Dễ dàng mua trước, trả tiền sau
Chuẩn bị bước sang năm cuối ở khoa Công nghệ Thông tin một trường Đại học ở Hà Nội, lại được một công ty phần mềm gần trường tuyển vào một vị trí bán thời gian, N.T.Phương (Đông Anh, Hà Nội) hết sức lo lắng vì chiếc laptop hiện nay của em thường xuyên hỏng hóc và tốc độ xử lý hết sức chậm chạp.
Phương đã đề cập việc mua laptop mới với gia đình nhưng bố mẹ em không giúp gì được bởi cả hai đều làm công nhân khu công nghiệp Quang Minh (Nội Bài) với tổng thu nhập chỉ xấp xỉ 10 triệu đồng mỗi tháng trong khi gia đình còn 2 đứa em đang học trung học hết sức tốn kém.
“Đánh liều” hỏi mua trả góp của một công ty tài chính có điểm giao dịch đặt tại siêu thị điện máy trên phố Thái Hà, Phương được tư vấn kỹ càng và nhận thấy mức lương làm thêm dù chưa cao nhưng hoàn toàn có thể đáp ứng được các phương án trả góp khá “dễ thở” này.
Cụ thể, với lựa chọn là chiếc laptop trị giá 10.990.000 đồng, Phương được tư vấn nhiều phương án thanh toán với mức trả trước trước 10-70%. Số tiền còn lại cũng được chia thành nhiều phương án trả góp khác nhau từ 6-12 tháng.
Sau khi cân nhắc, Phương chọn gói trả trước 40%, tương đương 4.396.000 đồng và trả góp mỗi tháng 824.000 đồng/tháng trong vòng 9 tháng. Với lựa chọn này, tổng cộng số tiền Phương phải trả cuối kỳ chỉ chênh lệch 894.000 đồng so với giá bán ngay.
Ngoài số tiền này, Phương chỉ còn phải trả 62.000 đồng phí bảo hiểm tiền vay mỗi tháng. Nhân viên tư vấn cho biết, đây là mức phí bảo hiểm tiền vay đối với các khách hàng mới. Còn nếu Phương thanh toán đúng hạn, có lịch sử tín dụng tốt và quay lại vay vốn những lần kế tiếp thì sẽ không phải trả khoản này.
Các phương án còn lại cũng có mức chênh không đáng kể so với giá bán ngay, cao nhất là phương án trả góp trong 12 tháng với mức chênh tổng cộng 1.082.000 đồng.
“Mới nhìn thì thấy lãi suất có vẻ cao nhưng tổng cộng phí, lãi chưa đến 1 triệu đồng thì không đáng kể nên mua ngay chứ chờ đủ tiền thì lại ảnh hưởng đến công việc”, Phương chia sẻ.
Theo khảo sát của nhóm phóng viên, không chỉ ở Thái Hà mà hầu hết các siêu thị điện máy trên địa bàn Hà Nội, TPHCM và nhiều tỉnh thành khác đều có sự kết hợp chặt chẽ với các công ty tài chính. Tại các điểm mua sắm này thường có bàn tư vấn cho vay trả góp với lãi suất công khai rõ ràng nhằm gia tăng niềm tin và khả năng tiếp cận dịch vụ cho khách hàng.
Thay đổi thói quen mua sắm của người tiêu dùng
Khảo sát nhanh của nhóm phóng viên cho thấy, giống như Phương, nhiều người thường có tâm lý e dè trong lần đầu tiên tiếp cận các sản phẩm cho vay tiêu dùng trả góp của các công ty tài chính. Tuy nhiên, sau khi sử dụng dịch vụ, các khách hàng cũ thường có xu hướng quay trở lại bởi các lợi ích mà loại hình vay vốn trả góp này mang lại.
Ông Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính ngân hàng nhận định, việc ra đời nhiều sản phẩm vay tiêu dùng và sự cạnh tranh giữa các công ty tài chính làm tăng khả năng tiếp cận dịch vụ tín dụng chính thức với chi phí hợp lý và thủ tục nhanh gọn cho người dân, đặc biệt là cho nhóm khách hàng dưới “chuẩn” của ngân hàng.
Quả thực vậy, với sự bảo hộ đầy đủ của pháp luật nhờ hành lang pháp lý rõ ràng, tín dụng tiêu dùng là kênh cung cấp vốn chính thống và hợp pháp với nhiều ưu điểm vượt trội. Hình thức vay vốn này giúp người đi vay yên tâm với các dịch vụ do các công ty tài chính có pháp nhân đầy đủ cung cấp, thay vì việc tìm đến tín dụng đen vốn đi kèm với rất nhiều rủi ro và lãi suất “cắt cổ”.
Cụ thể, theo ông Nguyễn Trí Hiếu lãi suất cho vay tiêu dùng phổ biến của các công ty tài chính chỉ khoảng 30%/năm. Rất hiếm có trường hợp lên tới 50%, ngoại trừ những hồ sơ “bị xếp cuối bảng” còn lãi suất “chợ đen” thường dao động từ 3.000 – 5.000 đồng/triệu ngày (tương đương 9 – 15%/tháng hay 108 – 180%/năm)..
Không những thế, trong khi tín dụng đen yêu cầu người đi vay phải có tài sản cầm cố, thế chấp thì tín dụng tiêu dùng có thể xét duyệt hồ sơ và giải ngân chỉ căn cứ theo chứng minh thư nhân dân và một vài giấy tờ tùy thân của người đi vay.
Bên cạnh đó, việc tín dụng tiêu dùng tạo điều kiện cho khách mua trước, trả tiền sau đối với rất nhiều mặt hàng như điện thoại, xe máy, laptop,… phục vụ nhu cầu công việc và cuộc sống một cách dễ dàng, thay vì phải chờ đủ tiền mới ra quyết định mua sắm như hình thức mua sắm truyền thống để không bị bỏ lỡ các “cơ hội vàng” cũng là một điểm cộng đáng chú ý của loại hình vay vốn này.
“Đây cũng là lý do chính để hình thức vay tiêu dùng có thể từng bước thay đổi thói quen mua sắm của người dân và góp phần đẩy lùi tín dụng đen”, chuyên gia Chí Hiếu nhấn mạnh.
