Thị trường lao động Nhật Bản: Cơ hội lớn cho lao động Việt Nam

 

  

 

Theo Ban Quản lý lao động Việt Nam tại Nhật Bản, nhu cầu tuyển dụng lao động nước ngoài tại Nhật Bản những năm gần đây ngày càng tăng, đa dạng về ngành nghề. Do tỷ lệ sinh thấp và già hóa dân số, dẫn đến tình trạng thiếu hụt nhân lực trầm trọng, đồng thời chất lượng lao động của Việt Nam ngày càng được nâng cao, nhất là về trình độ chuyên môn, tiếng Nhật, năng lực, kỹ năng nghề và ý thức kỷ luật, vì vậy, số lượng lao động Việt Nam được tiếp nhận vào Nhật Bản tăng rất nhanh. 

 

Nếu năm 2013, lần đầu tiên lao động được phái cử sang Nhật Bản vượt ngưỡng 10.000 người/năm thì đến năm 2015 đạt trên 30.000 người, năm 2017 là trên 54.000 người và năm 2018 vươn lên 68.737 người. Hiện tổng số lao động Việt Nam đang thực tập và lao động tại Nhật Bản đã lên tới gần 130.000 người, chính thức vượt qua Trung Quốc, trở thành nước có số lượng phái cử hằng năm và số lao động đang thực tập sinh tại Nhật Bản đông nhất trong số 15 quốc gia phái cử. Đặc biệt, so với các thị trường lao động khác, cuộc sống, điều kiện làm việc của tu nghiệp sinh và lao động Việt Nam tại Nhật Bản tương đối tốt với mức lương khá hấp dẫn (lương cơ bản của người lao động dao động trong khoảng 28.000.000 - 36.000.000 VNĐ/tháng). Các doanh nghiệp Nhật cũng rất mong muốn tiếp nhận nhiều lao động Việt Nam bởi sự gần gũi về văn hóa, sự cần cù chịu khó, thông minh, nhanh nhẹn, có tinh thần hợp tác của người lao động. 

 

 

Bước sang năm 2019, số lượng thực tập sinh và lao động Việt Nam sang Nhật Bản dự báo sẽ tiếp tục tăng do Dự luật Quản lý xuất nhập cảnh sửa đổi chính thức đã được Thượng viện Nhật Bản thông qua, có hiệu lực từ tháng 4/2019.  Dự kiến theo Dự luật mới, Nhật Bản ước tính sẽ tiếp nhận 345.000 lao động nước ngoài trong 5 năm tới. Điều này đang mở ra thêm nhiều cơ hội việc làm tại Nhật Bản cho lao động Việt Nam. 

Theo đó, Chính phủ Nhật Bản sẽ cấp visa kỹ năng đặc thù loại 1 có thời hạn tối đa 5 năm cho lao động trong 14 ngành nghề và visa kỹ năng đặc thù loại 2 không giới hạn thời gian cho những lao động giàu kỹ năng trong 5 ngành nghề: Xây dựng, đóng tàu, sửa chữa bảo dưỡng ô tô, hàng không và lưu trú khách sạn.

 

Trước mắt, Nhật Bản sẽ tiếp nhận lao động nước ngoài trong 14 ngành nghề, gồm: Xây dựng, đóng tàu/công nghiệp tàu thủy, nông nghiệp, hộ lý, lưu trú, sản xuất thực phẩm/đồ uống, nhà hàng, ngư nghiệp, vệ sinh tòa nhà, công nghiệp rèn đúc, công nghiệp điện/điện tử/thông tin, bảo dưỡng/sửa chữa ôtô và hàng không.

 

Bên cạnh các ngành công nghiệp, nông nghiệp thì ngành điều dưỡng tại Nhật Bản cũng cần tuyển số lượng lớn hộ lý, điều dưỡng viên. Hiện Chính phủ Nhật Bản đã lên kế hoạch, tuyển 10.000 điều dưỡng viên, hộ lý Việt Nam đi xuất khẩu điều dưỡng sang Nhật, từ nay đến năm 2020.

 

Một điểm đặc biệt là nếu trước đây, chỉ có những người đi Nhật theo diện kỹ sư mới có cơ hội được làm việc dài hạn tại Nhật và bảo lãnh người thân sang Nhật thì thời gian tới, theo Luật mới, những lao động được cấp thị thực loại 2 sẽ có cơ hội được cấp visa thường trú lâu dài tại Nhật và được phép đưa gia đình từ Việt Nam sang Nhật sinh sống nếu sau khi hết 5 năm gia hạn thêm, thực tập sinh thi đỗ kỳ thi kỹ năng (thi tiếng Nhật và kỹ năng).

 

Cùng với nhu cầu tuyển dụng cao, chi phí đi thị trường Nhật Bản cũng đang giảm xuống, từ mức trên 200 triệu đồng trước đây xuống còn hơn 100 triệu đồng hiện nay. Số tiền này còn có thể được Ngân hàng Chính sách xã hội hỗ trợ vay vốn.

 

Bên cạnh chương trình thực tập sinh, người lao động có mong muốn đi làm việc ở Nhật Bản còn có thể đăng ký tham gia chương trình IM Japan của Trung tâm Lao động ngoài nước (Bộ LĐTBXH). Mỗi đợt tuyển dụng, chương trình IM Japan sẽ chọn 500 ứng viên sang Nhật Bản làm việc trong ngành xây dựng và sản xuất chế tạo. Điểm hấp dẫn của chương trình này là người lao động sẽ không mất bất cứ chi phí môi giới nào mà chỉ phải nộp chi phí làm hộ chiếu, lệ phí visa, chi phí khám sức khỏe, chi phí đào tạo dự bị tiếng Nhật, chi phí ăn, ở, đi lại trong thời gian đào tạo tại Việt Nam. Người lao động khi tham gia chương trình trong 3 năm được hưởng mức lương theo hợp đồng từ 25 - 30 triệu đồng/tháng. Sau khi hoàn thành chương trình thực tập, về nước đúng thời hạn, người lao động sẽ được hỗ trợ một khoản tương đương 120-200 triệu đồng để khởi nghiệp. Tuy nhiên, việc tuyển dụng để tham gia chương trình IM Japan sẽ khó hơn Chương trình thực tập sinh.  

 

Với những thay đổi tích cực nêu trên cùng những kết quả tích cực của Việt Nam trong những năm qua, tin rằng việc đưa lao động Việt Nam sang thực tập và tu nghiệp tại Nhật Bản sẽ tiếp tục tăng trưởng trong thời gian tới. Điều quan trọng để giữ vững vị trí số 1 tại thị trường hấp dẫn này, tận dụng tốt các cơ hội để cạnh tranh được với các lao động nước khác, Việt Nam cần chuẩn bị thật tốt nguồn lao động, nhất là về tiếng Nhật, tay nghề và ý thức kỷ cương, kỷ luật lao động...