Theo đó, TAND TP HCM mở phiên xử bị cáo Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ Nhôm, 43 tuổi, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần xây dựng Bắc Nam 79) về tội Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản theo Điều 355 BLHS 2015, khung hình phạt 20 năm đến chung thân.
Cùng bị đưa ra xét xử hôm nay còn có ông Trần Phương Bình (nguyên Tổng Giám đốc, Phó Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đông Á - DAB) cùng 24 người khác về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Dự kiến, phiên xử kéo dài từ ngày 27/11 đến 25/12, chủ toạ phiên tòa sơ thẩm là ông Phạm Lương Toản (Chánh tòa hình sự TAND TP.HCM). Có hơn 20 luật sư tham gia bào chữa, bảo vệ quyền lợi cho các bị cáo, người có quyền và nghĩa vụ liên quan. Để phục vụ công tác xét xử, HĐXX còn triệu tập 333 cá nhân, tổ chức tham gia phiên tòa với tư cách người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, người làm chứng.
Phan Văn Anh Vũ được đưa đến tòa trước phiên xử hơn một tiếng. Ảnh: Hữu Khoa.
Theo cáo trạng, DAB được thành lập năm 1992, vốn điều lệ 5.000 tỷ đồng. Trong đó, gia đình ông Bình chiếm hơn 10%; nhóm Công ty CP vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ) 7,7%; Công ty CP Xây dựng Bắc Nam 79 gần 13%; Văn phòng Thành ủy TP HCM gần 13%...
Quá trình giám sát, NHNN phát hiện DAB có nhiều sai phạm nên tiến hành thanh tra. Nhà chức trách xác định tổng dư nợ tại DAB là 20.233 tỷ đồng. Trong đó, 7.960 tỷ đồng là nợ khó thu hồi, hơn 5.600 tỷ là nợ không có khả năng thu hồi.
Bằng thủ đoạn của mình Vũ "nhôm" đã chiếm đoạt 12,73% cổ phần của ngân hàng Đông Á, gây thiệt hại cho đơn vị này 200 tỷ đồng.
Cụ thể, hồi năm 2013, ngân hàng Đông Á hoạt động sa sút, thua lỗ kéo dài, thiếu hụt số lượng lớn tiền, vàng trong kho quỹ. Ông Trần Phương Bình ra chủ trương tăng vốn điều lệ từ 5.000 lên 6.000 tỷ đồng để thu hút đầu tư, có tiền xử lý khó khăn tài chính.
Vì vậy, nguyên Tổng Giám đốc ngân hàng Đông Á thống nhất bán cho Vũ "nhôm" 60 triệu cổ phần DAB với giá 600 tỷ đồng. Đồng nghĩa với việc, ông Vũ trở thành cổ đông lớn nhất có quyền chi phối mọi hoạt động của ngân hàng Đông Á.
Để mua lại số cổ phần nói trên, Vũ "nhôm" thế chấp 220 lô đất tại TP Đà Nẵng để vay 400 tỷ đồng của chính Ngân hàng Đông Á. Đối với 200 tỷ đồng còn lại, Vũ phải ký chứng từ nộp khống cho ngân hàng Đông Á. Sau đó, ông Bình chỉ đạo cấp dưới xuất quỹ chi khống, chuyển tiền vào tài khoản của công ty cổ phần xây dựng Bắc Nam 79.
Tuy nhiên, Ngân hàng Đông Á tăng vốn điều lệ thất bại đã chuyển trả cho Công ty cổ phần xây dựng Bắc Nam 79 khoản tiền 600 tỷ đồng và lãi phát sinh. Cáo trạng thể hiện ông Vũ chỉ nộp 400 tỷ đồng, như vậy Ngân hàng Đông Á bị thiệt hại hơn 200 tỷ.
Đối với ông Trần Phương Bình, ngoài việc tiếp tay cho Vũ "nhôm", ông còn bị cáo buộc lạm dụng tín nhiệm, chiếm đoạt tài sản, chỉ đạo các hoạt động ngân quỹ, đầu tư tại ngân hàng Đông Á trái quy định, gây thiệt hại cho đơn vị này hơn 3.600 tỷ đồng.
Cụ thể, từ năm 2007 đến 2014, ông Bình mua 74 triệu cổ phần DAB đứng tên mình và người thân bằng cách lập hàng loạt phiếu thu khống, gây thiệt hại 1.160 tỷ đồng. Trong đó, ông Cao Ngọc Liên (cha vợ ông Bình) đứng tên mua 523.000 cổ phần với giá 31 tỷ đồng. Hai con gái của ông Bình cũng đứng tên hơn 2 triệu cổ phần trị giá trên 120 tỷ đồng...
Ngoài ra, ông Bình còn gây thiệt hại 437 tỷ đồng và 650 lượng vàng chi lãi ngoài, hơn 24 triệu USD và hơn 15.000 lượng vàng trong việc kinh doanh ngoại hối và kinh doanh vàng tài khoản trái phép...
Qua điều tra, cơ quan chức năng xác định hành vi vi phạm của lãnh đạo Ngân hàng Đông Á là nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng ngân hàng này lỗ lũy kế 31.076 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm 25.451 tỷ đồng và tổng tài sản thực chỉ còn 47.011 tỷ đồng vào cuối năm 2015.
Bên cạnh đó, bà Nguyễn Thị Kim Xuyến (nguyên Phó Tổng giám đốc ngân hàng Đông Á) đã sử dụng Công ty TNHH TMTP Sao VN, Công ty TNHH Ninh Thịnh và 5 cá nhân lập hồ sơ rút 467 tỷ đồng của Đông Á Bank để ông Bình mua cổ phần của ngân hàng Đông Á. Sau đó, ông Bình chỉ đạo cấp dưới xuất quỹ chi hơn 475 tỷ đồng để tất toán các khoản vay này, xuất quỹ chi sai nguyên tắc hơn 10 tỷ đồng.
Ngoài ra, bà Xuyến còn chiếm đoạt 40 tỷ đồng của ngân hàng Đông Á trong việc ngân hàng này cho một cá nhân vay 270 tỷ đồng. Cơ quan điều tra xác định, bà Xuyến là đồng phạm với ông Bình chiếm đoạt 467 tỷ đồng của Ngân hàng Đông Á.
ông Trần Phương Bình - Cựu Tổng giám đốc, Phó chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đông Á
Đối với hành vi cố ý làm trái, ông Bình bị cáo buộc đã gây thiệt hại cho DAB hơn 1.551 tỷ. Trong đó, gần 470 tỷ do suất quỹ sai nguyên tắc cho 219 công ty để chi lãi ngoài huy động vốn; gần 385 tỷ kinh doanh ngoại hối; hơn 610 lượng vàng tài khoản; hơn 53 tỷ trong việc tất toán tài khoản với một khách hàng về khoản vay 1.900 lượng vàng...
Tháng 9 vừa qua, Vũ Nhôm đã nộp 13 tỷ đồng, ông Bình khắc phục 4 tỷ, Nguyễn Hồng Ánh 500 triệu đồng. Nhà chức trách cũng kê biên hơn 125 triệu cổ phần của DAB đứng tên Công ty Bắc Nam 79; 5 bất động sản của các bị cáo và phong toả số lượng lớn chứng khoán...