy cô luôn cần có nhiều sáng kiến đổi mới, sáng tạo trong dạy học, phối hợp linh hoạt nhiều phương pháp tổ chức dạy và học để phát huy tính tích cực của trẻ, rèn luyện kỹ năng học tập, vui chơi cũng như kỹ năng sống cho trẻ. Với phương châm giáo dục trẻ phát triển toàn diện, nhất là dạy kỹ năng sống, các con được làm quen với môi trường ngoài lớp, giao lưu để khám phá những điều mới lạ và tự tin thể hiện bản thân. Thực hiện hiệu quả giáo dục kỹ năng sẽ giúp trẻ thích nghi tốt trong cuộc sống, khả năng hòa nhập nhanh và tự tin khi bước vào các cấp học tiếp theo.
Thực tế hiện nay, sự tự phục vụ, tự quản của học sinh vẫn yếu, nhiều em còn phụ thuộc cha mẹ, thầy cô, bạn bè, chưa chủ động thực hiện công việc được giao, chưa mạnh dạn, tự tin trước tập thể... Do đó, nhiều năm qua, các trường học đã chú trọng giáo dục kỹ năng cho học sinh. Các em được chuyên gia tâm lý truyền đạt, phổ biến những kiến thức về: Quyền trẻ em, Luật Trẻ em; kỹ năng phòng vệ, phòng tránh thương tích, phòng tránh xâm hại tình dục, bạo lực học đường; phòng chống đuối nước, trang bị các kỹ năng an toàn trong môi trường nước, an toàn khi tham gia giao thông. Các em còn được tìm hiểu tâm sinh lý tuổi dậy thì, hướng dẫn kỹ năng, trình bày thông điệp, phát hiện vấn đề và đối thoại, thực hành diễn đàn với chủ đề về tình yêu quê hương đất nước, tình cảm bạn bè, thầy cô và mái trường mến yêu.
Thông qua các chương trình, nhằm trang bị thêm cho học sinh một số kỹ năng sống để tự bảo vệ bản thân, hướng tới cuộc sống lành mạnh về thể chất và tinh thần, sống có ích cho gia đình và xã hội. Bên cạnh đó, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cộng đồng xã hội, gia đình và nhà trường trong việc thực hiện các quyền về trẻ em; tạo cho các em quyền làm chủ, được mạnh dạn bày tỏ cảm xúc, thể hiện những điều mà trẻ cần được xã hội và người lớn chia sẻ.
Việc giáo dục kỹ năng sống và rèn luyện sức khỏe cho học sinh là vấn đề quan trọng, không chỉ khơi dậy và phát huy khả năng, năng khiếu của các em mà còn góp phần hình thành nhân cách đạo đức, giúp trẻ phát triển về đức, trí, thể, mỹ.
Mỗi trẻ đều tiềm ẩn trong mình năng lực sáng tạo. Ảnh: Ánh Hồng
Vai trò của môi trường học đối với sự phát triển của trẻ em
Mỗi trẻ đều tiềm ẩn trong mình năng lực sáng tạo. Nếu đặt trẻ vào môi trường học tập kích thích sự sáng tạo thì khả năng sáng tạo của trẻ sẽ được phát huy một cách tốt nhất. Việc mang đến cho trẻ sự tự do trong môi trường giáo dục sẽ giúp các con cảm thấy bản thân được tôn trọng về những điều mình muốn, mình nói và mình làm. Tính sáng tạo của trẻ bộc lộ một cách tự nhiên khi trí thông minh của trẻ được hình thành thông qua việc tương tác với một môi trường được chuẩn bị sẵn sàng.
Một môi trường học tập sạch sẽ, an toàn, có sự bố trí khu vực chơi và học phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn không chỉ đối với sự phát triển trí tuệ của trẻ, mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo.
Theo bà Nguyễn Thanh Huyền - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Trung Yên (Hà Nội): Để chú trọng phương pháp giáo dục toàn diện cho trẻ, nhà trường tập trung và bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng hợp tác trong quá trình dạy học, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, đảm bảo chuẩn kiến thức và kỹ năng, ứng dụng công nghệ thông tin, thiết bị dạy học và các phương tiện hiện đại vào quá trình dạy và học, tạo môi trường giáo dục khoa học, hiện đại. Bên cạnh đó, sẽ nâng cao hơn nữa chất lượng sinh hoạt của các câu lạc bộ đang hoạt động có hiệu quả, góp phần xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực.
Lứa tuổi tiểu học là lứa tuổi tràn ngập xúc cảm, trí tò mò, trí tưởng tượng bay bổng và khả năng liên tưởng mạnh, do đó trẻ rất dễ dàng sáng tạo. Ở độ tuổi này, cùng với sự hoàn thiện về nhận thức, mỗi đứa trẻ đều tiềm ẩn trong mình năng lực sáng tạo. Một môi trường học sáng tạo là hết sức cần thiết để nhà trường và phụ huynh có thể đáp ứng nhu cầu sáng tạo của trẻ em hiện nay. Có thể nói, môi trường học tập sáng tạo sẽ tạo ra không gian để trẻ chủ động học tập, vui chơi và tạo ra nhiều ý tưởng mới, sáng tạo đa dạng hơn, liên tục thử nghiệm và hoàn thiện. Trẻ có thể cùng nhau chia sẻ ý tưởng, cùng hợp tác trên các dự án và tiếp thu, học hỏi từ chính bạn bè của mình để cùng nhau phát triển. Khi làm việc trên các dự án mà mình quan tâm, các em sẽ chăm chỉ và bền bỉ hơn, sẽ kiên trì khi đối mặt với các thử thách và sẽ học hỏi, khám phá được nhiều hơn trong quá trình này.
Việc học tập và vui chơi tại môi trường học sáng tạo chắc chắn giúp trẻ em cảm thấy hứng thú, bởi trẻ coi đó là không gian đặc biệt để thỏa sức thể hiện được suy nghĩ, tình cảm của mình.
Hồng Lĩnh/TC GĐ&TE
