Điều mà hàng trăm hộ dân Thủ Thiêm trông đợi và đã theo đuổi việc khiếu kiện nhiều năm qua, đó là kết luận 4,3 ha đất thuộc khi phố 1, phường Bình An có nằm trong quy hoạch hay không, đã chính thức có câu trả lời từ cơ quan thẩm quyền.
Tại kết luận của Thanh tra Chính phủ, UBND TP.HCM phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/2.000 tại Quyết định số 13585/KTST-QH ngày 16/9/1998, trong đó: Điều chỉnh diện tích và ranh giới không đúng thẩm quyền (giảm 23,3 ha đất đã giao dự án cho năm doanh nghiệp trước đó nhưng vẫn lập và trình Thủ tướng phê duyệt quy hoạch 1/5.000). Nhất là việc tăng 4,3 ha thuộc khu phố 1, phường Bình An, quận 2 không đúng quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; vị trí, giới hạn quy hoạch được phê duyệt không thống nhất về tên gọi so với bản đồ và thực địa.
Kết luận khẳng định phần đất 4,3 ha thuộc khu phố 1, phường Bình An, quận 2 không nằm trong quy hoạch
Kết luận khẳng định: “Việc khiếu nại của người dân về ranh quy hoạch đối với 4,3 ha thuộc khu phố 1, phường Bình An, quận 2 nằm ngoài ranh quy hoạch khu đô thị Thủ Thiêm được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 367/TTg của Thủ tướng Chính phủ là có cơ sở, cần sớm được xem xét và có giải pháp giải qưyết phù hợp”.
Trách nhiệm trực tiếp thuộc Kiến trúc sư trưởng TP.HCM, các sở, ngành liên quan và UBND TPHCM.
Khu tái định cư được đầu tư rất lớn nhưng đang được làm thủ tục để chuyển thành nhà ở thương mại
Ngoài ra, việc thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng có trường hợp đang khiếu nại chưa phù hợp quy định, chưa đúng thời điểm thu hồi đất, nhất là khi Luật Đất đai 2003 có hiệu lực; không có kế hoạch triển khai thực hiện xây dựng nhà tái định cư trước khi thực hiện công tác giải phóng mặt bằng. Việc thực hiện còn chậm, còn một số hạn chế, bất cập, dẫn đến phát sinh khiếu nại về chế độ, chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư, UBND TP cần rà soát để giải quyết dứt điểm.
Trách nhiệm liên quan đến các khuyết điểm, vi phạm nêu trên thuộc Công ty Đo đạc Địa chính-Công trình, Sở Địa chính, UBND quận 2 và UBND TP.HCM.
Kết luận kiểm tra cũng khẳng định trong phạm vi 5 phường ngoài ranh khu đô thị, mặc dù đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch khu tái định cư 160 ha nhưng UBND TPHCM đã giao đất cho 51 dự án để đầu tư xây dựng nhà ở, văn phòng, khu vui chơi giải trí, công trình công cộng… với tổng diện tích khoảng 144,6 ha. Đây chính là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn tới việc không có đủ đất để bố trí tái định cư theo quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Mặc dù việc đầu tư phát triển khu đô thị diễn ra chậm chạp, nhưng nhiều vị trí đẹp đều đã thuộc về tay một số doanh nghiệp
Một sai phạm khác đươc chỉ ra, đó là UBND TP.HCM không thực hiện lập, phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/2.000 trước khi giao đất nhưng vẫn phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 để các dự án đầu tư xây dựng. Thay vì tạm thời dừng giao đất cho các dự án không cấp thiết, quản lý chặt chẽ sự biến động của quỹ đất trong khu vực đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch, thì UBND TP.HCM lại chấp thuận chủ trương, tạm giao cho 6 dự án với diện tích 27,7 ha và quyết định giao đất chính thức cho 45 dự án với tổng diện tích khoảng 116,9 ha.
Các dự án qua kiểm tra đều có vi phạm về quy hoạch và giấy phép xây dựng (lấn sông, xây dựng công trình sai quy hoạch, vượt số tầng); tính toán tiền sử dụng đất chưa đúng quy định...
Các sai phạm từ sự buông lỏng, thiếu kiểm soát công tác quản lý, sử dụng đất dẫn tới việc giao đất tràn lan cho các dự án, làm phá vỡ không gian, quy mô quy hoạch, đặc biệt là không bảo đảm được quỹ nhà, đất phục vụ tái định cư theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Đó cũng là nguyên nhân khiến việc đầu tư xây dựng khu đô thị Thủ Thiêm bị đình trệ do người dân khiếu nại kéo dài chưa được giải quyết dứt điểm, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị xử lý nghiêm những tổ chức, cá nhân gây ra sai phạm tại dự án khu đô thị Thủ Thiêm
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND TP.HCM kiểm điểm, chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc phê duyệt quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch; thu hồi đất, bồi thường, tái định cư; việc lưu trữ hồ sơ, tài liệu, bản đồ… để xử lý nghiêm theo quy định pháp luật. Công khai, nhận trách nhiệm về những khuyết điểm, vi phạm dẫn đến khiếu nại kéo dài trong thời gian vừa qua.
Căn cứ vào kết luận kiểm tra, UBND TP.HCM rà soát, hoàn thiện để tiếp tục thực hiện quy hoạch khu đô thị Thủ Thiêm, trong đó có khoảng 4,3 ha thuộc khu phố 1, phường Bình An, quận 2 theo đúng quy định của pháp luật.
UBND thành phố rà soát từng trường hợp cụ thể người dân đang khiếu nại, đặc biệt là các hộ dân nằm trong khu vực khoảng 4,3 ha ngoài ranh quy hoạch thuộc khu phố 1, phường Bình An, quận 2 để bồi thường, hỗ trợ và tái định cư phù hợp cho người dân, sớm chấm dứt khiếu nại.
Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Bộ Xây dựng và Văn phòng Chính phủ xem xét, xử lý trách nhiệm đối với những tổ chức, cá nhân có liên quan đến các khuyết điểm, vi phạm trong việc thực hiện thẩm định, lưu trữ hồ sơ, bản vẽ quy hoạch và chức năng quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng như kết luận đã nêu.