Theo các quy định hiện hành của Hiến pháp 2013, Bộ luật Dân sự 2015, Bộ luật Hình sự 2015, Luật Viễn thông 2009 và Nghị định 15/2020/NĐ-CP, việc nghe lén, thu âm điện thoại của người khác được xem là hành vi xâm phạm đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình và là một trong các hình vi bị cấm trong hoạt động viễn thông.
Theo đó, hành vi nghe lén, thu âm điện thoại nói chung và hành vi nghe lén, thu âm điện thoại của đồng nghiệp nói riêng có thể bị xử phạt vi phạm hành chính tới 10 triệu đồng với cá nhân, tới 20 triệu đồng đối với tổ chức.
Ngoài ra, tùy vào mức độ vi phạm hành vi này có thể thể bị xử lý hình sự theo hình thức bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc bị phạt tù 1-3 năm.
Nghe lén, thu âm điện thoại của người khác là hình vi bị cấm
Theo các quy định hiện hành, việc nghe lén và ghi âm trái phép là hành vi trái pháp luật. Nếu bạn muốn ghi âm lại cuộc trò chuyện, cuộc họp… nên xin phép đối phương trước khi thực hiện hành vi này.
Cụ thể, Điều 21 Hiến pháp 2013 có quy định: Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình; có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình. Thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình được pháp luật bảo đảm an toàn.
Mọi người có quyền bí mật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác. Không ai được bóc mở, kiểm soát, thu giữ trái luật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư của người khác.
Quyền về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình cũng được pháp luật quy định tại Điều 38 Bộ luật Dân sự 2015: Đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ.
Việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân phải được người đó đồng ý, việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến bí mật gia đình phải được các thành viên gia đình đồng ý, trừ trường hợp luật có quy định khác.
Thư tín, điện thoại, điện tín, cơ sở dữ liệu điện tử và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của cá nhân được bảo đảm an toàn và bí mật.
Ngoài ra, Điều 12 Luật Viễn thông 2009 quy định chi tiết về các hành vi bị cấm trong hoạt động viễn thông gồm: Thu trộm, nghe trộm, xem trộm thông tin trên mạng viễn thông; trộm cắp, sử dụng trái phép tài nguyên viễn thông, mật khẩu, khóa mật mã và thông tin riêng của tổ chức, cá nhân khác.
Đưa thông tin xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân.
Ghi âm cuộc gọi trái phép thể bị phạt 3 năm tù
Nếu người nào có hành vi vi phạm ở trên sẽ có thể bị xử lý theo quy định tại Nghị định 15/2020/NĐ-CP. Theo đó, hành vi ghi âm cuộc gọi trái phép nếu bị phát hiện có thể bị xử phạt hành chính lên đến 10 triệu đồng đối với cá nhân và lên đến 20 triệu đồng đối với tổ chức nếu vi phạm.
Ngoài ra, có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính theo quy định tại điểm b khoản 8 Điều 102 Nghị định 15/2020/NĐ-CP.
Cụ thể, điểm q khoản 3 Điều 102 Nghị định 15/2020/NĐ-CP quy định về vi phạm quy định về lưu trữ, cho thuê, truyền đưa, cung cấp, truy nhập, thu thập, xử lý, trao đổi và sử dụng thông tin. Trong đó, phạt tiền 10-20 triệu đồng đối với một trong các hành vi: Nghe, ghi âm cuộc đàm thoại trái pháp luật; Thu giữ thư, điện báo, điện tín trái pháp luật.
Ngoài ra, Bộ luật Hình sự 2015 cũng có quy định về vi phạm ghi âm cuộc gọi có thể chịu mức hình phạt cao nhất là 3 năm tù cùng hình phạt bổ sung với số tiền lên đến 20 triệu đồng và cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định lên đến 5 năm.
Cụ thể, Điều 159 Bộ luật Hình sự 2015 quy định vè tội xâm phạm bí mật hoặc an toàn thư tín, điện thoại, điện tín hoặc hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của người khác.
Theo đó, người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, đã bị xử lý kỷ luật hoặc xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền 20-50 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm:
Các hành vi gồm: chiếm đoạt thư tín, điện báo, telex, fax hoặc văn bản khác của người khác được truyền đưa bằng mạng bưu chính, viễn thông dưới bất kỳ hình thức nào;
Cố ý làm hư hỏng, thất lạc hoặc cố ý lấy các thông tin, nội dung của thư tín, điện báo, telex, fax hoặc văn bản khác của người khác được truyền đưa bằng mạng bưu chính, viễn thông;
Nghe, ghi âm cuộc đàm thoại trái pháp luật; Khám xét, thu giữ thư tín, điện tín trái pháp luật; Hành vi khác xâm phạm bí mật hoặc an toàn thư tín, điện thoại, điện tín, telex, fax hoặc hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của người khác.
Điều 159 cũng nêu rõ, phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 1-3 năm: Có tổ chức; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn; Phạm tội 2 lần trở lên; Tiết lộ các thông tin đã chiếm đoạt, làm ảnh hưởng đến danh dự, uy tín, nhân phẩm của người khác; Làm nạn nhân tự sát.
Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền 5- 20 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định 1-5 năm.
