Thành phần giám sát phải gọn nhẹ, thiết thực
Tiếp tục phiên họp thứ 50, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự kiến chương trình hoạt động giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2017. Các ý kiến trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất các tiêu chí lựa chọn giám sát. Theo đó việc lựa chọn nội dung giám sát chuyên đề phải là những vấn đề bức xúc, nổi lên ở tầm vĩ mô hoặc ảnh hưởng lớn đến đời sống kinh tế - xã hội, được đại biểu Quốc hội, cử tri và nhân dân quan tâm; gắn với công tác xây dựng pháp luật; không trùng với các chuyên đề đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành giám sát trong khoảng từ 3 đến 5 năm tính đến thời điểm đề xuất; đảm bảo cân đối, phù hợp giữa các lĩnh vực; phạm vi giám sát phù hợp với điều kiện thực hiện của các cơ quan của Quốc hội.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị trong năm 2017, Quốc hội giám sát 2 chuyên đề tại 2 kỳ họp trong năm; Ủy ban Thường vụ Quốc hội giám sát 2 chuyên đề. Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban bên cạnh việc thực hiện giám sát chuyên đề của mình còn phải giúp Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội giám sát tối cao nên theo bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban lựa chọn các chuyên đề phù hợp, báo cáo để Tổng thư ký Quốc hội thực hiện điều phối hợp lý, tránh chồng chéo. “Thành phần đoàn giám sát phải gọn nhẹ, thiết thực, không rồng rắn đến, tránh việc một địa phương có hai đoàn giám sát đến làm việc” - Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng, giám sát chuyên đề về ban hành văn bản quy phạm pháp luật là một trong những giám sát hiệu quả thấp nhất của Quốc hội vì thực tế nhiều văn bản ban hành nhưng vẫn chưa có văn bản hướng dẫn thi hành. Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, trong nhiệm kỳ này, Quốc hội cần tập trung cao cho nội dung này, uốn nắn đúng "đường ray" đó là hướng dẫn thi hành pháp luật.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân điều hành phiên họp.
Trên cơ sở phân tích sự cần thiết dựa trên các tiêu chí lựa chọn đã được thống nhất, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất dự kiến nội dung giám sát chuyên đề của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2017 trình Quốc hội xem xét gồm hai chuyên đề: Việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm giai đoạn 2011- 2016; Việc thực hiện chính sách, pháp luật về cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011 - 2020 sẽ do Quốc hội giám sát tối cao. Hai chuyên đề: Việc thực hiện chính sách, pháp luật về đầu tư và khai thác các công trình giao thông theo hình thức hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao (BOT); việc thực hiện chính sách, pháp luật đối với ngư dân và phát triển kinh tế biển sẽ do Ủy ban Thường vụ Quốc hội thực hiện giám sát.
Thể chế hoá kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng
Cũng tại phiên họp cuối cùng này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội năm 2017 và dự kiến điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2016.
Qua thảo luận, nhiều ý kiến cho rằng cần ưu tiên đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2017 các dự án luật, pháp lệnh nhằm thể chế hoá kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng được nêu trong các văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XII, nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương, Kết luận của Bộ Chính trị về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 48-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa IX về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật đến năm 2010, định hướng đến năm 2020.
Đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2017 các dự án luật, pháp lệnh nhằm tiếp tục triển khai thi hành Hiến pháp; thực hiện các cam kết quốc tế, điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, đặc biệt là các hiệp định thương mại tự do (FTA), Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP); đáp ứng yêu cầu cấp thiết về phát triển kinh tế - xã hội, yêu cầu quản lý nhà nước, quản lý xã hội, giải quyết các vấn đề bức xúc của người dân. Chỉ đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2017 những dự án có đầy đủ hồ sơ theo quy định; thuyết minh rõ ràng về mục đích, sự cần thiết ban hành, phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng và các nội dung cơ bản theo đúng quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Đồng thời, xác định rõ thứ tự ưu tiên của các dự án luật cần ban hành và quyết tâm tập trung thực hiện, bảo đảm tiến độ, tránh tình trạng phải điều chỉnh Chương trình...
Chủ trì thảo luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nêu rõ về các dự án điều chỉnh của năm 2016, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng tình dự án luật Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ sẽ thông qua tại 2 kỳ họp. Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội sẽ cho ý kiến, và thông qua tại kỳ họp thứ hai.
Đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung các Luật về đầu tư, kinh doanh, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nêu rõ, Quốc hội, Chính phủ mong muốn tạo môi trường thuận lợi cho đầu tư kinh doanh, tạo ra khuôn khổ pháp lý. Đây là luật sửa đổi, bổ sung một số luật liên quan tới đầu tư kinh doanh. Hiện hồ sơ chưa đủ để các cơ quan chức năng thẩm tra, nên đề nghị Chính phủ trên cơ sở đề nghị của Bộ Kế hoạch và Đầu tư chuẩn bị kỹ dự án luật, báo cáo với Ủy ban Thường vụ Quốc hội sau kỳ họp thứ nhất của Quốc hội khóa XIV. Trong thời gian đó các Ủy ban của Quốc hội sẽ thẩm tra các dự án luật, nếu thấy đủ điều kiện thì Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ đồng ý cho sửa đổi bổ sung luật này và báo cáo với Quốc hội tại kỳ họp cuối năm. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng thống nhất: Luật Hành chính công sẽ đưa vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2017; chưa bổ sung dự án Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh...
Về dự án Luật Biểu tình, Tờ trình nêu rõ dự án này đã được đưa vào Chương trình cho ý kiến tại kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIII để kịp thời thể chế hóa quy định của Hiến pháp năm 2013. Tuy nhiên, do đây là dự án luật phức tạp, cần có thêm thời gian tiếp tục nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, nên đã lùi thời gian trình dự án luật này.
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015 (đã phải lùi hiệu lực thi hành vô thời hạn do phát hiện nhiều sai sót), được Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đinh Trung Trụng giải thích là cần thời gian chuẩn bị, rà soát lỗi nên chưa trình Quốc hội khoá XIV ngay tại kỳ họp đầu tiên cuối tháng 7 này. Luật này sẽ được trình tại kỳ họp thứ 2, theo thông lệ sẽ được tổ chức cuối năm nay.