Tọa đàm: Những giấc mơ thời niên thiếu

 

Đối với độc giả Việt Nam, có lẽ văn học Đức vẫn còn khá lạ lẫm so với văn học của các nước khác. Nhưng những năm gần đây, dòng văn học này đang ngày càng được giới thiệu rộng rãi tới công chúng Việt Nam, thông qua những dịch giả cần mẫn và thầm lặng, chuyển ngữ các tác phẩm hay của văn học Đức đương đại sang tiếng Việt. Hai trong số những tác phẩm rất đáng chú ý của văn học đương đại Đức dành cho lứa tuổi thanh thiếu niên, đó là tiểu thuyết TUỔI MƯỜI BỐN và BẠN THÂN sẽ được NXB Phụ nữ giới thiệu. 
 

Hai tác phẩm với văn phong khác hẳn nhau, cách xây dựng tuyến nhân vật cũng khác nhau, nhưng đều lấy những cô cậu đang ở lứa tuổi mười bốn ẩm ương làm trung tâm, và viết về họ dưới cái nhìn khá thú vị.

 

Tuổi mười bốn của Tamara Bach mở đầu bằng việc kể về ngày đầu tiên đi học sau kì nghỉ hè. Beatrice, 14 tuổi và ốm 2 tuần đi học, đã không thể đi nghỉ cùng mọi người và không được gặp bạn bè trong vòng 8 tuần, cô chỉ có thể ở nhà. Một ngày của Beatrice đã được thuật lại sống động, qua đó phản ánh tâm tư, tình cảm và diễn biến tâm lí của cô thiếu nữ tuổi mười bốn về cuộc sống xung quanh mình.

 

Bạn thân của Michael Sieben lấy tên từ một địa điểm hoạt động bí mật của ba người bạn – một túp lều vắng ở rìa khu định cư. Kris, Josie và Yuri, nói chuyện, hút thuốc và ngắm trời sao. Nhưng rồi một ngày, hàng xóm của Josie bỗng biến mất, và cả ba vai thám tử, tìm hiểu sự vụ xung quanh việc mất tích này.

 

 

Tuổi mười bốn của Tamara Bach phản ánh tâm tư, tình cảm và diễn biến tâm lí của cô thiếu nữ tuổi mười bốn về cuộc sống xung quanh mình
 

Dịch giả Lê Quang và Lê Hồng Hoa đã tái hiện những giấc mơ tuổi trẻ và cảm giác lớn lên, thông qua ngôn từ của riêng mình.

Ở Tuổi mười bốn, bạn sẽ không thể tìm đâu ra một tình tiết thực sự giật gân, mà thay vào đó là những dòng văn nhẹ nhàng như thơ, với nhịp điệu cũng như thơ. Đó là bởi Tamara Bach đã dày công viết cuốn tiểu thuyết này với nhịp điệu riêng như vậy – một thử nghiệm mới của chị. Xuyên suốt hơn 100 trang sách, tác giả đã tường thuật lại tỉ mỉ đến từng chi tiết trọn vẹn một ngày của một cô bé mười bốn tuổi. Cuộc sống hiện lên qua ngòi bút của Tamara dường như rất đỗi bình thường: buổi sáng ngủ dậy, tắm, đi học, các mối quan hệ bạn bè, những rung động đầu đời, tấm bưu thiếp còn vương hương mùa hè... Nhưng ngẫm kĩ lại thì cách viết ấy chẳng dễ chút nào, vì nó phải đi vào từng chi tiết nhỏ nhất của cuộc sống, phải tỉ mỉ quan sát đến từng hơi thở, phải thực sự sống cùng với nhân vật thì mới nhận ra được những chuyển biến tế vi của cảm xúc, và thấy được cái ửng hồng thoáng qua trên gò má cô thiếu nữ khi nhận được tấm bưu thiếp trong hộp thư. Nếu xét kĩ trong cả làng văn chương, thì hình như chưa có tác phẩm nào viết về trọn vẹn một-ngày-của-một-ai-đó, tương tự như cách Tamara Bach đã viết trong Tuổi mười bốn. Do đó khi nguyên tác được xuất bản ở Đức, đã gây được tiếng vang mạnh mẽ và được truyền thông ca ngợi, đồng thời được đề cử cho hai hạng mục của giải thưởng văn học dành cho thanh thiếu niên Đức: “Tamara Bach đã lấp đầy câu chuyện bằng cách phóng thích các dòng chữ và diễn đạt nội dung qua các trang súc tích, một câu chuyện mà khi đọc vị thế của người đọc được nâng cao, đọc mà không phải trả thêm tiền để được đọc tiếp, đó là lúc văn chương đã chạm đến ngưỡng tuyệt hảo - ngắn gọn, châm biếm và ngập tràn sự yêu thương” – Eselsohr.

Còn ở Bạn thân thì chúng ta lại bắt gặp những chân dung, những nhân vật tuổi mười bốn, mười lăm khác, ở đó cuộc sống học đường, tình bạn, tình người hiện lên sống động, chân thực như một bộ phim đang trải ra trước mắt chúng ta. Bộ phim ấy mở đầu bằng một khung cảnh đáng lo ngại với máu, xe cảnh sát, điều tra viên, và cả sự thẫn thờ của nhân vật chính, khiến người đọc có thể cho rằng đây là một cuốn tiểu thuyết trinh thám, và khung cảnh mở đầu kia là hiện trường của một vụ án mạng khủng khiếp. Michael Sieben khiến độc giả hồi hộp dõi theo từng tình tiết câu chuyện, nghe anh chàng “tôi” - Kris kể về tam giác tình bạn với Josie và Juri, về lão hàng xóm mất tích bí ẩn, về những xung đột “tranh giành ngầm” giữa những cậu trai, về cô bạn kì quặc trong lớp... Có lẽ không ít độc giả nhẫn nại nghe từng ấy chuyện của Kris là để chờ đợi được biết tường tận về “vụ án mạng” được úp mở nói đến ở đầu, để được thỏa mãn với một câu chuyện trinh thám giật gân. Nhưng hóa ra, Michael đã thật tài tình với cách viết “tưởng vậy mà chẳng phải vậy”, và để biết được thực sự câu chuyện đã diễn ra như thế nào, thì bạn sẽ chẳng có cách nào khác là đọc từ đầu đến cuối, không bỏ ngang, không đọc nhảy cóc, cũng không thể đoán mò. Văn phong của tác giả rất chắc chắn, kết cấu câu chuyện cũng như diễn biến tâm lí nhân vật hợp lí, nên có lẽ độc giả sẽ ngạc nhiên khi biết đây lại là tác phẩm đầu tay của Michael Sieben. Cuốn tiểu thuyết được đánh giá là một “tác phẩm trình làng đầy mê hoặc: Michael Sieben viết vừa cẩn trọng vừa lôi cuốn về quá trình trưởng thành và về tình bạn bị chao đảo” – LOVELYBOOKS.  

 

Lê Quang: Dịch giả nổi tiếng Lê Quang cũng là dịch giả của các cuốn sách do Nhà xuất bản Phụ nữ ấn hành như Vị hạt táo, Cưỡng cơn gió bấc, Cơn sóng thứ bảy.

 

Lê Hồng Hoa đã học tiếng Đức và Ngoại thương tại Hà Nội, hiện đang làm việc tại Đại sứ quán Đức ở Hà Nội. Cô cũng tham gia dịch thuật và đã dịch tác phẩm Ich mach dich platt! Das Kinderbuch von der Gewalt của Pernilla Stalfelt ra tiếng Việt.