Em Đinh Vũ Tùng Lâm (thứ tư từ phải qua) vinh dự nhận Huy chương Bạc tại Cuộc thi Olympic Toán học quốc tế năm 2021 (IMO 2021).
Giáo dục một người con thành đạt là cả một quá trình lâu dài, có sự gắn kết, sẻ chia, đồng hành cùng con của cha mẹ và thầy cô giáo. Câu chuyện về nghị lực vượt qua bao gian khó của gia đình chị Vũ Thị Hải Yến và anh Đinh Quang Ngọc (Hà Nội) trong hành trình đưa con trai Tùng Lâm mắc chứng tự kỷ trở thành con ngoan, trò giỏi, nhận được nhiều giải thưởng trong nước và quốc tế thật đáng nể phục.
Hành trình gian nan
Chị Yến nhớ lại: “Năm đủ tuổi vào lớp 1, Tùng Lâm nghịch, quậy phá, không thể tập trung ngồi học khiến thời gian đầu vào lớp 1, không trường nào dám nhận con vào học. Cố gắng lắm tôi mới xin được cho cháu vào Trường Tiểu học Lê Quý Đôn với cam kết sẽ đồng hành với con”. Ba năm đầu học tiểu học gian nan vô cùng và Lâm luôn cần có mẹ để có thể quen dần với nề nếp, nội quy học đường. Có những lúc, chị Yến cảm thấy mình như rơi xuống vực thẳm vô vọng. Sự tiến bộ từng tí một của Lâm đã tiếp thêm động lực cho mẹ. Suốt quãng thời gian đó là hành trình hai mẹ con cùng nhau mọi lúc, từ những buổi chật vật đánh vần đến những bài ca dao mẹ dạy khi đang đi trên xe, đưa con đến nhiều di tích văn hóa - lịch sử để con tập quan sát và làm văn miêu tả… Chị Yến phát hiện ra Tùng Lâm có năng khiếu và đam mê với những con số, hứng thú với các bài toán và bộc lộ trí nhớ rất đặc biệt.
Không muốn con bị áp lực, vì biết Lâm luôn muốn cái gì cũng tốt nhất, chị Yến nói với con hôm nay chỉ cần hơn ngày hôm qua, chứ không ai có thể hoàn hảo nhất. Đồng thời, mẹ dạy con khiêm tốn, biết chia sẻ, giúp các bạn trong lớp, quan tâm đến mọi người. Đặc biệt không nên ganh đua, tránh bệnh thành tích. Bố Lâm tuy hay đi công trình, song mỗi lần gần con, luôn đồng hành cùng con. Chính bố cho con động lực và động viên nếu gặp thất bại con phải đứng lên, rút kinh nghiệm. Bố mẹ đều không hỏi con được bao nhiêu điểm mà hỏi con có hài lòng với bài làm không? Vì khi đã hài lòng sẽ thấy vui vẻ, tinh thần thoải mái thì con sẽ thành công.
Toán học là nơi Tùng Lâm khẳng định mình
Những thay đổi tích cực bắt đầu từ năm lớp 4, Lâm hiền hẳn và không quậy phá nữa, dù kỹ năng sống còn non nớt. Đến năm lớp 5, em được ghi nhận là học sinh giỏi Toán với giải thưởng Violympic cấp Thành phố. Với Tùng Lâm, các giải thưởng về Toán học đã giúp em tự tin, hòa đồng với cuộc sống. Từ sự quyết tâm không nản lòng với các phép tính khó, với Lâm những kỳ thi là nơi em chứng minh cho mọi người thấy em có thể làm được những điều mà bạn bè làm được. “Toán học là nơi con khẳng định mình” - Tùng Lâm chia sẻ. Bắt đầu từ giải Bạc Cuộc thi Toán châu Á Thái Bình Dương, Lâm dần chinh phục những đỉnh cao mới như: Huy chương Vàng cuộc thi Tìm kiếm tài năng Toán học trẻ - MYTS 2017; Huy chương Vàng cuộc thi Toán Hà Nội mở rộng - HOMC 2017;… Đặc biệt, khi học lớp 8, Lâm cùng các bạn khối 9 đã mang về Huy chương Vàng cá nhân và đồng đội trong kỳ thi Vô địch các đội tuyển Toán Quốc tế thi tại Hàn Quốc – WMTC…
Lâm là người kiên trì, ít nói nhưng sâu sắc, tình cảm và đầy lòng trắc ẩn. Cậu bé thích nhẹ nhàng, không bao giờ nói to và luôn thích sự chính xác. Vào đội tuyển quốc gia, gặp những bài toán hóc búa, có khi nghĩ cả tuần mới ra kết quả, khi ấy khuôn mặt Lâm bừng sáng rạng rỡ, khiến cả nhà vui sướng theo con. Bên cạnh đó, Lâm rất thích xem bóng đá, thể thao. Sau mỗi kỳ thi, chị Yến luôn sắp xếp lịch cho con đi chơi thư giãn, xem phim hay đi chơi xa cùng bạn bè để con cân bằng lại.
Lâm thổ lộ, em ấn tượng với nhà bác học Anhxtank, nhà vật lý học Albert Einstein, và em học được cách đối diện với bản thân từ họ, nhất là câu nói: 99% thành công là do quyết tâm của con người và 1% là do bẩm sinh. Lâm tin, 99% thành công ở sự quyết tâm trong mọi tình huống, không chỉ trong học tập, mà trong mọi tình huống ngoài đời cũng vậy.
Gia đình em Đinh Vũ Tùng Lâm.
Kiên trì và biết đứng dậy sau thất bại
Một sự kiện khiến Tùng Lâm suýt gục ngã, đó là lần em cùng đội tuyển Việt Nam dự thi IMO 2020. Sự thiếu ổn định về tâm lý khiến Tùng Lâm là người duy nhất trong đội không đoạt giải. Thời gian đó Lâm sống trong cảm xúc đau buồn, tự trách bản thân đã gây ảnh hưởng đến thành tích của đội. May mắn, Lâm luôn có các thầy cô yêu thương. Là người đã đồng hành cùng Lâm từ khi học lớp 10, thầy giáo Nguyễn Vũ Lương đánh giá, với cậu học trò “đặc biệt” này, các thầy trong đội tuyển IMO Việt Nam đã rất tâm lý để “làm công tác tư tưởng”. Khi không đoạt giải, Lâm đã gọi điện xin lỗi từng thầy. Tôi nói với con rằng, không việc gì phải khóc, con về học tiếp đi. Điều quan trọng, con phải kiên trì và biết đứng dậy sau thất bại.
Ngày tuyên dương những học sinh đoạt giải quốc tế, mặc dù chị Yến sợ con chạnh lòng, nhưng Tùng Lâm vẫn xin mẹ cho tới vì muốn chúc mừng các bạn. Trong buổi đó, con gặp GS Ngô Bảo Châu, được GS tặng cuốn sách, trong đó GS viết lời đề tặng: “Tùng Lâm, tôi rất cảm phục những cố gắng của em và gia đình để vượt qua bao nhiêu khó khăn đạt được thành tích học tập rất tốt. Tôi tin rằng đây chỉ là thành công đầu tiên, mở đầu cho những thành công khác lớn hơn…”. Chị Yến kể, khi nhận món quà ý nghĩa này, Lâm như được động viên tinh thần, con rất phấn khởi, vui hẳn lên. Lâm nói, con thấy quyển sách này còn đáng giá hơn 1 tấm huy chương. Sau đó, con trở lại tiếp tục học sau một tháng chông chênh.Năm nay, Lâm đi thi tiếp IMO 2021 với tâm trạng thoải mái, mục tiêu đơn giản chỉ là đam mê, muốn chinh phục những bài toán hay. Ngày 23/7/2021, em đã giành được tấm Huy chương Bạc. Chị Yến mừng rơi nước mắt, chị thổ lộ, một đứa trẻ như con, để đi học đội tuyển đã phải đánh đổi rất nhiều. Kết quả này, với gia đình là điều quá đỗi hạnh phúc. Với Lâm, đây là món quà ý nghĩa không có gì bằng. Hiện Tùng Lâm là sinh viên năm thứ nhất Lớp K66 Toán tài năng Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội. Em ước mơ làm thầy giáo, hoặc nhà nghiên cứu toán học.
“Lâm là học sinh có năng khiếu đặc biệt về môn Toán và có “sức công phá” rất lớn. Em là cậu bé chân thật, trung thực và trong sáng. Nhiều khi Lâm sẵn sàng “phê phán” các thầy nếu bài giảng chưa hay. Do đó, khi dạy Lâm, các thầy cũng phải rất gương mẫu” - Thầy giáo Nguyễn Vũ Lương - nguyên Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên.