Các chính sách giảm nghèo được thực hiện đồng bộ, kịp thời
Quảng Ngãi là địa phương có 6/6 huyện nghèo miền núi gồm: Trà Bồng, Tây Trà, Sơn Hà, Minh Long, Sơn Tây và Ba Tơ. Chính quyền Quảng Ngãi đã áp dụng một số đề án thực hiện hiệu quả chính sách giảm nghèo nhanh và bền vững cho các huyện vùng cao. Cùng với các chương trình, dự án, chính sách khác được thực hiện trong thời gian qua, Chương trình 135 đã góp phần quan trọng trong việc làm thay đổi cơ bản hệ thống hạ tầng vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của tỉnh, Chương trình đã giúp năng lực sản xuất của người dân ở vùng đặc biệt khó khăn được nâng lên, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số.
Mô hình nuôi cá lồng bè trên hồ Nước Trong bước đầu mang lại hiệu quả, giúp người dân thoát nghèo
Ở nhiều vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã biết áp dụng khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi và trồng trọt với các loại cây, con giống mới, có năng suất, chất lượng cao, phần nào đã thay đổi tập quán canh tác lạc hậu lâu nay… Năng lực của người dân trong vùng thụ hưởng Chương trình đã được nâng lên, người dân đã tích cực hơn trong việc tham gia bàn bạc từ bước lập kế hoạch, lựa chọn nội dung đầu tư, hỗ trợ đến bước triển khai thực hiện và quan trọng nhất là đã hưởng lợi trực tiếp từ các tiểu dự án của Chương trình 135… thông qua đó đã góp phần nhất định vào việc thực hiện chủ trương giảm nghèo bền vững, tạo điều kiện cho sự phát triển của đồng bào các dân tộc thiểu số và miền núi, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số của tỉnh từ 46,76% vào đầu năm 2016 xuống còn 31,44% vào cuối năm 2018.
Năm 2016 trên địa bàn các huyện còn 27.937 hộ nghèo, đến cuối năm 2018 đã giảm xuống còn 19.633 hộ, bình quân giảm 5,1%/năm, đạt chỉ tiêu đề ra. Tính đến cuối năm 2018, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh đạt 9,39%, tỷ lệ hộ cận nghèo đạt 7,83%; trong đó, hộ nghèo dân tộc thiểu số chiếm 54,61% so với số hộ nghèo của tỉnh.
Thu nhập bình quân đầu người của hộ nghèo ước thực hiện đến cuối năm 2018 tăng lên 1,3 lần so với đầu giai đoạn, ước đạt 60% so với mục tiêu. Trong đó, thu nhập bình quân đầu người của hộ nghèo ở các huyện nghèo, xã nghèo, thôn đặc biệt khó khăn, hộ dân tộc thiểu số ước tăng 1,6 lần, ước đạt 60% so với kế hoạch.
Theo báo cáo của UBND tỉnh Quảng Ngãi, trong thời gian qua, các chính sách giảm nghèo chung được thực hiện đồng bộ, kịp thời cho các đối tượng, đã góp phần cải thiện điều kiện sống và tăng khả năng tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản. Trong đó, thực hiện chính sách hỗ trợ trực tiếp cho người dân thuộc hộ nghèo ở vùng khó khăn, tỉnh đã thực hiện hỗ trợ cho 243.998 lượt khẩu/71.702 lượt hộ nghèo vùng khó khăn, với tổng kinh phí trên 22 tỷ đồng. Nội dung hỗ trợ tập trung vào giống cây trồng, vật nuôi, muối I-ốt và cấp trực tiếp bằng tiền mặt. Đến nay các địa phương đã thực hiện hỗ trợ xây dựng nhà ở 921 nhà/3.367 nhà, đạt 27,35 %, với tổng kinh phí vay hỗ trợ là 22,892 tỷ đồng. Trong đó 6 huyện miền núi là 741 hộ, đạt 29,84%.
Người dân huyện nghèo được tạo điều kiện thuận lợi
Bên cạnh đó, để phát triển các huyện vùng cao, tỉnh sử dụng 622 tỷ đồng từ nguồn vốn sự nghiệp để phát triển sản xuất, tạo việc làm, tăng thu nhập như: Khoán khoanh nuôi tái sinh rừng; hỗ trợ lần đầu giống cây trồng rừng sản xuất; hỗ trợ xúc tiến thương mại, giao rừng, cho thuê rừng, bảng trực quan bảo vệ rừng; hỗ trợ khai hoang tạo mương cố định, ruộng bậc thang; hỗ trợ tiền mua giống, vật tư, chuồng trại, chuyển đổi cây trồng, vật nuôi; tiêm phòng vắc xin. Tỉnh cũng tập trung hỗ trợ lao động tham gia xuất khẩu lao động; có chính sách tăng cường, thu hút cán bộ, trí thức trẻ đối với các huyện nghèo; hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế và nhân rộng mô hình giảm nghèo (đã thực hiện từ 2016 đến 2018); giáo dục, đào tạo, dạy nghề, nâng cao dân trí và duy tu bảo dưỡng các công trình hạ tầng...
Theo ThS. Bùi Đức Chánh – Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi, người dân huyện nghèo được tạo điều kiện thuận lợi trong việc chăm sóc sức khỏe, khám chữa bệnh ban đầu. Điện sinh hoạt đã được cung cấp đến các thôn, bản vùng sâu, vùng xa, vùng lõm. Các trường học đã được kiên cố phục vụ tốt cho việc giảng dạy và học tập. Cơ sở hạ tầng các huyện nghèo được đầu tư đồng bộ để đạt tiêu chí nông thôn mới, tỷ lệ xã có đường ô tô đến trung tâm và thông suốt 4 mùa đạt 100%. Nhờ có sự đầu tư đúng mục tiêu, đúng đối tượng, có hiệu quả, người dân các huyện nghèo ở Quảng Ngãi đã được thụ hưởng thành quả từ những công trình của chương trình giảm nghèo, tạo được sự đồng thuận, hưởng ứng của toàn dân.
Nhiều hộ gia đình ở Quảng Ngãi đã vươn lên thoát nghèo nhờ phát triển mô hình trồng cau
Bên cạnh đó, các hộ nghèo còn được hỗ trợ trực tiếp trong sản xuất như: Giống, cây trồng, vật nuôi, phân bón; chuồng trại; được tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật sản xuất; kiến thức sản xuất được nâng lên rõ rệt... giúp người dân dần thay đổi thói quen về canh tác, chăn nuôi các loại gia súc, gia cầm. Việc giao khoán chăm sóc, bảo vệ rừng, tạo điều kiện cho một bộ phận hộ nghèo có thêm việc làm, tăng thu nhập, ổn định đời sống; xây dựng nông nghiệp, nông thôn ngày càng phát triển.
Tạo nên phong trào, tấm gương điển hình tích cực lao động sản xuất, tự vươn lên thoát nghèo
Ngoài các chính sách của Trung ương, tỉnh đã Ban hành Đề án thực hiện thí điểm Chính sách khuyến khích hộ nghèo tạo ra nhiều sản phẩm có giá trị để tăng thu nhập và vươn lên thoát nghèo bền vững trên địa bàn 2 huyện: Sơn Tây và Tây Trà trong năm 2018.
Sau 1 năm thực hiện Đề án, đa số hộ nghèo và cán bộ, công chức, viên chức được tiếp cận được nội dung, chính sách của Đề án. Trong đó, có 1.441 hộ nghèo đã thay đổi nhận thức, có ý chí tích cực lao động sản xuất vươn lên thoát nghèo và 90 hộ có mức thu nhập cao được lựa chọn xét duyệt hỗ trợ kinh phí (1.350 triệu đồng, mức 15 triệu đồng/hộ).
Đồng thời tỉnh đã ban hành Chính sách hỗ trợ, biểu dương, khen thưởng đối với hộ gia đình, thôn, xã, huyện thoát nghèo đồng thời thoát cận nghèo ở vùng miền núi tỉnh Quảng Ngãi giai đoạn 2016- 2020 liên tục 2 năm được hỗ trợ 10 triệu đồng/hộ; Trẻ em học mẫu giáo và học sinh phổ thông có cha mẹ hưởng chính sách này được hỗ trợ chi phí học tập trong thời gian tối đa là 2 năm học liên tục với mức hỗ trợ là 100.000 đ/học sinh/tháng. Hộ thoát cận nghèo trong giai đoạn 2016 -2020 liên tục 2 năm được hỗ trợ 5 triệu đồng/ hộ. Thôn thoát khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn được thưởng 200 triệu đồng/thôn. Xã thoát khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn được thưởng 1 tỷ đồng/xã. Huyện thoát khỏi huyện nghèo được thưởng 10 tỷ đồng/huyện.
Năm 2018, đã thực hiện hỗ trợ cho 1.535 hộ thoát nghèo bền vững (thoát nghèo 2016-2017), 2.121 hộ thoát cận nghèo bền vững (thoát cận nghèo 2016-2017) và hỗ trợ cho 2.639 trẻ em học mẫu giáo, học sinh phổ thông. Tổng kinh phí thực hiện năm 2018 là 27,327 tỷ đồng và năm 2019 dự kiến là 35 tỷ đồng.
ThS. Bùi Đức Chánh – Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi nhận xét, các cơ chế, chính sách đặc thù của tỉnh như: Chính sách thí điểm khuyến khích hộ nghèo tạo ra nhiều sản phẩm có giá trị để tăng thu nhập và vươn lên thoát nghèo bền vững trên địa bàn 02 huyện: Sơn Tây và Tây Trà năm 2018 và Chính sách hỗ trợ, biểu dương, khen thưởng đối với hộ gia đình, thôn, xã, huyện thoát nghèo ở vùng miền núi tỉnh giai đoạn 2016 - 2020 tuy mới đưa vào thực hiện nhưng bước đầu đã nâng cao trách nhiệm; thay đổi cách làm, cách suy nghĩ của lãnh đạo, cán bộ, đảng viên và người dân trong quá trình thực hiện công tác giảm nghèo tại địa phương.
Việc thực hiện hiệu quả các chính sách đã góp phần khắc phục tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của nhà nước trong một bộ phận người nghèo; tạo nên phong trào, tấm gương điển hình tích cực lao động sản xuất, tự vươn lên thoát nghèo bền vững ở Quảng Ngãi.
Việt Cường / TC Gia đình & Trẻ em
