Mức nợ BHYT lên tới hơn 2.700 tỉ đồng. (Ảnh minh họa)
“Trong 2 tháng cuối năm 2015, Bảo hiểm xã hội VN tiếp tục tăng cường chỉ đạo Bảo hiểm xã hội các tỉnh, thành phố tham mưu cho UBND tỉnh triển khai Quyết định số 1584/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc giao chỉ tiêu thực hiện BHYT năm 2015 - 2020, đồng thời thực hiện tốt việc lập danh sách hộ gia đình tham gia BHYT”.
Đây là chỉ đạo của bà Nguyễn Thị Minh - Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH VN, sau 10 tháng đầu năm 2015, về công việc nhằm thực hiện nhiệm vụ bao phủ BHYT toàn dân được Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ theo lộ trình từ năm 2015-2020.
Mục tiêu 75 % dân số có thẻ BHYT
Theo báo cáo của BHXH VN, sau 10 tháng đầu năm 2015, số thu BHXH và BHYT thực hiện 167.900 tỉ đồng, đạt 82,4% so với kế hoạch năm 2015. Trong đó: Thu BHYT đạt 45.100 tỉ đồng, BHXH bắt buộc đạt 114.300 nghìn tỉ đồng, BHTN: 7.800 tỉ đồng. Trong 10 tháng qua, hơn 5,5 triệu lượt người được giải quyết chế độ BHYT như: Ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe...
Bên cạnh kết quả thu, BHXH VN cũng cho thấy số nợ tính tới tháng 10/2015 lên tới 11.277 tỉ đồng, trong đó nợ BHYT: 2.738 tỉ đồng, nợ BHXH: 8.001 tỉ đồng.
Theo BHXH nhiều địa phương phản ánh: Việc tuân thủ pháp luật về BHXH của không ít đơn vị sử dụng lao động chưa nghiêm túc: Tình trạng trốn đóng BHXH, đăng ký số người tham gia BHXH và mức tiền lương, tiền công tham gia BHXH vẫn còn thấp hơn so với lương thực tế.
Theo Quyết định số 1584/QĐ-TTg, cuối năm 2015, mức bao phủ BHYT phải đạt 75,4 % trên toàn quốc. Trong đó, Hà Nội đạt 77,2 %; TP HCM: 71,8%; Đà Nẵng: 91,7%; Hải Dương: 78, 4%; Hải Phòng: 75%, Thái Bình: 70,5 %...
“Điều này kiến cho đối tượng tham gia BHXH, BHYT vẫn đạt thấp. Tình trạng chậm đóng, nợ đọng BHXH, BHYT xảy ra ở tất cả các địa phương (số nợ đến tháng 10 của BHXH là 11.277 tỉ đồng , chiếm 6,03% so với tổng số phải thu; tăng 1.033 tỉ đồng (10,1%) so với cùng kỳ năm 2014)” - một lãnh đạo BHXH VN cho biết.
Công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT chưa được một số địa phương chưa quan tâm. Điều này thể hiện rõ ở việc thiếu các giải pháp cụ thể để tăng đối tượng tham gia thẻ BHYT.
Trong khi đó, nhiều đối tượng mới được ngân sách đóng, hỗ trợ đóng theo quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT chưa được các địa phương rà soát, lập danh sách đề nghị cấp thẻ.
Đơn cử, người đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, người đang sinh sống tại xã đảo, huyện đảo; người thuộc hộ gia đình cận nghèo mới thoát nghèo 5 năm, người cận nghèo sinh sống tại huyện nghèo....
Chế tài xử phạt còn nhẹ
Báo cáo 10 tháng của BHXH nhiều tỉnh, thành còn cho thấy: Việc giải quyết chính sách đối với một số đối tượng có thời gian công tác trước năm 1995 còn vướng mắc; vấn đề nợ, thu và truy thu BHXH, cấp sổ BHXH những năm trước còn có nhiều bất cập nên ảnh hưởng đến việc giải quyết các chế độ BHXH đối với người lao động.
Việc lạm dụng quỹ vẫn còn diễn biến phức tạp; công tác tự kiểm tra, hậu kiểm, phát hiện và xử lý vi phạm của các địa phương còn hạn chế.
Trong 2 tháng cuối năm 2015, BHXH VN tiếp tục đẩy mạnh thực hiện giao dịch điện tử, trong đó tập trung hoàn thiện phần mềm và cơ sở hạ tầng, phấn đấu đến hết năm 2015 có khoảng 90% số đơn vị đang tham gia BHXH triển khai kết nối và thực hiện kê khai, giải quyết thủ tục hành chính về BHXH, BHYT qua hệ thống giao dịch điện tử của Ngành.
Trong khi đó, công tác phối hợp giữa cơ quan BHXH với các cơ quan quản lý nhà nước về BHXH, BHYT trong thanh tra, kiểm tra việc thực hiện quy định pháp luật về BHXH, BHYT đối với các doanh nghiệp đôi lúc chưa thường xuyên.
Từ đó chưa kịp thời hướng dẫn, đôn đốc và xử lý các đơn vị vi phạm.
“Đặc biệt, chế tài xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN còn quá nhẹ nên nhiều đơn vị cố tình trốn trách, chây ỳ hoặc chấp nhận nộp phạt để chiếm dụng tiền BHXH, BHYT”.
Theo bà Nguyễn Thị Minh - Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH VN, nhiệm vụ 2 tháng cuối năm sẽ tập trung vào các nội dung như: Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan trong việc xây dựng các văn bản hướng dẫn thi hành Luật BHXH (sửa đổi), Luật Việc làm.
“Về công tác thu, BHXH VN đẩy mạnh công tác thu, phát triển đối tượng, giải quyết đầy đủ, kịp thời các quyền lợi về BHXH, BHYT cho người lao động, ngăn ngừa hành vi lạm dụng, trục lợi, đảm bảo cân đối quỹ. Phấn đấu hoàn thành vượt mức chỉ tiêu kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, nhất là tỷ lệ bao phủ BHYT tối thiểu là 75,4% dân số” - vị đại diện ngành BHXH VN nói.