Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa có Thông báo số 2280/TB-TTCP về nội dung thực hiện Kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) và một số đơn vị thành viên.
Theo kết luận của TTCP, Công ty mẹ - Tập đoàn đã đầu tư tài chính ngoài ngành nghề kinh doanh chính (ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản) với tổng số tiền hơn 2.255,6 tỷ đồng, trong đó có nhiều khoản đầu tư với giá trị lớn không đúng quy định.
Cụ thể, tăng vốn đầu tư vào PG Bank 400 tỷ đồng (chiếm 40% vốn điều lệ của đơn vị nhận vốn góp) và Công ty cổ phần Bảo hiểm Petrolimex 171,36 tỷ đồng (chiếm 51% vốn điều lệ của đơn vị nhận vốn góp) không có sự chấp thuận của Bộ Công thương và Thủ tướng Chính phủ.
Petrolimex cũng tăng vốn đầu tư 51 tỷ đồng vào Công ty cổ phần Bất động sản Petrolimex, không có sự chấp thuận của Bộ Công thương; sử dụng vốn kinh doanh gần 232 tỷ đồng để đầu tư vào lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản, không đúng với Nghị quyết của HĐQT; ủy thác cho các đơn vị thành viên vay dài hạn để đầu tư xây dựng các công trình, dự án 414,66 tỷ đồng từ vốn chiếm dụng trong thanh toán, chưa bố trí được nguồn vốn cho đầu tư xây dựng; chưa thực hiện nghiêm việc thoái vốn đầu tư ngoài ngành theo chủ trương của Chính phủ và quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
Kết luận cũng nêu rõ, một số khoản đầu tư của Công ty mẹ đạt hiệu quả thấp, như đầu tư 178,5 tỷ đồng vào Công ty cổ phần Nhiên liệu bay Petrolimex và Công ty cổ phần Bất động sản Petrolimex kém hiệu quả; đầu tư 38,811 tỷ đồng vào Công ty cổ phần Thương mại Tuyên Quang, Công ty trách nhiệm hữu hạn Hóa chất PTN và Công ty cổ phần Đầu tư & Phát triển Vân Phong từ năm 2010 đến thời điểm thanh tra không có cổ tức...
Không chỉ thế, các cty con cũng có nhiều sai phạm trong đầu tư vốn. Cty Cổ phần Vận tải Xăng dầu Vipco (Cty Vipco) đầu tư hơn 56 tỷ đồng vào Cty Cổ phần An Phú, nguy cơ mất vốn do kinh doanh thua lỗ; Tổng Cty Cổ phần Hóa dầu Petrolimex đầu tư 5 tỷ đồng vào Cty trách nhiệm hữu hạn Đầu tư Thương mại PLG bị thua lỗ 134 triệu đồng, thanh toán 369 triệu đồng lãi suất sử dụng vốn góp trong thời gian Cty TNHH Đầu tư Thương mại PLG làm thủ tục giải thể là bất hợp lý; Cty Xăng dầu Khu vực II dùng vốn kinh doanh cho Cty Du lịch- Thương mại Kiên Giang vay ưu đãi sai quy định 25.534 tỷ đồng; Cty trích lập dự phòng giảm giá đầu tư tài chính dài hạn 53.747 tỷ đồng không đúng quy định.
Thanh tra Chính phủ tiếp tục chỉ ra những vi phạm của Cty Vipco (thuộc Petrolimex) như: Năm 2008, ông Nguyễn Đạo Thịnh, Tổng Giám đốc Cty Vipco ký Hợp đồng hợp tác đầu tư và Hợp đồng dịch vụ, ngày 8/4/2008 Công ty Vipco đã chuyển 72. 54 tỷ đồng vào tài khoản chung do Cty TNHH Thương mại - Dịch vụ - Sản xuất Thiên Lộc Phú làm chủ tài khoản, sau đó có văn bản cho phép Cty Thiên Lộc Phú (thực tế, Cty Thiên Lộc Phú không hoạt động kinh doanh). Cty Thiên Lộc Phú đã trả lại Cty Vipco 1,5 tỷ đồng, số còn lại 18.68 tỷ đồng, đến nay không thu hồi được là việc làm thiếu trách nhiệm, gây hậu quả nghiêm trọng.
Ngoài ra, ngày 10/4/2008 ông Nguyễn Đạo Thịnh (Nguyên Tổng Giám đốc Vipco) và ông Vũ Quang Khánh (Nguyên Kế toán trưởng Cty Vipco) còn chuyển số tiền 483 triệu đồng vào tài khoản cá nhân của bà Nguyễn Thị Mỹ Dung, đến nay cũng không thu hồi được, vi phạm nguyên tắc quản lý tài chính, thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Tổng số tiền chưa thu hồi được do Vipco đầu tư là 19.16 tỷ đồng. Số tiền này của Cty Vipco không sử dụng cho việc thực hiện hợp đồng và không sử dụng vào hoạt động kinh doanh của Cty Thiên Lộc Phú, biểu hiện hành vi chiếm đoạt tài sản đối với ông Phạm Ngọc Sơn, Giám đốc Cty Thiên Lộc Phú và bà Nguyễn Thị Mỹ Dung thuộc Cty Thiên Lộc Phú.
Năm 2006, ông Đỗ Đông Ngọc, Giám đốc Cty Xăng dầu Khu vực III và ông Phạm Văn Thanh, Phó Chủ tịch UBND xã Tú Sơn, huyện Kiến Thụy, thành phố Hải Phòng đã ký Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng 360 m2 đất trái thẩm quyền, làm phát sinh công nợ 540 triệu đồng, nguy cơ mất vốn.
Năm 2012, cơ quan thuế đã kiểm tra và ban hành quyết định xử phạt vi phạm trong việc chấp hành pháp luật thuế đối với 31 cty xăng dầu thành viên, tuy nhiên việc này chưa được xem xét khi xếp loại doanh nghiệp. Ngoài ra, cty mẹ chưa xử lý dứt điểm giá trị tài sản tăng do đánh giá lại tại cty xăng dầu thành viên khi chính thức chuyển sang cty cổ phần. "Trách nhiệm chính đối với những khuyết điểm, vi phạm nêu trên thuộc về HĐQT, Tổng giám đốc, Kế toán trưởng Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam và Tổng Giám đốc, Giám đốc, Kế toán trưởng các cty liên quan", Thanh tra Chính phủ kết luận.
Ngoài ra, Petrolimex còn hạch toán vào chi phí xăng dầu hao hụt vượt định mức, không đúng quy định của Quy chế kinh doanh xăng dầu, làm giảm hiệu quả kinh doanh gần 7 tỷ đồng. Công tác quản lý, điều hành giá bán xăng dầu nội bộ của công ty mẹ đối với các cty xăng dầu thành viên chưa tuân thủ nguyên tắc. Cơ quan thanh tra cũng đánh giá Petrolimex chưa quản lý chặt chẽ xăng dầu tiêu thụ trước các thời điểm điều chỉnh giá, sản lượng xăng xuất bán trước thời điểm tăng giá tại một số cty xăng dầu thành viên tăng bất thường từ 2,3- 6,7 lần so với sản lượng bán bình quân….
Theo đó, kết luận nêu rõ trách nhiệm thuộc về Petrolimex, các cty xăng dầu thành viên và UBND các tỉnh, thành phố liên quan. Thanh tra Chính phủ kiến nghị Petrolimex thoái vốn đầu tư ngoài ngành nghề kinh doanh chính theo chủ trương của Chính phủ và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ trong đó đầu tư chưa đúng quy định; xây dựng lộ trình thu hồi các khoản đã ủy thác cho vay đầu tư xây dựng…
Về xử lý trách nhiệm, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ Công thương chủ trì, chỉ đạo Petrolimex kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật đối với tập thể, cá nhân thuộc Tập đoàn và các công ty liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm trong việc quản lý, sử dụng vốn, tài sản, quản lý hoạt động kinh doanh...
Đáng chú ý, theo kiến nghị của TTCP, Bộ Công an tiếp nhận hồ sơ để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật đối với 2 vụ việc xảy ra giữa Công ty Vipco và Công ty Thiên Lộc Phú.