Tầm soát tiền đái tháo đường vì phúc lợi bệnh nhân

Mặt khác, hiện nay, việc thực hành điều trị tiền ĐTĐ của nhân viên y tế chưa được phổ biến trong cộng đồng y khoa. Vì thế, chương trình còn có ý nghĩa trong việc nâng cao kiến thức về chẩn đoán và điều trị tiền ĐTĐ cho cán bộ, nhân viên y tế, nâng cao hiệu quả của việc tầm soát và điều trị tiền ĐTĐ trong cộng đồng. Chương trình dự kiến thực hiện từ tháng 11-2019 cho đến năm 2020 trên 2.500 đối tượng nguy cơ cao tiền ĐTĐ tại 6 bệnh viện lớn trên cả nước, bao gồm: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y Dược, Bệnh viện Trung ương Huế, Bệnh viện Nội tiết Nghệ An, Bệnh viện Nội tiết Trung ương, Bệnh viện Tim Hà Nội.

 

 

Đây là chương trình quan trọng trong chuỗi hành động “Tiền ĐTĐ – Thay đổi tương lai ngay hôm nay” mà Merck Việt Nam đồng hành cùng Hội Nội tiết ĐTĐ Việt Nam bắt đầu thực hiện từ tháng 11-2019 trên cả nước.

Tiền ĐTĐ hiện là một trong những vấn đề thời sự nóng hổi trên thế giới hiện nay. Theo số liệu của Liên đoàn ĐTĐ thế giới (IDF), năm 2017 ước tính có 1/14 dân số trưởng thành mắc tiền ĐTĐ, tương đương 352 triệu người. Riêng khu vực Đông Nam Á, số người mắc tiền ĐTĐ dự đoán tăng từ 29 triệu người (2017) lên 50 triệu người năm 2045. Ở Mỹ, cứ 3 người trưởng thành sẽ có 1 người mắc tiền ĐTĐ và có đến 90% số người mắc tiền ĐTĐ không biết mình mắc bệnh. Tại Việt Nam, theo điều tra dịch tễ năm 2012, tỷ lệ mắc tiền ĐTĐ thường cao hơn gấp đôi so với ĐTĐ (5,4% so với 13,7%).

Theo định nghĩa về dịch tễ học, tiền ĐTĐ là tình trạng cơ thể có nồng độ đường trong máu cao hơn bình thường nhưng chưa đủ cao để chẩn đoán là bệnh ĐTĐ. Chỉ số đường huyết người mắc tiền ĐTĐ được xác định ở mức 100 - 125mg/dL so với mức <=90mg/dL ở người bình thường và mức >= 126mg/dL ở người mắc ĐTĐ.

 

 

Mức độ nguy hiểm của tiền ĐTĐ đã được nhiều nghiên cứu chỉ ra. Tiền ĐTĐ nếu không điều trị kịp thời sẽ dẫn đến tăng nguy cơ mắc ĐTĐ tuýp 2 và cuối cùng là các biến chứng nguy hiểm do ĐTĐ như giảm thị lực, mù lòa, bệnh tim mạch, đột quỵ, suy thận, đoạn chi... Trong các biến chứng mạch máu lớn của ĐTĐ, biến chứng trên tim mạch là nguyên nhân gây tử vong thường gặp nhất ở bệnh nhân ĐTĐ với 2 biểu hiện lâm sàng là bệnh mạch vành và đột quỵ. Tuy nhiên, ở thời điểm bệnh nhân được chẩn đoán ĐTĐ, các biến chứng mạch máu lớn đã tồn tại từ trước đó, trong giai đoạn tiền ĐTĐ. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh nguy cơ tim mạch tăng 20% ở người tiền ĐTĐ so với người bình thường và khi kiểm soát đường huyết trở về bình thường trên đối tượng này sẽ làm giảm nguy cơ bệnh tim mạch.  Mặt khác, theo số liệu thống kê từ các nghiên cứu thì 11% người tiền ĐTĐ sẽ tiến triển thành ĐTĐ mỗi năm; 15-30% người tiền ĐTĐ sẽ mắc ĐTĐ trong vòng 5 năm, ước tính con số này lên đến 50% trong vòng 10 năm. Thông thường, phụ nữ mắc ĐTĐ thai kỳ có 20-60% nguy cơ tiến triển thành ĐTĐ trong vòng 5-10 năm sau khi mang thai.

Tuy nhiên, tin vui cho người mắc tiền ĐTĐ là tiền ĐTĐ có thể hồi phục, thông qua việc thực hiện các chương trình điều chỉnh lối sống dựa trên việc áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh và tăng mức độ hoạt động thể chất. Nói cách khác, người mắc tiền ĐTĐ vẫn có cơ hội làm chậm quá trình diễn tiến thành ĐTĐ và thậm chí là quay trở lại mức đường huyết bình thường. Do đó, việc được tiếp cận chẩn đoán và điều trị ngay từ giai đoạn tiền ĐTĐ là vô cùng quan trọng và bức thiết trên cả phương diện giúp bệnh nhân giảm sự tổn hại cho sức khoẻ lẫn chi phí chi trả cho các biến chứng ĐTĐ, nâng cao chất lượng cuộc sống.

 

 

GS.TS Trần Hữu Dàng - Chủ tịch Hội Nội tiết - ĐTĐ Việt Nam cho biết: “Hiện Việt Nam phải đối mặt với gánh nặng bệnh tật ngày càng trầm trọng của bệnh ĐTĐ. Các thống kê cho thấy, tỷ lệ mắc ĐTĐ trong cộng đồng gia tăng theo cấp số nhân sau từng thập kỷ. ĐTĐ là nguyên nhân hàng đầu gây ra mù lòa, suy thận, gây cụt chi (chỉ sau tai nạn giao thông), nhồi máu cơ tim, đột quỵ, rối loạn nhận thức, giảm tuổi thọ… Tuy nhiên, một vấn đề nhức nhối không kém là bệnh nhân thường trải qua thời kỳ tiền ĐTĐ trước khi mắc ĐTĐ mà không hề hay biết. Tiền ĐTĐ sẽ tiến triển thành đái tháo đường tuýp 2 trong vòng 5 -10 năm hoặc sớm hơn. Đã đến lúc cần quan tâm nghiêm túc và đúng mức về tiền ĐTĐ. Thực tế thì hầu hết mọi người chỉ phát hiện mình bị tiền ĐTĐ qua các đợt khám sức khoẻ hoặc qua chương trình khám sàng lọc ĐTĐ, hoặc tình cờ khám, điều trị bệnh nào đó. Do đó, giúp người dân có nguy cơ mắc tiền ĐTĐ được tầm soát sớm một cách sâu rộng tại các bệnh viện là cách hiệu quả để ngăn chặn ĐTĐ trong cộng đồng. Mặt khác, thông qua chương trình, chúng tôi mong muốn phổ biến kiến thức về tiền ĐTĐ đến nhân viên y tế để giúp họ tư vấn, điều trị hiệu quả cho bệnh nhân ngay từ đầu, đồng thời giúp vấn đề dự phòng, kiểm soát ĐTĐ trong cộng đồng được tốt hơn”.

Bà Hee Sun Lee, Quyền TGĐ Merck Việt Nam cho biết thêm: “Không riêng gì Việt Nam, ĐTĐ là vấn nạn chung của toàn cầu. Tuy nhiên, Việt Nam lại nằm trong khu vực Tây Thái Bình Dương - nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Cũng như các nước đang phát triển khác, do hạn chế về kiến thức, điều kiện kinh tế…, người mắc ĐTĐ ở Việt Nam thường được phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn và đến bệnh viện khi có những biến chứng nặng nề. Điều này cũng cho thấy thực tế khi ở giai đoạn tiền ĐTĐ, rất ít bệnh nhân được tầm soát sớm để tránh nguy cơ mắc ĐTĐ về sau. Do đó, với kinh nghiệm chuyên môn trong lĩnh vực điều trị bệnh lý ĐTĐ, Merck Việt Nam mong muốn đồng hành cùng Hiệp hội ĐTĐ Việt Nam, các tổ chức Y tế, bệnh viện cải thiện thực trạng về nhận thức tiền ĐTĐ trong cộng đồng, đồng thời giúp bệnh nhân có thể phát hiện và kiểm soát sớm căn bệnh này. Qua đó giảm gánh nặng bệnh tật, chi phí điều trị, nâng cao chất lượng sống cho người dân. Quan trọng hơn, chúng tôi tin rằng, ĐTĐ có thể được ngăn chặn và đẩy lùi ngay ở giai đoạn “mầm mống”, khi cộng đồng được tầm soát, điều trị tiền ĐTĐ kịp thời cũng như nhận thức được nguy cơ mắc tiền ĐTĐ để chủ động tầm soát sớm. Hiện nay, Merck cũng là công ty tiên phong tại khu vực châu Á Thái Bình Dương và Việt Nam có các hoạt động giúp nâng cao nhận thức cho cộng đồng và nhân viên y tế về tiền ĐTĐ”.

Có mặt tại buổi lễ, đại diện Tổng lãnh sự quán CHLB Đức - Bà Gabi Weinhold cũng đánh giá cao vai trò của các doanh nghiệp nước ngoài đối với sự nghiệp chăm sóc sức khỏe cho người dân Việt Nam. Bà cũng ghi nhận sự nỗ lực của Merck - một tập đoàn dược phẩm đến từ Đức trong việc giúp chính phủ Việt Nam quản lý căn bệnh ĐTĐ - mối lo chung của toàn thế giới, góp phần nâng cao chất lượng sống, chăm sóc y tế cho người dân.