Và tuy đã hơn 35 năm nay, ngày nào vợ chồng ông cũng đi bộ 2 lần/ngày, chừng 4 cây số/lần. Dù ở tuổi 87, nhưng vợ chồng ông vẫn giữ được tình cảm nồng thắm. Đặc biệt, từ những chiếc bút nhặt ấy, ông đã dịch hàng trăm cuốn sách, in và phát hành gần 250 đầu sách.
Lối sống giản dị
Dương Thu Ái là nhà văn không chỉ giản dị trong lối sống, mà cả trong sinh hoạt. Dù tuổi cao, không phải tất bật mưu sinh nhưng ông vẫn cần mẫn làm việc trong căn phòng đầy sách.
Một thói quen mà Dương Thu Ái luôn duy trì suốt 35 năm nay, đó là ông cùng vợ là bà Nguyễn Kim Hanh đi bộ hàng ngày. Ngày nào cũng vậy, kể cả ngày tết, bất kể nắng, mưa ông bà vẫn đi bộ 2 buổi.
Lão nhà văn bảo: “Tôi đi bộ cốt để khỏe người, sống lành mạnh. Ngoài ra, nếu có duyên thì nhặt được chiếc bút rơi, tôi mang về dùng”.
Bà Nguyễn Kim Hanh - người đồng hành suốt bao năm cùng ông Ái lý giải chuyện nhặt bút viết sách của chồng: “Vợ chồng tôi lập nghiệp trong gian khó nên rất tiết kiệm, phải chắt chiu trong chi tiêu mới có tiền nuôi con. Nhưng tôi thấy đi bộ, nhặt bút, viết văn vào giấy một mặt cũng là cách hay, tránh lãng phí và giảm ô nhiễm môi trường”.
Còn bản thân nhà văn Dương Thu Ái điều đó chỉ đi một lẽ. Một lý do khác là do ông thương những chiếc bút, được sinh ra bởi biết bao công sức của con người, mà vẫn chưa làm tròn sứ mệnh (còn mực), giúp con người viết chữ. “Những chiếc bút rơi ngoài đường với tôi như một cơ duyên. Tôi coi điều đó là thiêng liêng và rất trân trọng”, lão nhà văn chia sẻ.
Nên mỗi khi nhặt được bút, ông đều mang về rửa sạch, cái nào còn mực thì dùng, cái nào hết mực thì cất đi, để chúng hiện diện cùng hành trình sống và viết của ông. Hàng vạn chiếc bút nhặt được đều là những kỷ niệm đáng nhớ của lão nhà văn.
Những chiếc bút đó được cất trong hộp các tông, ai hỏi đến thì ông đem ra. Dương Thu Ái nói: “Nhiều cái bút tôi nhặt được còn rất mới, có thể do người ta vô tình đánh rơi, viết rất tốt và nhờ đó tôi có cảm hứng.
Cứ như những chiếc bút trả ơn tôi vì đã nhặt chúng về”. Tôi hỏi nhà văn rằng: “Vậy có ngày nào ông nhặt được nhiều bút, đến nỗi không cầm hết và phải để bà cầm đỡ?” - “Đâu phải ngày nào cũng có duyên với bút. Có ngày nhặt được vài cái, có ngày chẳng được cái nào. Bút rơi ở đâu ra mà nhặt được nhiều thế!”, ông Ái hóm hỉnh trả lời.
Tình yêu đẹp
Ông Dương Thu Ái (SN 1936) tại xã Nội Hoàng, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang, bà Nguyễn Kim Hanh là người gốc Hà Nội. Hai người gặp gỡ, yêu và cưới nhau từ hồi còn dạy học ở tỉnh Bắc Thái (cũ).
Sau khi chuyển công tác nhiều nơi, rồi trở về quê hương Bắc Giang cho đến khi học sinh nơi trường ông Ái dạy không học môn Trung Văn nữa, ông được phân công việc đánh trống trường và tiếp khách. Năm 1988, hai vợ chồng nghỉ hưu, cuộc sống khó khăn, ông Ái đưa vợ con xuống Hà Nội mưu sinh.
Ở Hà Nội, vợ chồng sống bằng việc bán muối và than. Năm 1992, ông Ái nghĩ ra việc dịch sách Trung Quốc ra tiếng Việt mỗi khi rảnh rỗi và được vợ ủng hộ nhiệt tình.
Thời gian này, giáo sư Phong Lê - người bạn của ông Ái đã giới thiệu với cán bộ Nhà xuất bản Công an nhân dân. Sách được in, ông Ái vui mừng và dịch tiếp những cuốn sách mà ông cho rằng có thể bán chạy.
Ông liên tục nhận được đơn đặt hàng. Khi có “mối”, ông hăng say làm việc và nghĩ rằng, công việc này phù hợp và giúp ông có cuộc sống tốt. Kiến thức Trung văn của ông đã có “đất dụng võ”. Từ đó, cùng lúc ông có thể vừa dịch, vừa biên soạn hàng chục cuốn sách. Số sách được Nhà xuất bản Công an nhân dân in và cấp phép lên đến hơn 80 cuốn.
Trong vòng hơn 20 năm, ông Dương Thu Ái liên tiếp cho ra hàng loạt bộ sách như: "Mưu lược gia tinh tuyển" (7 tập, hơn 4.000 trang); "Thánh hiền thư" (hơn 2.000 trang); "Thi Công kỳ án" (1.600 trang); "Tào Tháo" (hơn 1.000 trang); "Võ Tắc Thiên", "Lưu Bang"...
Ông cũng đã dịch xong tác phẩm "Duyên số" - bộ tiểu thuyết cổ điển cuối cùng của Trung Quốc (nguyên tác là "Kính hoa duyên") có thể sánh ngang với "Hồng Lâu mộng", "Thủy Hử"… và nhiều cuốn sách văn học, văn hóa đang chờ in.
Ông Ái nói rằng, ông có hai tình yêu lớn là vợ và sách vở. Để có thành quả như hôm nay, ông không bao giờ quên ơn vợ mình. Bà không những là người bạn đời nhân hậu mà còn sinh ra cho ông những đứa con thông mình và chăm sóc chúng nên người, rồi cùng ông vượt qua bao sóng gió.
Khi dịch sách và sưu tầm truyện cười, làm thơ, ông luôn nhận được sự giúp đỡ của bà. Nhiều cuốn ông để vợ cùng đứng tên, do bà có công biên tập, chỉnh sửa và soát lỗi. Nói về tình yêu đẹp, bà Hanh tự hào: “Tôi vui vì được chăm sóc anh ấy, nên những lúc anh ấy làm việc, tôi đều chuẩn bị đồ ăn tươm tất để bồi bổ sức khỏe”.
Vợ chồng nhà văn Dương Thu Ái nói rằng, duy trì được thói quen đi bộ sẽ chữa được rất nhiều bệnh. Bản thân ông bà chưa một lần phải đến bệnh viện và cảm thấy trong người vô bệnh tật nhờ đi bộ. Điều đó thật đáng quý và là mơ ước của nhiều người. Khi đi bộ, hai ông bà kết thân với nhiều người cùng đi và có những người đi bộ thâm niên 20 năm.
Cùng với việc dịch sách, viết và sưu tầm truyện, lối sống lành mạnh, tươi vui của cặp vợ chồng già khiến không khí gia đình lúc nào cũng vui vẻ, đầm ấm. Chẳng thế mà ông Ái nói với bà Hanh: “Em ơi, ngày nào ta cũng vui như tết”.
Đều đặn mỗi ngày nhà văn viết 10 trang giấy A4 bằng tay, chủ yếu là dịch và biên soạn. Những tập bản thảo viết tay của ông mỗi ngày một nhiều lên, nếu xếp thành chồng đã cao quá tay người đứng với. Đến nỗi, vợ ông phải thốt lên: “Anh ấy ăn với sách, ngủ với sách, nhiều khi nói mê cũng sách. May mà anh ấy có sức khỏe”.
Nhà văn Dương Thu Ái dự định in tập thơ tình tặng người vợ thân yêu, cũng là để ghi dấu một tình yêu đẹp. Ông có gần 50 bài thơ viết tặng bà. Chuyện đi bộ với vợ chồng nhà văn Dương Thu Ái không chỉ rèn luyện sức khỏe, mà còn là cách giữ lửa tình yêu, nêu gương cho con cháu. “Tình yêu đẹp thì hai vợ chồng phải luôn cần nhau, chia sẻ, động viên. Đó cũng là cách dạy con cháu hiệu quả”.
3 năm nay, gia đình nhà văn Dương Thu Ái chuyển lên sống ven Hồ Tây, ông bà vẫn duy trì thói quen đi bộ và viết tiếp chuyện tình đẹp.
Dương Khánh Thảo
