Nghĩa trang liệt sĩ Đường 9. Ảnh: HBK
Nghĩa trang: Có thể có những điều ta chưa hiểu hết?
Một điều kỳ lạ là cho đến thế kỷ XXI, khi khoa học công nghệ có những tiến bộ vượt bậc thì con người vẫn chưa khẳng định được: Có cuộc sống sau cái chết hay không? Hay nói cách khác: Có linh hồn hay không? Tuy vậy, hầu như tất cả các dân tộc trên thế giới đều dành cho người chết những vị trí quan trọng trong cuộc sống cũng như trong ký ức. Điều này liên quan đến đạo lý và tâm linh.
Tôi đã đi nhiều nơi trên đất nước ta, đến hàng trăm nghĩa trang liệt sĩ. Có những nghĩa trang rộng hàng trăm hecta với hàng chục ngàn ngôi mộ như Nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn. Lại có nghĩa trang chỉ có hai ba ngôi mộ như Nghĩa trang liệt sĩ trên đảo Trường Sa Lớn thuộc quần đảo Trường Sa. Còn đại bộ phận các nghĩa trang liệt sĩ ở các địa phương có quy mô vừa phải với hàng trăm, đến hàng ngàn ngôi mộ.
Những năm gần đây, Đảng và Nhà nước quan tâm tới chuyện tu bổ, sửa sang, nâng cấp các nghĩa trang liệt sĩ. Nhìn chung các nghĩa trang liệt sĩ đã trở nên khang trang hơn, được chăm sóc chu đáo hơn. Tuy nhiên, đến các nghĩa trang, chúng ta vẫn cảm thấy sự tĩnh mịch, ảm đạm, lạnh lẽo, xa cách... Vì không khí như vậy nên dù đến thắp hương để bày tỏ lòng biết ơn đối với các Anh hùng - Liệt sĩ, tâm trạng chúng ta vẫn trở nên u uẩn. Tôi muốn thay đổi điều này.
Cần làm cho các nghĩa trang liệt sĩ trở nên gần gũi, ấm áp hơn
Nghĩa trang liệt sĩ là nơi yên nghỉ của những người chiến đấu, hi sinh vì Tổ quốc. Đại đa số nằm xuống khi còn rất trẻ và rất khỏe. Họ là những con người ưu tú đang tràn đầy khát vọng được cống hiến, được sáng tạo để xây dựng cuộc sống tốt đẹp hơn. Chiến tranh đã không cho họ cơ hội để làm điều đó. Giờ họ yên nghỉ trong hàng ngàn nghĩa trang trên mọi miền đất nước. Họ mãi mãi trẻ khỏe trong ký ức của người thân.
Nhiều người trong chúng ta đã từng đến nghĩa trang liệt sĩ. Không biết tâm trạng, ý nghĩ của mọi người ra sao? Bản thân tôi đến nghĩa trang liệt sĩ khá thường xuyên, năm ít là hai lần, năm nhiều tới hàng chục lần. Có những nghĩa trang rộng rãi, thoáng đãng, đầy màu xanh nên khi đến đây, tôi không có cảm giác u uẩn, buồn thương, xa cách.
Do vậy, tôi muốn từ nay trở về sau, khi chúng ta có kế hoạch tu sửa, nâng cấp các nghĩa trang liệt sĩ, theo hướng làm cho nghĩa trang gần gũi, ấm áp hơn bằng cách trồng nhiều cây xanh, trồng hoa, dựng những bức tượng hùng tráng, lãng mạn... Nếu cảnh quan ở đây trở nên ấm áp, sinh động, nghĩa trang liệt sĩ có thể thành điểm tham quan; các cô dâu, chú rể có thể đến chụp ảnh kỷ niệm ngày cưới. Điều này hiện chưa phổ biến nhưng không hề xa lạ và có ý nghĩa sâu xa.
Trọng Đàm/TC GĐ&TE