Chính sách khuyến khích đăng ký thoát nghèo đã tiếp thêm động lực giúp nhiều hộ dân ở Quảng Nam giảm nghèo bền vững. Ảnh: Duy Tuyên
Hơn 11 nghìn hộ đăng ký thoát nghèo
Ngày 19/4/2017, HĐND tỉnh Quảng Nam đã ban hành Nghị quyết số 13 về chính sách khuyến khích thoát nghèo bền vững trên địa bàn giai đoạn 2017 - 2021. Theo đó, ngoài các chính sách của trung ương, chính sách này của tỉnh đã tiếp thêm nguồn động lực trong công cuộc giảm nghèo bền vững, như: Hỗ trợ 100% lãi suất vay vốn để phát triển sản xuất, kinh doanh tại Ngân hàng Chính sách xã hội đối với hộ nghèo, hộ mới thoát nghèo với mức vay tối đa 50.000.000 đồng, thời gian hỗ trợ lãi suất 36 tháng; Hỗ trợ 100% mức đóng bảo hiểm y tế theo loại hình bảo hiểm y tế tự nguyện trong thời gian 36 tháng; Cấp bù 100% học phí cho trẻ em mẫu giáo và học sinh các cấp phổ thông, hỗ trợ chi phí học tập mức 100.000 đồng/học sinh/tháng cho trẻ em học mẫu giáo và học sinh các cấp phổ thông, hỗ trợ tiền ăn trưa cho trẻ em 3, 4, 5 tuổi mức 120.000 đồng/em/tháng (9 tháng/năm). (Các chính sách hỗ trợ nêu trên được thực hiện trong 3 năm học liên tục); Cấp bù 100% học phí cho học sinh, sinh viên học chính quy tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh và tại cơ sở giáo dục đại học cho đến khi kết thúc khóa học; Thưởng 5.000.000 đồng/hộ thoát nghèo để phát triển sản xuất, kinh doanh...
Theo báo cáo Sở LĐTBXH tỉnh Quảng Nam, giai đoạn 2017 - 2019, tổng nguồn lực từ nguồn ngân sách tỉnh cấp cho các địa phương thực hiện Nghị quyết 13 là hơn 345 tỷ đồng, các địa phương đã thực hiện chi trả chế độ chính sách khuyến khích gồm thưởng bằng tiền mặt cho hộ thoát nghèo bền vững, thưởng cho cộng đồng thôn có hộ nghèo, hộ cận nghèo được công nhận thoát nghèo bền vững, hỗ trợ về y tế như cấp thẻ bảo hiểm y tế, giáo dục (cấp bù 100% học phí, hỗ trợ chi phí học tập), hỗ trợ về tín dụng. Kết quả, sau 3 năm thực hiện, đã có 11.343 hộ nghèo đăng ký thoát nghèo bền vững và UBND cấp xã quyết định công nhận 9.989 hộ nghèo thoát nghèo bền vững (chủ yếu ở các huyện miền núi: Nam Trà My (đăng ký 1.548 hộ, công nhận 1.529 hộ), Bắc Trà My (đăng ký 1.151 hộ, công nhận 1.039 hộ), Phước Sơn (đăng ký 1.497 hộ, công nhận 1.029 hộ), Đông Giang (đăng ký 908 hộ, công nhận 827 hộ); có 12.608 hộ cận nghèo đăng ký thoát nghèo bền vững và UBND cấp xã quyết định công nhận.
Có thể nói, Nghị quyết 13 đã thực sự trở thành động lực tiếp sức cho hộ nghèo, làm thay đổi nhận thức, cách đánh giá và cách thức hỗ trợ trong công cuộc giảm nghèo của các cơ quan Nhà nước, Ủy ban MTTQ, các đoàn thể nhân dân và của các đơn vị, cá nhân khi hỗ trợ hộ nghèo. Chính sách giúp nhóm đối tượng nghèo, gồm những hộ không có điều kiện thoát nghèo và yếu thế nhất trong xã hội (hộ nghèo chính sách bảo trợ xã hội, bị bệnh hiểm nghèo, tai nạn, ốm đau đột xuất), cùng với xã hội thực hiện hỗ trợ tiền mặt hằng tháng, phương tiện sinh hoạt (ti vi, đồ dùng gia dụng...) xây dựng cải thiện nhà ở, công trình nước sinh hoạt, nhà vệ sinh... đã thực sự tạo cú huých và điều kiện để người nghèo, nhất là ở khu vực miền núi, vươn lên.
Nhiều hộ nghèo ở huyện miền núi Tây Giang, tỉnh Quảng Nam đã thoát nghèo nhờ được hỗ trợ về vốn tín dụng từ Nghị quyết 13 của HĐND tỉnh. Ảnh: Đức Minh
Vẫn còn nhiều khó khăn
Bên cạnh những kết quả nêu trên, theo đánh giá của Sở LĐTBXH Quảng Nam, việc triển khai các chính sách khuyến khích hộ nghèo theo Nghị quyết 13 của HĐND tỉnh cũng còn nhiều khó khăn. Một số địa phương dễ dãi trong việc rà soát nên không đảm bảo được tính bền vững, một số hộ nghèo tuy có lao động nhưng thiếu các điều kiện thoát nghèo nên không đủ điều kiện đăng ký. Mặc dù vậy, có địa phương vẫn cho hộ không đủ điều kiện đăng ký hoặc công nhận hộ thoát nghèo bền vững, nên nguy cơ tái nghèo dễ xảy ra.
Thêm vào đó, một số chính sách trong Nghị quyết 13 cần được điều chỉnh, bổ sung bởi không còn phù hợp với tình hình mới. Mức vay tối đa theo quy định đối với hộ đăng ký và công nhận thoát nghèo bền vững quy định tại Nghị quyết 13 là 50 triệu đồng, thời gian hỗ trợ lãi suất 36 tháng không còn phù hợp với quy định hiện nay (trung ương đã nâng mức tối đa lên 100 triệu đồng). Phần đông hộ nghèo và hộ cận nghèo vay vốn (dư nợ) tại Ngân hàng Chính sách xã hội theo chương trình cho vay phát triển sản xuất, kinh doanh, tuy nhiên vẫn còn một số hộ chưa được tiếp cận, thụ hưởng chính sách hỗ trợ 100% lãi suất.
Ngoài ra, hộ cận nghèo đăng ký thoát cận nghèo chỉ có 2 chính sách là tín dụng và cấp BHYT miễn phí. Trong đó, đối với hộ cận nghèo ở những thôn đặc biệt khó khăn, ở các xã nghèo, huyện nghèo và hộ cận nghèo là hộ dân tộc thiểu số ở vùng có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn thì chính sách cấp BHYT không có ý nghĩa, vì được ngân sách Nhà nước đóng BHYT theo quy định của Luật BHYT. Chính sách khuyến khích bổ sung thông qua hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn các huyện miền núi, cơ sở sản xuất, kinh doanh, tổ hợp tác, hợp tác xã, hộ gia đình sản xuất, kinh doanh khi nhận giải quyết việc làm cho lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo tuy đã được các địa phương phổ biến, triển khai nhưng mức hỗ trợ của chính sách này chưa đủ sức hấp dẫn...
Để khắc phục những khó khăn này, tỉnh cần phải tiếp tục đẩy mạnh công tác chỉ đạo, điều hành và tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, vận động thực hiện công tác giảm nghèo bền vững. Thực hiện rà soát, phân loại, lập danh sách hộ nghèo có khả năng thoát nghèo năm 2020 để tuyên truyền, vận động đăng ký thoát nghèo bền vững, đảm bảo đúng đối tượng, đồng thời ban hành kế hoạch, có giải pháp hỗ trợ cụ thể, phù hợp với điều kiện hoàn cảnh, nguyên nhân nghèo và nguyện vọng cần hỗ trợ theo đơn đăng ký của hộ nghèo, đảm bảo thoát nghèo bền vững…
An Nhiên/Tc GĐ&TE
