UNFPA hỗ trợ đẩy mạnh công tác đăng ký và thống kê hộ tịch tại Việt Nam
Việt Nam đã tham gia Sáng kiến này từ tháng 3/2020, và giai đoạn hai sẽ do Bộ Tư pháp phối hợp với các Bộ, ngành liên quan thực hiện từ tháng 7/2021 đến tháng 3/2023.
Tiến sĩ Kelly Henning, Giám đốc Chương trình Y tế công cộng của Quỹ Bloomberg Philanthropies chia sẻ: "Chúng tôi hân hạnh được tiếp tục hợp tác với chính phủ Việt Nam trong nỗ lực thu thập dữ liệu y tế công cộng tốt hơn". Bà cho biết: "Hệ thống ĐK&TKHT vững chắc hơn sẽ cung cấp dữ liệu chất lượng hơn nhằm hỗ trợ đưa ra những quyết định bảo vệ sức khỏe cho người dân Việt Nam".
Bà Jana Shih, Cố vấn kỹ thuật về ĐK&TKHT của Vital Strategies tại Việt Nam và Thái Lan phát biểu: "Thông qua việc tiếp tục quan hệ đối tác với UNFPA và chính phủ Việt Nam nhằm cải thiện hệ thống ĐK&TKHT, cùng nhau làm việc, chúng ta có thể bảo đảm mỗi người dân đều được quan tâm". Bà cũng cho biết: "Đăng ký khai sinh và khai tử là rất quan trọng để đảm bảo quyền và sự bảo vệ dành cho các cá nhân, cũng như cung cấp cho các nhà hoạch định chính sách những dữ liệu nhằm định hướng xây dựng chính sách để nâng cao chất lượng cuộc sống cho tất cả người dân. Củng cố khung pháp lý của hệ thống ĐK&TKHT tại Việt Nam là một bước đi hết sức quan trọng để đạt được các chỉ tiêu trong Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc hướng tới đăng ký khai sinh toàn dân và tỷ lệ đăng ký khai tử đạt 80% vào năm 2030".
Trong giai đoạn 1, chương trình đã hỗ trợ nâng cao chất lượng đăng ký khai sinh và khai tử thông qua tăng cường quản trị ĐK&TKHT, đánh giá hoạt động của hệ thống ĐK&TKHT, tiến hành rà soát các văn bản pháp lý liên quan đến ĐK&TKHT và thiết kế qui trình cải tiến đăng ký khai sinh, khai tử và thống kê hộ tịch khác.
Giai đoạn 2 của chương trình sẽ tập trung đẩy mạnh hơn nữa công tác quản trị và hoàn thiện khung pháp lý về ĐK&TKHT; áp dụng các giải pháp số hóa nhằm cải thiện quy trình ĐK&TKHT và nâng cao năng lực; đồng thời tăng cường sự phối kết hợp giữa các Bộ, ngành liên quan trong việc chia sẻ dữ liệu ĐK&TKHT phục vụ công tác xây dựng chính sách. Chương trình cũng sẽ thí điểm mô hình sáng tạo liên thông đăng ký khai sinh và khai tử trước khi nhân rộng ra toàn quốc.
Ông Nguyễn Công Khanh, Cục trưởng Cục Hộ tịch, Quốc tịch và Chứng thực, Bộ Tư pháp đã nêu bật tầm quan trọng của giai đoạn hai của chương trình. Ông cho biết: "Việc ký kết văn kiện hợp tác cho giai đoạn 2 (7/2021 - 3/2023) giữa UNFPA và Vital Strategies nhằm hỗ trợ Việt Nam (Bộ Tư pháp) thực hiện thành công Chương trình hành động quốc gia về ĐK&TKHT, là rất cần thiết và có ý nghĩa quan trọng. Qua đó góp phần vào việc hoàn thiện khung pháp lý và cải tiến quy trình ĐK&TKHT theo hướng hiện đại, đẩy mạnh truyền thông sáng tạo và tăng cường sự phối hợp liên ngành từ Trung ương đến địa phương. Sự liên thông kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các ngành - nhất là dữ liệu về sinh, tử - không chỉ phục vụ xây dựng chính sách của các Bộ, ngành, địa phương mà còn trực tiếp phục vụ công tác bảo vệ sức khỏe nhân dân và bảo đảm các quyền, lợi ích hợp pháp khác theo quy định của pháp luật".
Việt Nam đang thực hiện Chương trình Hành động Quốc gia về ĐK&TKHT giai đoạn 2017-2024. Đẩy mạnh quy trình ĐK&TKHT cũng như xây dựng và duy trì dữ liệu có chất lượng về đăng ký khai sinh, khai tử, bao gồm cả nguyên nhân tử vong, sẽ là cơ sở để các quốc gia công nhận và đảm bảo quyền công dân, lập kế hoạch và ngân sách nhằm xây dựng các chính sách hiệu quả về y tế, bảo trợ xã hội, giáo dục, dân số và quyền con người ở cấp trung ương và địa phương, đồng thời đo lường tác động của các chương trình và dự án công.
Bà Naomi Kitahara, Trưởng đại diện Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc tại Việt Nam nhấn mạnh thành tựu quan trọng nhất của giai đoạn 1 chính là hỗ trợ để nâng cao năng lực của cán bộ làm công tác ĐK&TKHT, đồng thời cải tiến quy trình đăng ký khai sinh, khai tử, báo sinh và báo tử theo hướng tinh gọn, hiện đại.
Bà cho biết: "Các hoạt động được thiết kế cho giai đoạn 2 đóng vai trò hết sức quan trọng nhằm đảm bảo hệ thống ĐK&TKHT hoạt động có hiệu quả tại Việt Nam, góp phần cải thiện công tác quản trị ĐK&TKHT ở cấp trung ương và địa phương nhằm đem lại quyền lợi pháp lý và bảo vệ cho các cá nhân. UNFPA tin tưởng rằng hệ thống ĐK&TKHT hoạt động tốt sẽ góp phần bảo đảm các quyền lợi xã hội của mỗi cá nhân, bao gồm quyền lợi về giáo dục, chăm sóc sức khỏe, thừa kế tài sản và quyền bầu cử cùng các quyền lợi khác. Một cơ chế đăng ký hộ tịch tinh gọn xuyên suốt cuộc đời đóng vai trò đặc biệt quan trọng đối với phụ nữ, tạo nên một khung hành động nhằm giải quyết bất bình đẳng giới. UNFPA rất hân hạnh được hợp tác với Tổ chức Vital Strategies trong khuôn khổ ‘Sáng kiến dữ liệu cho sức khỏe của Quỹ Bloomberg Philanthropies’ để hỗ trợ Việt Nam thực hiện các cam kết trong Tuyên bố Hội nghị Bộ trưởng Châu Á - Thái Bình Dương và Khung hành động Châu Á - Thái Bình Dương về ĐK&TKHT giai đoạn 2015-2024".
Một hệ thống ĐK&TKHT hiện đại và tiến bộ sẽ cung cấp dữ liệu quan trọng cho xây dựng chính sách dựa trên bằng chứng. Đây là điều vô cùng quan trọng để đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc đến năm 2030. Bởi vậy, tiếp tục đầu tư cải thiện hệ thống ĐK&TKHT là cần thiết góp phần giúp Việt Nam có thể theo dõi được tiến độ thực hiện Chương trình nghị sự về Phát triển Bền vững tới năm 2030.