Thập kỷ rừng chết*
Con hươu không
ngừng chạy
những con báo đốm
leo lên cây
nhưng những cái cây
không che nổi chúng
Con voọc vá
và con vượn đen má trắng
nguyền rủa
những vị thần
kim loại
mà chúng ta bay tới
trút xuống chúng
khi chúng
bị bom na-pan
đốt cháy
những con voi
sặc sụa bởi thuốc súng
và thuốc độc
những bước chân chúng
nhịp điệu lạ lẫm
khi chúng cố gắng
bay lên
tiếng bom gầm
vang
hoà cùng
tiếng chân voi
những con hổ nổ tung
khi chúng
giẫm phải mìn
trong một cánh rừng
phủ đầy
những chiếc lá
đã rời cành
bởi chất độc da cam
cây đổ
xác động vật
xác người
thối rữa
những con giun
bị mưa cuốn đi
đất không còn sức
bám
vào rễ cây
những con tê giác Java
những con trâu nước
vẫn còn sống sót
lang thang
vô định
mệt mỏi
với những khẩu súng M16
và AK 47, chúng ta lặng lẽ
và nhịp nhàng hành quân
và không hiểu tại sao
chúng ta lại giết nhau
*Trong suốt 10 năm, lực lượng không quân Mỹ thực hiện hơn 20.000 chuyến bay rải chất độc nhằm phá huỷ những khu rừng cũng như các khu đất nông nghiệp ở những vùng trọng điểm của miền Nam Việt Nam.
--- *** ---
Di cư
Bây giờ là tháng Mười
những ngọn gió mùa thu cuồn cuộn thổi
qua Thái Bình Dương
Chúng tôi, hai ngàn người
- những con cá mòi
bị nén vào nhau, thoi thóp đói
Chúng tôi ngủ trên sàn tàu
tắm táp bằng nước biển
Người người đổ bệnh
Khi ai đó chết vì bệnh nặng
người đó được quấn trong chăn
rồi bị ném xuống biển
trong tiếng khấn rì rầm
Tôi mới hai tuổi
và không thể nhớ được
cái chết sát bên tôi
cũng không thể nhớ rằng tôi
đã ho không ngớt
không thể nhớ gương mặt
trĩu nặng lo âu của mẹ tôi
khi Người tính toán cho tương lai của chúng tôi. Không thể nhớ
tiếng khóc dằng dặc của tôi
đã khiến mẹ tôi muốn
lao đầu xuống biển.
--- *** ---
Người đánh bạc
Thanh sắt bà cầm là chiếc gậy thần kỳ
Cỗ bài có hơn 52 con bài
Cách giúp bà nhận dạng:
những quả bom mà hai bên đã sử dụng
trong chiến tranh
- M14, đạp lôi, mìn muỗi
bà đi trên những cánh đồng hoang
tìm kiếm những vật vô hình
đưa nó lên trên mặt đất
bằng một vẻ đẹp kỳ lạ của khói và tiếng nổ
sự đặt cược là mạng sống của bà, chân hoặc tay
cái xẻng, chiếc lưỡi đang nâng đất vỡ vụn lên
để chạm tới một quả mìn chưa nổ
bà xoãi đất dưới đôi tay
như thể những lá bài
--- *** ---
Chất xanh
Để giết chính xác
cần sự tính toán
Đến mức khoa học
chất a sen nic
cacodylic axit
Phải hiểu nước và gạo
ở mức độ tế bào
Phải đảm bảo rằng
không hạt giống sống sót nào
có thể lại được gặt
và gieo trồng
Bởi vì cả
một hạt giống nhỏ
có thể đảm bảo
sự tồn tại
Bởi vì
pháo
lựu đạn
và bom
không thể phá huỷ
được hạt
Bởi vì trái tim chúng ta
được hình thành
bởi những hạt giống
Phải hiểu cách làm thế nào để diệt
những hạt giống
Phải hiểu thế nào
để rút nước khỏi cây
làm cho nó chết khô
Phải làm thế nào
để vạn vật được bao quanh
bởi tình yêu
nhưng không thể nào
tiếp nhận được nó.
--- *** ---
sau chiến tranh Việt Nam, những thuyền nhân
Khi họ tỉnh dậy
vào buổi sáng
tất cả còn lại
là bộ xương
Những chiếc xương của người cha
Thịt của ông, phần còn lại
sau khi người vợ
và những đứa con của ông đã ăn
bị đánh cắp
và ngấu nghiến
trong đêm
trên hòn đảo
Vào ngày ông hấp hối
ông bảo gia đình
hãy ăn thịt của ông
để sống
Thịt, khô quắt
dưới ánh nắng gắt của những
hòn đảo
được ăn như món thịt phơi khô
thịt bò khô
Một món quà.
--- *** ---
Sông Mê Kông
Hôm nay những bông hoa ấp tôi
vào thân thể mang hình bình hoa của chúng
Hôm nay, tôi bơi trên dòng sông này
với đàn cá và những con rùa
với những con cá sấu
và tôi biết dòng sông
không cần có tên
Không có ký ức
về những xác người chết, bập bềnh
no nước, cô độc
và chẳng có ký ức
về những cuộc thảm sát
Hôm nay, tôi không cảm thấy
máu của người chết
đang rỉ vào những lỗ chân lông của tôi
Khi tôi lặn ngụp
trong dòng nước thiêng
của tuổi thơ tôi
mái tóc tôi đẫm ướt
Nắng rực
quanh màu xanh mỡ màng
những cánh rừng và rừng rậm
chất độc làm rụng lá không thể giết nổi
vừa vươn những đôi tay
70 triệu tuổi
vừa ngáp dài
một con vọoc vá
hé nhìn từ vòm lá
bộ lông vàng của nó một mặt trời nữa
Hôm nay, ngày rạng rỡ
nóng và ẩm
Những lá cọ đu đưa
và người người dong thuyền
chở những thúng rau, hoa quả
tiếng họ trôi như lá
theo dòng chảy sông
Một người phụ nữ ngồi
cuối một con thuyền
chất đầy những nải chuối vừa cắt
đầu gối bà gập vào ngực
mái chèo trong tay
bà lái và làm nước sông
cuộn sóng