
Quyết định rời đi để cứu một công ty đang hấp hối
Sự kiện Yahoo được bán lại cho Verizon với giá 4,83 tỷ đô la đánh dấu sự kết thúc của giai đoạn cạnh tranh khắc nghiệt và quá trình thâu tóm một công ty mạng đang trên bờ vực. Bốn năm qua, Marissa Mayer đã phải chịu đựng nhiều chỉ trích trong suốt quá trình nỗ lực tìm kiếm cơ may đảo ngược tình thế cho Yahoo. Nhiều năm liền, lợi nhuận của Yahoo sụt giảm nghiêm trọng và ngày càng trở nên tồi tệ hơn do những sai lầm đầu tư, mà đỉnh điểm là đầu năm 2016, công ty đã báo thua lỗ lên tới 4,4 tỷ đô la.
Nhiều cổ đông đã thẳng thắn chỉ trích phong cách lãnh đạo của Mayer. Một trong số họ, Công ty Starboard Value còn viết thư bày tỏ sự phản đối và yêu cầu thay thế hội đồng quản trị.
Quyết định tuyển dụng Mayer được dự báo từ trước là sẽ gây ra nhiều xung đột nội bộ. Thời điểm Yahoo rơi vào tình thế khủng hoảng, rối ren khi liên tục thay thế 4 giám đốc điều hành trong vòng 4 năm, Mayer đảm nhận cương vị này với những kỳ vọng lớn, bởi bà đã làm việc cho Google trong suốt 13 năm. Ngoài ra, Mayer cũng là nhân viên thứ 20 và là nữ kĩ sư đầu tiên của công ty. Suốt quãng thời gian còn làm ở Google, bà cũng đóng góp rất nhiều cho sự phát triển của hãng. Thế nhưng, Mayer quyết định rời đi để cứu một công ty đang hấp hối.
Sau khi bị Verizon thâu tóm, Mayer có chia sẻ trên tờ Tumblr rằng: “Với cá nhân tôi, tôi dự định sẽ ở lại. Tôi yêu Yahoo và tôi tin tưởng vào tất cả các bạn. Chứng kiến một khởi đầu mới của Yahoo là điều quan trọng đối với tôi”. Tuy nhiên, theo nguồn tin của CNBC dẫn lời ông Marni Walden, Phó chủ tịch điều hành của Verizon, thì người lãnh đạo mới vẫn chưa được quyết định. Nhưng sự ra đi của bà Mayer thì gần như không thể tránh khỏi sau thất bại trong việc thực hiện lời hứa đảo ngược tình thế của Yahoo.
Khủng hoảng lại dấy lên cuộc tranh luận về một “câu hỏi của thập kỉ”: Yahoo là gì?
Khủng hoảng nhận diện
Yahoo lần đầu tiên được ra mắt vào năm 1994 bởi hai cựu sinh viên Đại học Standford là Yerry Yang và David Filo. Yahoo đã chính thức được thành lập vào ngày 2/3/1995. Kể từ đó, công ty này đã được mở rộng và thay đổi rất nhiều.
Tuy nhiên, vấn đề khủng hoảng nhận diện lại trở thành nguyên nhân sâu xa dẫn đến sự sụp đổ của một đế chế công nghệ như Yahoo. Trong hội nghị của Yahoo diễn ra vào năm 2005, các nhà điều hành được đặt câu hỏi: Họ nghĩ đến điều gì khi tên của một công ty được đề cập? Những câu trả lời lần lượt được đưa ra, với eBay đó là “đấu giá”, với Google là “tìm kiếm”, với Intel là “bộ vi xử lý”, với Microsoft là “Windows”. Tiếp đó, các lãnh đạo chủ chốt của Yahoo được đề nghị viết ra giấy câu trả lời của họ về Yahoo.
“Mỗi người có một câu trả lời khác nhau”, Brad Garlinghouse, khi đó là Phó chủ tịch cấp cao của Yahoo và hiện là Giám đốc của công ty khởi nghiệp Ripple Labs, nhớ lại. “Một số người nói đó là thư điện tử. Một số người nói đó là tin tức. Một số người nói đó là tìm kiếm”. Và những câu trả lời không giống nhau này cho thấy những vấn đề sắp xảy đến với Yahoo trong những năm sau đó.
Hiểu được mớ hỗn độn của Yahoo lúc bấy giờ là một yêu cầu khó đối với bà Mayer. Năm 2012, tờ The Guardian miêu tả việc đảm nhận vai trò lãnh đạo của Yahoo đối với bà Mayer giống như một ly rượu độc, đặc biệt là bài học từ hai người tiền nhiệm (một người chịu cơn bão những lời chỉ trích sau cuộc điện thoại bị hội đồng quản trị ghi âm, một người chấp nhận ra đi vì bị phanh phui đã dối trá lý lịch). Nhưng rõ ràng, để bước lên cương vị người cầm cân nảy mực của Yahoo, bà Mayer đã trở thành ngôi sao sáng khi là một trong số nhà lãnh đạo nữ hiếm hoi của thung lũng Silicon, sau thắng lợi bất ngờ từ cuộc chạy đua đường dài với Giám đốc lâm thời Ross Levinsohn.
Marissa Mayer nổi tiếng với trí tuệ, đạo đức nghề nghiệp và cam kết đưa ra những quyết định dựa trên căn cứ khoa học. Bà cũng chính là người đã giải quyết tranh cãi về màu sắc đường link dẫn của google, khi tạo ra một bảng khảo sát ý kiến người dùng về 40 mức độ đậm nhạt của màu xanh dương. Tông màu nào có lượng click nhiều nhất sẽ được lựa chọn.
Khởi đầu đầy hứa hẹn
Báo cáo tài chính đầu tiên của Yahoo dưới cương vị CEO của bà Mayer cho thấy những dấu hiệu lạc quan. Tháng 6/2013, Yahoo lần đầu tiên vượt mặt Google trong 2 năm liền.
Dù đã xuất hiện những biểu hiện tích cực ban đầu về một sự thay đổi, nhưng đứng trên cương vị cao lại khiến Mayer chịu nhiều sự soi xét về phẩm chất, phong cách lãnh đạo. Nghiêm trọng hơn khi những báo cáo tháng 1/2013 đều cho thấy bà Mayer liên tục đến muộn trong các cuộc họp, một thói quen xấu khiến những nhân viên cấp dưới cảm thấy bị thiếu tôn trọng. Tháng 2/2013, CEO này đã ra quyết định cấm 11.500 nhân viên của công ty làm việc ở nhà, gây ra sự phẫn nộ lớn và khơi dậy một cuộc tranh luận nội bộ về lợi ích của làm việc từ xa. Những báo cáo tháng tiếp theo lại dấy lên một vấn đề là bà Mayer đang thực hiện quản lý vi mô (giám sát và điều khiển chặt chẽ công việc của cấp dưới) đối với quá trình tuyển dụng, ngăn cản cơ hội tìm kiếm người tài cho công ty.
Một chiến lược bất ổn
Đầu năm 2014, bà Mayer công bố loạt chiến lược mới, tung ra một series tạp chí kĩ thuật số với nỗ lực tìm lại vị trí của Yahoo như một công ty truyền thông. Đồng thời, thuê các hãng tin lớn như Katie Couric, David Pogue quảng cáo về diện mạo mới của công ty. Tuy nhiên, tất cả vẫn không thể thuyết phục người dùng, nhà quảng cáo và thị trường chứng khoán.
Khoản đầu tư giá trị nhất của Yahoo thời điểm đó là công ty mạng Trung Quốc Alibaba vào tháng 9/2014. Yahoo buộc phải phân biệt giá trị riêng của mình so với Alibaba và tiếp tục nghiên cứu lại câu trả lời cho câu hỏi: “Mảng nào là hoạt động kinh doanh chính của Yahoo?”. Với Mayer, bà cũng phải tự mình đưa ra lời giải đáp cho những vấn đề tương tự ở phía trước.
Thân Phương (Dịch tổng hợp) /Tạp chí Gia đình và Trẻ em