"Bệnh từ miệng mà ra" là thứ mà chúng ta được giới chuyên gia lên tiếng cảnh báo ra rả trong nhiều năm trở lại đây. Trong đó, việc ăn uống là nguyên nhân chính dẫn đến những căn bệnh ung thư cực nguy hiểm. Đáng tiếc thay, chúng ta vẫn chưa thể bỏ hoàn toàn cũng chẳng thể hạn chế, ăn đúng cách nhiều thực phẩm là tác nhân gây ung thư.
Do đó, PGS.TS Trần Đáng (Nguyên Cục trưởng Cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm) vẫn muốn khuyến cáo người dân cẩn trọng những loại thực phẩm hàng đầu gây ung thư dưới đây. Chuyên gia nhấn mạnh, cảnh báo dù năm này qua năm khác vẫn chưa bao giờ là thừa, nhắc nhở mỗi chúng ta có ý thức ăn uống lành mạnh để bảo vệ chính mình và những người xung quanh.
"Bệnh từ miệng mà ra" là thứ mà chúng ta được giới chuyên gia lên tiếng cảnh báo ra rả trong nhiều năm trở lại đây.
Thực phẩm ở dạng chiên, rán, nướng
Những món ăn chiên, rán, nướng rất hấp dẫn và được ưa chuộng nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy hại cho sức khỏe. Theo PGS.TS Trần Đáng, các loại thực phẩm ở dạng chiên, rán, nướng như thịt, cá, đùi gà, đậu phụ rán giòn sẽ sinh ra amin dị vòng gây đột biến gen. Từ đó sẽ gây ung thư, nhất là các bệnh ung thư liên quan đến đường tiêu hóa.
Chuyên gia đặc biệt lưu ý: "Càng chiên rán già lửa càng tạo nhiều amin dị vòng, nhất là khi đang rán lại đổ thêm dầu mỡ vào sẽ làm tăng nhiệt độ đột ngột". Những loại thực phẩm này được đun nấu ở nhiệt độ cao cũng sẽ tạo ra benzopyren bencanthraxen, gây ung thư đường tiêu hóa. Khoai tây chiên, phồng tôm, bánh mì, trứng, bắp rang, thực phẩm giàu carbonhydrat xử lý ở nhiệt độ cao sẽ tạo ra acrylamide, gây ung thư vú, thận.
Những món ăn chiên, rán, nướng rất hấp dẫn và được người Việt ưa chuộng nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy hại cho sức khỏe.
Mỡ động vật, dầu mỡ đun nóng
"Mỡ động vật nói chung là chất đốt với khối u đang phát triển. Chúng gây tăng axit mật ở ruột già, các axit mật làm thay đổi tế bào một cách không điển hình, ức chế quá trình biệt hóa niêm mạc ruột gây ung thư. Ăn nhiều mỡ động vật có thể làm suy giảm hệ miễn dịch vì chứa nhiều axit béo omega-6", PGS.TS Trần Đáng nói.
Cũng theo vị phó giáo sư này, mỡ là tiền chất tạo ra hormone steroid như estrogen, kích thích phát triển các cơ quan liên quan như tuyến vú, tử cung, tuyến tiền liệt, khiến những khu vực này dễ bị ung thư. Dầu mỡ đun nóng có nguy cơ gây ung thư phổi do chất carcinogen bốc hơi lên. Mỡ động vật sử dụng hàng ngày còn khiến bạn dễ bị ung thư ruột, đại tràng, trực tràng, vú, tử cung, tiền liệt tuyến. Do đó điều quan trọng nhất là phải dùng sao cho đúng cách.
Mỡ động vật sử dụng hàng ngày còn khiến bạn dễ bị ung thư ruột, đại tràng, trực tràng, vú, tử cung, tiền liệt tuyến.
Thịt đỏ
Có thể nói, trong các loại thịt để ăn hàng ngày, người Việt vẫn chuộng thịt lợn hơn cả vì giá thành vừa phải lại cung cấp dinh dưỡng đảm bảo cho cả gia đình. Tuy nhiên, nếu ăn quá nhiều thịt lợn nạc bạn sẽ phải đối mặt với nguy cơ ung thư cao.
"Thịt đỏ có hàm lượng sắt cao, tăng xúc tác men tổng hợp NO từ Arginin, tăng xúc tác biến Nitrat thành Nitrit. Khi Nitrit kết hợp axit amin tạo thành Nitrosamin, gây ung thư ruột, đại tràng, trực tràng", PGS.TS Trần Đáng giải thích. Đó chính là lý do vì sao giới chuyên gia vẫn khuyên chúng ta không được ăn quá 700 g thịt đỏ mỗi tuần.
Dưa muối
Ăn mặn có nguy cơ bị ung thư dạ dày gấp 2 lần so với người khác. Dưa muối còn cay và dưa khú có hàm lượng Nitrit còn cao, vào dạ dày dễ tạo ra Nitrosamin gây ung thư. Đặc biệt thói quen của người Việt là ăn kèm dưa hành với các món mặn có hàm lượng đạm và protein cao khiến nguy cơ này càng ở mức cao hơn.
Thực phẩm nhiễm nấm mốc
Ngô, lạc, quả hạnh, hạt có dầu, quả khô, gạo, đậu, gia vị bị mốc có thể gây nhiễm độc tố Afflatoxin, gây ung thư gan. Ngũ cốc, nho thối, rượu vang, cà phê, quả khô, một vài loại thịt động vật bị nhiễm độc tố Ochratoxin gây ung thư thận, gan. Ngô, gạo bị mốc có thể nhiễm độc tố Fumonisin của nấm mốc có thể gây ung thư gan, ung thư thực quản.
Thực phẩm ô nhiễm hóa chất
Theo PGS.TS Trần Đáng, rau quả còn tồn dư hóa chất bảo vệ thực vật, thịt gia cầm, gia súc, thủy sản còn tồn dư thuốc tăng trọng, thực phẩm bị ô nhiễm do thôi nhiễm hóa chất độc từ bao bì, dụng cụ chế biến, bao gói khi ăn vào đều là nguy cơ gây ung thư.
Thực phẩm ô nhiễm hóa chất từ môi trường đất, nước, không khí, thực phẩm nhiễm dioxin như cá, tôm, cua, sò, sữa, trứng cũng không loại trừ nguy cơ mắc bệnh mãn tính này. Đốt rác, than, dầu, xăng mà nhiễm vào thực phẩm, thủy sản nhiễm bẩn do nước sông ô nhiễm, nước có mực in, hóa chất từ các nhà máy công nghiệp… sẽ gây quái thai và ung thư.
Rau quả còn tồn dư hóa chất bảo vệ thực vật, thịt gia cầm, gia súc, thủy sản còn tồn dư thuốc tăng trọng, thực phẩm bị ô nhiễm do thôi nhiễm hóa chất độc từ bao bì, dụng cụ chế biến, bao gói khi ăn vào đều là nguy cơ gây ung thư.
Nước uống khử trùng bằng chlor
PGS.TS Trần Đáng cho biết, nước có nhiều chất hữu cơ, khi cho chlor vào có thể tạo thành chloroacettonitrit (dễ tích tụ ở đường tiêu hóa và tuyến giáp trạng, có thể gây ung thư) và trihalomethan (cũng là một chất gây ung thư).