Nhật Bản là một trong các thị trường có điều kiện làm việc và thu nhập tốt được lao động Việt Nam ưa thích, thu nhập của thực tập sinh đạt khoảng 1.000 USD/tháng. Đến nay, Việt Nam đã phái cử trên 100 ngàn thực tập sinh sang thực tập tại Nhật Bản. Hiện nay, trong 15 nước phái cử thực tập sinh sang Nhật Bản, Việt Nam là nước đứng thứ 2 sau Trung Quốc về số lượng thực tập sinh được tiếp nhận vào Nhật Bản. Số lượng thực tập sinh Việt Nam sang làm việc tại Nhật Bản không ngừng tăng mạnh trong các năm gần đây. Bên cạnh số lượng thực tập sinh Việt Nam đang thực tập nâng cao tay nghề tại Nhật Bản trong các lĩnh vực như điện tử, gia công cơ khí, may công nghiệp, chế biến thuỷ sản, hải sản, xây dựng, nông nghiệp... Việt Nam còn đang gửi một số lượng không nhỏ các lao động trong lĩnh vực xây dựng và đóng tàu, lao động chất lượng cao có trình độ đại học trở lên, điều dưỡng viên, hộ lý.
Bộ trưởng LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung tại buổi làm việc với Bộ trưởng Yasuhisa Shiozaki - Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản.
Chuyến công tác tại Nhật Bản diễn ra trong bối cảnh Quốc hội Nhật Bản đã thông qua Luật về tiếp nhận thực tập sinh nước ngoài vào tháng 11/2016. Luật này yêu cầu thành lập cơ quan quản lý thực tập sinh kỹ năng người nước ngoài, cấp phép cho các nghiệp đoàn tiếp nhận, mở rộng thêm ngành nghề tiếp nhận tu nghiệp sinh và đặc biệt là tăng thời gian làm việc tại Nhật của tu nghiệp sinh từ 3 năm lên 5 năm. Đây cũng là một cơ hội tốt để cho nhiều lao động Việt Nam sang làm việc tại Nhật Bản với các ngành nghề khác nhau, thời gian làm việc dài hơn và được quản lý tốt hơn. Tuy nhiên, đây cũng là một thách thức đối với người lao động và việc quản lý lao động về kỹ năng của người lao động, năng lực quản lý của các cơ quan có thẩm quyền cũng như sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan có liên quan của Nhật Bản đặc biệt là với Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi xã hội Nhật Bản và các nghiệp đoàn.
Hợp tác toàn diện trong lĩnh vực lao động, việc làm và dạy nghề
Trong chuyến công tác, Bộ trưởng LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung đã có buổi làm việc với Bộ trưởng Yasuhisa Shiozaki - Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản.
Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH gặp gỡ các doanh nghiệp tiếp nhận Nhật Bản
Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Yasuhisa Shiozaki đánh giá cao hợp tác toàn diện và chặt chẽ giữa hai Bộ trong lĩnh vực lao động, việc làm, dạy nghề, an sinh xã hội, an toàn vệ sinh lao động… đang được hai bên triển khai hiệu quả thông qua Bản ghi nhớ hợp tác giữa hai Bộ được ký năm 2014. Bộ trưởng Bộ Y tế Lao động và Phúc lợi Nhật Bản đã thông tin về Luật mới trong lĩnh vực tu nghiệp sinh và những nỗ lực của Bộ trong việc xây dựng các văn bản hướng dẫn để luật sớm đi vào thực hiện.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cũng đánh giá cao sự hợp tác chặt chẽ của Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi xã hội của Nhật Bản về lao động và xã hội đặc biệt là việc thúc đẩy và mở rộng chương trình tu nghiệp sinh đối với Việt Nam. Khi tham gia chương trình, bên cạnh việc có thu nhập tốt cho bản thân và gia đình, tu nghiệp sinh Việt Nam đã cơ hội học tập về phương pháp, kỹ năng làm việc, trình độ chuyên môn, cách ứng xử và tác phong làm việc chuyên nghiệp của Nhật Bản. Điều này mang lại lợi ích lâu dài cho gia đình họ và xã hội, thông qua đó thúc đẩy mối quan hệ giữa hai nước.
Hai bên nhất trí chỉ đạo các đơn vị chuyên môn cũng như phối hợp các cơ quan có liên quan, chuẩn bị các thủ tục cần thiết để chủ động thực thi khi luật có hiệu lực. Hai bên cũng nhất trí tiến hành các thủ tục để thúc đẩy, tăng cường hợp tác lao động lên tầm cao mới.
Nhật Bản mong muốn tiếp nhận nhiều tu nghiệp sinh Việt Nam trong nghề điều dưỡng, chăm sóc người già
Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung cũng đã có buổi làm việc với Liên minh nghị sỹ hữu nghị Nhật – Việt và các cơ sở điều dưỡng lớn của Nhật Bản trong khuôn khổ chuyến thăm Nhật Bản. Tại buổi làm việc, ông Takebe – Cố vấn đặc biệt Liên minh nghị sỹ Nhật Việt và Bà Katayama Katsuki, thành viên Nghị viện và các doanh nghiệp Nhật Bản cho biết có mong muốn tiếp nhận tu nghiệp sinh Việt Nam trong lĩnh vực chăm sóc người già.
Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung gặp gỡ các thực tập sinh Việt Nam tại Nhật Bản
Bộ trưởng đề xuất phía Nhật Bản xem xét việc hỗ trợ, đầu tư thí điểm một trong các trung tâm chăm sóc người có công của Bộ LĐTBXH tại Đà Nẵng, khuyến khích doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư vào các cơ sở chăm sóc người già, khó khăn, neo đơn tại Việt Nam, góp phần tạo cơ hội việc làm cho các thực tập sinh Việt Nam trong lĩnh vực hộ lý, điều dưỡng đã tu nghiệp ở Nhật Bản khi trở về có thể sử dụng các kỹ năng và kinh nghiệm mà các em có được khi tu nghiệp ở Nhật.
Các cơ sở điều dưỡng có mặt trong buổi làm việc bày tỏ mong muốn được tiếp nhận các tu nghiệp sinh Việt Nam trong nghề điều dưỡng, chăm sóc người già. Bà Katayama Katsuki bày tỏ mong muốn được tiếp nhận khoảng 10.000 điều dưỡng viên chăm sóc người cao tuổi của Việt Nam.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cũng đã làm việc với JITCO - cơ quan điều phối hoạt động trong lĩnh vực tiếp nhận tu nghiệp sinh. Đến nay, Tổ chức đã có 25 năm hoạt động.
Chủ tịch JITCO Kazhuhiro Suzuki đánh giá cao chất lượng tu nghiệp sinh Việt Nam và thông tin về số lượng lao tu nghiệp sinh Việt Nam đang tăng nhanh trong những năm gần đây. Năm 2013, số lượng tu nghiệp sinh Việt Nam chỉ khoảng 10,000 người, đến tháng 9/ 2016, theo số liệu của JITCO, số lượng này đã tăng lên 36,000 người. Điều này thể hiện sự quan tâm ngày càng tăng của các chủ lao động Nhật Bản đối với tu nghiệp sinh của Việt Nam. Với quy định của Luật mới, JITCO sẽ có điều kiện làm việc chặt chẽ hơn với cơ quan quản lý nhà nước trong đó có Bộ LĐ-TB&XH Việt Nam.
Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đánh giá cao sự hợp chặt chẽ của JITCO trong việc triển khai chương trình tu nghiệp sinh Việt Nam đặc biệt trong việc tăng số lượng tu nghiệp sinh và mong muốn hai bên tiếp tục tăng cường hợp tác trong lĩnh vực này.
Trong khuôn khổ chuyến thăm Nhật Bản, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đã có buổi làm việc với Chủ tịch IM Japan và ký Bản ghi nhớ về thực hiện chương trình thực tập sinh kỹ năng Việt Nam tại Nhật Bản. Ngoài ra, Bộ trưởng cũng có buổi đối thoại với các doanh nghiệp tiếp nhận Nhật Bản.