Cầm đèn pin rọi tìm chữ
Phải khó khăn lắm chúng tôi mới tìm đến được lớp học xóa mù chữ ở tổ 2 (phường .Hương Hồ, thị xã Hương Trà, Thừa-Thiên Huế), bởi lớp học nằm tít trong hẻm xa.
Đối với ai xa lạ chưa biết về lớp học này sẽ rất ngạc nhiên khi nghe những tiếng đọc ê a từ lớp học vọng lại, bởi những giọng đọc khác nhau, không được trong trẻo, thanh khiết như những đứa trẻ nhỏ mà là lúc trầm, lúc bổng có đôi lúc còn ngọng nghịu của những “học sinh” đã đến tuổi lên chức bà. Thế nhưng, ở họ lại có một nghị lực rất đáng khen ngợi.
Cứ đều đặn mỗi tuần ba buổi, đúng giờ quy định là họ lại tất bật đi đến lớp để được nghe thầy giáo giảng bài. Lớp học là ngôi nhà của chị Tho, Chi hội trưởng phụ nữ tổ 2. Hiểu được niềm khát khao cháy bổng muốn biết chữ của chị em cứ đến buổi học, chị Tho lại thu dọn mọi đồ đạc trong nhà cho lớp học được diễn ra thuận lợi.
Các bà, các chị chăm chú chép bài
Chị Tho bộc bạch: “Thấy chị em ai cũng hồ hởi muốn biết chữ nên tôi cũng muốn tạo điều kiện cho chị em. Nhà để trống không làm gì thì cho trưng dụng vào mấy việc như ri cũng hay”.
Họ đến với lớp học này mỗi người mỗi hoàn cảnh khác nhau, lớn nhất trong lớp là 56 tuổi, nhỏ nhất là 32 tuổi, già trẻ khác nhau nhưng ở họ có một khát khao là muốn biết chữ. Đi học ở tuổi xế chiều nên cũng có rất nhiều khó khăn trong việc tiếp thu bài vở. Để chị em tiếp thu nhanh, một bộ sách giáo khoa đã được biên soạn riêng cho lớp học đặc biệt này.
“Dạy những người này không giống như những em học sinh nhỏ, học lớn tuổi nên cách tiếp thu của học khác, chậm hơn nên phải có phương pháp dạy riêng. Bên Trung tâm giáo dục thường xuyên của thị xã phải biên soạn một cuốn sách để dạy riêng cho lớp này” -thầy Trai-người giảng dạy cho lớp học tâm sự.
Đi học ở cái tuổi đã lên chức bà nội, bà ngoại nên có rất nhiều khó khăn đối với họ. Những bàn tay chai sần không còn mềm dẻo để uốn nắn con chữ, đầu óc đôi khi đã già cỗi nên tiếp thu bài còn chậm, những đôi mắt cũng mờ dần theo lứa tuổi, nên họ phải cầm theo một chiếc đèn pin để rọi khi viết chữ, cho dù lớp học ánh điện vẫn sáng tỏ.
Lớp học do thầy Trai giảng dạy 1 tuần 3 buổi.
Nhiều khó khăn đến với họ khi đi học, thế nhưng vẫn không cản được sự nỗ lực, sự ham học hỏi, ham hiểu biết ở họ. Ban ngày, có thể họ bươn chãi khắp các nơi để kiếm kế sinh nhai, nhưng khi đêm xuống thì mọi công việc đều được họ sắp xếp, dành thời gian đi học.
Vượt khó, vượt nhiều trở ngại để đến lớp
Khi tôi đến, cả lớp đang được thầy cho luyện đọc câu ca dao: Cây đa rụng lá đầy đình/ Bao nhiêu lá rụng thương mình bấy nhiêu. Những tiếng đánh vần vang lên khi thầy giáo vừa dứt lời, đôi lúc tôi lại chợt nghe những tiếng ho, tiếng húng hắng xen lẫn trong những tiếng đánh vần. Đánh vần, đọc xong thầy hỏi ý nghĩa của câu ca dao, cả lớp thảo luận sôi nổi, mỗi người một ý kiến nên lớp học rộn rã hẳn lên.
Chị Đỗ Thị Trang(32 tuổi) là học viên nhỏ tuổi nhất lớp, sau một hồi suy nghĩ mạnh dạn đứng lên phát biểu: “ Thưa thầy, câu ca dao ý nói về tình cảm thắm thiết, mặn nồng của vợ chồng”. Câu trả lời vừa dứt thì những tiếng vỗ tay vang lên, thầy giáo cũng lấy làm hài lòng với sự nhanh ý và tiếng bộ của học viên. Rồi lần lượt những câu hỏi khác được thầy giáo đưa ra, mọi người thảo luận và tranh nhau phát biểu.
Trang bị thêm đèn pin để viết cho dù đã có ánh sáng điện.
Lớp học gồm 20 người có độ tuổi từ 32-56. Dù trời mưa lạnh, rét buốt nhưng 7 giờ tối các ngày ba, năm, bảy là các chị vẫn đều đặn đi học. Lớp mở từ đầu tháng 9/2014, đến nay nhiều chị đã biết viết, biết đọc những từ đơn giản. Trong lớp có những chị đã có con học đến bậc đại học, nhưng họ vẫn đến lớp để xóa mù chữ.
Nhiều chị cứ trêu đùa: “Con biết một trăm thì mẹ cũng biết một chứ, chịu thua răng được. Con đi học đại học, mẹ đi học lớp 1 như rứa mới lạ”-sự giải thích hài hước làm cho lớp học thêm một tràng cười thoải mái. Nhiều chị còn tỏ vẻ đồng tình với ý kiến đó.
Chị Nguyễn Thị Xuân (40 tuổi) cho biết: “Ban đầu, tui ngại không đến đây học vì xấu hổ. Con tui năm nay cũng học lớp 1. Vậy là hai mẹ con học cùng một lớp. Còn trẻ mà không biết chữ rất bất tiện. Tui cứ nghĩ cả đời mình chắc không học được con chữ vì thấy khó lắm nên mấy buổi đầu tôi không đi. Sau thấy mấy chị đi học về viết được tên mình, tui cũng đi theo học. Giờ tui đã biết viết tên học đầy đủ rồi…”.
Bà Huỳnh Thị Luyện(56 tuổi) là lớp trưởng, chia sẻ: “Ngày xưa ở trên đò, cực khổ, ăn còn chưa có thì ai mơ chi học hành. Dân lao động như chúng tôi mấy ai biết chữ. Đi làm giấy tờ thì chỉ biết lăn tay. Thấy dòng chữ gì muốn biết đều hỏi quanh. Thế nên chừ có lớp thì phải đi học cho biết…”.Thầy Trai cho biết: “Thực sự tôi rất bất ngờ với lớp xóa mù chữ của mấy chị em ở đây. Khi đi vận động đi học thì không ai chịu đi. Thế nhưng sau mấy buổi học thì rất chăm chỉ, nghiêm túc.
Một góc vạn chài
Tất nhiên, vì mấy chị đã lớn tuổi nên việc dạy phải từ từ và hướng dẫn thật đơn giản. Nhiều chị bày tới bày lui nhưng vẫn không thể cầm bút viết, một chữ cũng không biết. Nhưng nay cũng đã viết và đọc những từ đơn giản. Như vậy là quá tiến bộ. Bản thân tôi đứng lớp cũng thêm hào hứng và động lực…”.
Trời về khuya, ngoài đồng tiếng côn trùng kêu rỉ rả, đôi lúc có ngọn gió bất chợt lùa vào làm lạnh tê tái. Lớp học cũng dần về cuối, tôi chia tay mọi người để ra về, chạy xe được một đoạn bất giác tôi lại nghe được tiếng đánh vần “Cờ ây cây, đờ a đa, rờ u ngờ ung-rờ ung rung nặng rụng…”. Lòng tôi thấy vui đến lạ bởi sự ham học của những người dân nghèo nơi đây.