Vai trò của ngành công tác xã hội trong chăm sóc và phục hồi chức năng cho trẻ tự kỷ

Tự kỷ không những gây ra khó khăn cho chính người tự kỷ mà còn có tác động, ảnh hưởng rất tiêu cực đến đến gia đình của trẻ tự kỷ. Đối với gia đình của trẻ tự kỷ, khi trong gia đình xuất hiện người tự kỷ sẽ có những thay đổi diễn ra trong gia đình họ. Thông thường đây là một cú sốc lớn cho các bậc cha mẹ hoặc với các thành viên của gia đình. Những gia đình có người thân là trẻ tự kỷ thường trải qua những đau đớn và bối rối căng thẳng, khủng hoảng tột cùng bởi họ như đang phải gặp một “tai họa” khủng khiếp. Những bậc cha mẹ và các thành viên trong những gia đình này thường không biết phải làm gì hoặc tìm đến ai khi cần. Và thái độ thương hại hay tội nghiệp của những người thân quen càng làm cho họ đau khổ hơn. Những mâu thuẫn căng thẳng trong gia đình có người tự kỷ có thể xảy ra giữa vợ với chồng, chồng với vợ, giữa bố mẹ với con cái… 

Bên cạnh đó, những gánh nặng kinh tế, thời gian chăm sóc trẻ tự kỷ cùng những mâu thuẫn, những khó khăn tâm lý có nhiều nguy cơ xuất hiện làm cho cuộc sống và bầu không khí trong gia đình trẻ tự kỷ càng trở nên căng thẳng và sẽ nảy sinh ra nhiều mặt khác của đời sống gia đình nếu không tìm cách giải quyết và vượt qua nó. 

Công tác xã hội là một nghề, một hoạt động chuyên nghiệp nhằm trợ giúp các cá nhân, gia đình và cộng đồng nâng cao năng lực đáp ứng nhu cầu và tăng cường chức năng xã hội, đồng thời thúc đẩy môi trường xã hội về chính sách, nguồn lực và dịch vụ nhằm giúp cá nhân, gia đình và cộng đồng giải quyết và phòng ngừa các vấn đề xã hội góp phần đảm bảo an sinh xã hội. 

Nhân viên công tác xã hội được hiểu là người được đào tạo về công tác xã hội. Họ sử dụng kiến thức và kỹ năng để cung cấp các dịch vụ xã hội cho các cá nhân, gia đình, nhóm, cộng đồng đang gặp những hoàn cảnh, những vấn đề khó khăn mà bản thân không tự giải quyết được. 

Nhân viên công tác xã hội giúp đỡ con người tăng cường năng lực đối phó và giải quyết vấn đề, tìm kiếm các nguồn lực cần thiết, tạo điều kiện cho sự tương tác giữa các cá nhân và giữa con người với môi trường, thúc đẩy trách nhiệm của xã hội với con người, và tác động đến các chính sách xã hội. Trong quá trình trợ giúp những cá nhân, nhóm, cộng đồng gặp những hoàn cảnh khó khăn cần sự trợ giúp, nhân viên công tác xã hội sử dụng nhiều vai trò, nhiệm vụ khác nhau. Một trong những vai trò, nhiệm vụ hết sức quan trọng và trọng tâm của nhân viên công tác xã hội là hỗ trợ trẻ khuyết tật nói chung và trẻ tự kỷ, gia đình trẻ tự kỷ nói riêng, những người đang gặp phải rất nhiều khó khăn khủng hoảng về vật chất, đặc biệt là về tinh thần khi có trẻ tự kỷ sinh sống. 

 

 

TS. Nguyễn Hiệp Thương cho biết, vai trò của nhân viên công tác xã hội là vận động nguồn lực; kết nối các dịch vụ, chính sách và giới thiệu cho đối tượng các chính sách, dịch vụ, nguồn tài nguyên đang sẵn có; Vai trò là người biện hộ; Vai trò là người vận động/hoạt động xã hội; Vai trò là người giáo dục: và tạo sự thay đổi; Vai trò là người tư vấn. Vai trò là người tham vấn; người trợ giúp xây dựng và thực hiện kế hoạch cộng đồng; Người chăm sóc, người trợ giúp; Người quản lý hành chính; Người tìm hiểu, khám phá cộng đồng: nhân viên công tác xã hội đi vào cộng đồng để xác định vấn đề của cộng đồng để đưa ra những kế hoạch trợ giúp, theo dõi, giới thiệu chuyển giao những dịch vụ cần thiết cho các nhóm đối tượng trong cộng đồng.

Một số nhiệm vụ cụ thể của nhân viên công tác xã hội bao gồm: Thúc đẩy, phục hồi, duy trì và tăng cường chức năng của cá nhân, gia đình và cộng đồng thông qua hoạt động trợ giúp, xoá bỏ và phòng ngừa nghèo đói, phát huy nguồn lực trong xã hội. Xây dựng, hoạch định và thực thi các chính sách xã hội, chương trình hành động, hệ thống dịch vụ xã hội, nguồn lực xã hội cần thiết để đáp ứng nhu cầu của con người và trợ giúp sự phát triển năng lực của con người. Theo dõi, kiểm soát các chính sách, chương trình thông qua hoạt động biện hộ, hoạt động chính trị để tăng năng lực cho những nhóm yếu thế hay có nguy cơ yếu thế và thúc đẩy công bằng, bình đẳng về mặt kinh tế cũng như xã hội. Phát triển những kiến thức kỹ năng của công tác xã hội để đảm bảo mục tiêu nghề nghiệp của mình.

Bên cạnh đó, nhân viên công tác xã hội cần biết cảm thông và tình yêu thương con người, có niềm đam mê nghề nghiệp, sự cam kết với nghề nghiệp. Trung thực, thái độ cởi mở. Kiên trì, nhẫn nại, vị tha, sự rộng lượng. Có quan điểm cấp tiến và hoạt động hướng tới sự thay đổi trong trật tự xã hội. Cương trực, sẵn sàng từ chối sự gian lận trong người quản lý...

Đồng thời phải có kiến thức về chính sách và dịch vụ trợ cấp xã hội; về hành vi ứng xử của con người và môi trường xã hội, Các phương pháp công tác xã hội. Một số kỹ năng cụ thể: Kỹ năng lắng nghe tích cực; thập, phân tích thông tin; Kỹ năng nhận xét, đánh giá; Kỹ năng thiết lập mối quan hệ với đối tượng...