Câu chuyện gần 4 thế kỷ chữa bệnh cứu người
Thọ Xuân Đường có cội nguồn từ làng Thọ Am, xã Liên Ninh, huyện Thanh Trì, Hà Nội. Đây vốn là làng văn hoá có nhiều danh nhân, khoa bảng có công lao với đất nước.
Theo sử ký gia tộc, vào thời Hậu Lê người đầu tiên khởi thủy nghề thuốc của Thọ Xuân Đường là cụ Phùng Văn Dương. Cụ Dương được tuyển vào làm thuốc tại Tế Sinh Đường - Thái Y Viện triều đình nhà Lê năm 1653.
Con trai cụ Dương là lương y Phùng Văn Đồng (1713-1783), làm lương y phục vụ trong quân đội, được nhà vua phong tới chức Tiến công Thứ Lang kiêm Ngự y ở Thái Y Viện.
Nối nghiệp ông và cha mình, lương y Phùng Văn Côn (1743-1822) là con trai cụ Đồng, cũng phục vụ trong quân y và được phong chức Tiến công Thứ lang, đến năm 1781 được điều vào Thái Y viện giữ chức Phó Ngự y triều đình.
Như vậy cả 3 đời họ Phùng làm thuốc đầu tiên đều làm trong Thái Y Viện của triều đình và 2 đời được phong Ngự y (xếp vào hàng quan nh ất phẩm là bậc cao nhất thứ tự 9 bậc danh giá trong các đời vua).
Đặc biệt, dưới triều vua Quang Trung (1788-1792), cụ Phùng Văn Côn do tham gia tích cực chữa trị cứu thương trong chiến dịch thần tốc tiêu diệt 20 vạn quân Thanh năm 1789 và có nhiều công lao to lớn đã được vua Quang Trung tấn phong “Oanh liệt Tướng quân”, ban thưởng một đôi đũa Kim Giao thử độc và một đồng tiền vàng mang 4 chữ “Nhất Phẩm Đương Triều” (bậc cao nhất trong thứ tự 9 bậc danh giá trong triều).
Đôi đũa và đồng tiền vàng “Nhất Phẩm Đương Triều” đến nay đã trở thành báu vật dòng họ Phùng cùng truyền thống làm thuốc của Thọ Xuân Đường.
Nghề làm thuốc của họ Phùng cứ tiếp tục được nối truyền để phục vụ nhân dân. Trước cách mạng tháng Tám 1945, Lương y Phùng Đức Hậu - nguyên Chủ tịch Hội Đông y Thường Tín (Hậu duệ đời thứ 14 của Lương y Phùng Văn Dương) đã lập ra Nhà thuốc Thọ Xuân Đường tại Chợ Vồi, nay là thị trấn Thường Tín, Hà Nội.
Thọ Xuân Đường nơi chữa bệnh, giúp đỡ người nghèo khổ
Nhà thuốc Thọ Xuân Đường vừa là nơi chữa bệnh cho nhân dân, giúp đỡ người nghèo khổ, vừa là cơ sở hoạt động cách mạng bí mật của nhiều chiến sĩ cộng sản như: đồng chí Đỗ Mười - nguyên Tổng Bí Thư Đảng Cộng sản Việt Nam, đồng chí Nguyễn Thọ Chân - Ủy viên Trung ương Đảng nguyên Bộ trưởng Bộ Lao Động, đồng chí Bạch Thành Phong - nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tây... và nhiều đồng chí khác.
Vì những công lao với Đảng với dân, gia đình ông này được Chính phủ trao tặng “Kỷ niệm chương” và “Bằng có công với nước”.
Nối tiếp nghề thuốc của ông cha, lương y Phùng Đức Đỗ - hậu duệ đời thứ 15 nguyên là Chủ tịch hội Đông y huyện Thường Tín, Uỷ viên BCH hội Đông y Thành phố Hà Nội, đã tiếp nối truyền thống của gia đình bằng trách nhiệm rèn đức, luyện tài, hướng tâm, hướng thiện, “chỉ lấy việc cứu sống mạng người làm nhiệm vụ của mình”.
Kế thừa xứng đáng truyền thống gia tộc, TS. lương y Phùng Tuấn Giang – truyền nhân đời thứ 16 của gia tộc họ Phùng, là người kế nghiệp Nhà thuốc Thọ Xuân Đường hiện nay.
Được thừa hưởng kinh nghiệm quý báu của ông cha, bản thân trau dồi học hỏi kiến thức kinh nghiệm từ nhiều người thầy trong và ngoài nước, TS. lương y Phùng Tuấn Giang đã kết hợp kiến thức cần thiết của Tây y, bào chế ra những bài thuốc chữa nhiều loại bệnh (nhất là bệnh hiểm nghèo, bệnh khó) hiệu quả cho cộng đồng.
TS. lương y Phùng Tuấn Giang còn đi ra thế giới học tập, tìm kiếm các nguồn tri thức chữa bệnh bản địa của nước ngoài đưa về Việt Nam, đồng thời đưa Nam y Việt ra nước ngoài.
Gần 30 năm nay, Tiến sĩ Phùng Tuấn Giang không ngừng gìn giữ, bảo tồn, phát huy giá trị tri thức bản địa về y học cổ truyền; mong muốn mang lại những giá trị bền vững không chỉ cho dòng họ mình mà cho cả nền Nam y Việt.
Để phát triển Thọ Xuân Đường nói riêng và ngành y học cổ truyền của dân tộc nói chung, hoạt động nghiên cứu khoa học phải được tiến hành thường xuyên, liên tục và phải tập hợp được các nhà khoa học cùng chung chí hướng, 2 viện nghiên cứu đã được thành lập.
Đó là Viện Nghiên cứu phát triển y dược cổ truyền Việt Nam và Viện Nghiên cứu phát triển Sâm Ngọc Linh Việt Nam với nhiệm vụ nghiên cứu khoa học phục vụ phát triển công nghệ; nghiên cứu phát triển cây thuốc quý đặc hiệu và các vùng dược liệu tập trung ở Việt Nam; ứng dụng các giải pháp bào chế hiện đại nhằm nâng cao tăng sinh khả dụng và hiệu quả điều trị của các bài thuốc cây thuốc Nam; ứng dụng khoa học kĩ thuật vào thực tiễn sản xuất các sản phẩm đặc hiệu từ Đông Nam dược.
Nhiều đề tài nghiên cứu cấp Nhà nước, cấp tỉnh, cấp Viện được triển khai và mang lại kết quả ứng dụng cao với các sản phẩm sức khỏe từ y học cổ truyền.
Tại đây, nhiều đối tượng bệnh nhân được ưu tiên miễn phí hoặc giảm chi phí điều trị như: Người già neo đơn, nhà tu hành, người nghèo hoàn cảnh khó khăn, gia đình chính sách, mẹ Việt Nam anh hùng, sinh viên nghèo vượt khó, trẻ em khuyết tật…
TS. Lương y Phùng Tuấn Giang cũng đã được Tổ chức Kỷ lục châu Á xác lập kỷ lục “Người chữa bệnh cho nhiều bệnh nhân ở các nước trên thế giới bằng Nam y Việt Nam”; “Đĩa vàng Khoa học Sáng tạo thế giới” do Viện Hàn lâm Khoa học Sáng tạo thế giới trao tặng vì đã góp phần tôn vinh giá trị Nam y Việt Nam ra quốc tế; Bộ Y tế trao tặng danh hiệu “Trái tim vì sức khỏe người Việt”… cùng nhiều phần thưởng cao quý khác.
Cũng trong buổi lễ, Nhà thuốc Thọ Xuân Đường đã tri ân các nhà khoa học, chuyên gia và cán bộ nhân viên xuất sắc đã đóng góp cho sự phát triển của Nhà thuốc và các Viện nghiên cứu trực thuộc.