Bà Nguyễn Thị Hồng (55 tuổi), phố Cầu Sâng, người có nhiều năm trong nghề làm nem, giò, chả tâm sự: "Nghề làm nem, giò, chả ở đây nổi tiếng trước hết bởi nguyên liệu được chọn lựa cẩn thận và tinh tế, đồng thời trải qua các công đoạn công phu và một công thức bí truyền tạo nên hương vị rất riêng, tạo nên một hương vị rất khác biệt so với ở các nơi".
Cũng theo bà Hồng, làm nem ngon phải có bí quyết gia truyền mà không dễ gì ai cũng có được, bởi quá trình làm phải rất tinh tế và công phu. Nem được làm bằng thịt lợn nạc lọc kỹ để bỏ gân, giã nhỏ mịn. Bì lợn cạo sạch, luộc chín thái chỉ trộn với thịt nạc xay, nêm muối tinh rang khô, nước mắm ngon, mì chính hạt tiêu và thính. Thính được làm từ gạo rang chín vàng thơm rồi xay thật nhỏ. Cách tra thính nhiều hay ít, sớm hay muộn, cũng là bí quyết riêng của từng nhà làm nem.
Thưởng thức vị ngọt - chua - cay của nem xứ Thanh, du khách sẽ không bao giờ quên
Tất cả được ủ một thời gian để lên men. Sau đó thịt được vê tròn thành từng viên hình trụ hoặc tròn. Người làm nem khéo léo lót một nhánh lá đinh lăng bánh tẻ nhỏ, đôi ba lát tỏi mỏng và ít lát ớt tươi rồi dùng lá chuối gói lại sao cho chặt và kín. Nem chua thường được chấm với tương ớt, các vị ngọt - chua - cay hoà quyện vào nhau chẳng dễ gì mà quên được.
Các cụ cao niên ở phố Trường Thi cho biết:" Cùng với nghề làm nem chua, nghề làm giò lụa ở TP.Thanh Hóa cũng có tiếng nhiều năm nay. Nghề được làm quanh năm phục vụ cho nhu cầu đặt hàng các quán trên địa bàn TP.Thanh Hóa và các huyện, thị xã trên địa bàn tỉnh. Nhưng tấp nập nhất là vào những ngày giáp Tết, khách hàng ở khắp nơi tìm về đặt giò để tiêu dùng hay làm quà biếu cho bạn bè, người thân".
Giò xứ Thanh đã trở thành món chủ đạo của nhiều nhà hàng trên địa bàn
Làm giò cũng lắm công phu, thịt mông được lọc ra cho vào cối giã liên tục. Vừa giã vừa rút các sợi gân lẫn trong thịt. Giã cũng phải có kỹ thuật để sao cho thịt phải quánh ở đầu chày thì mới được. Khi thịt đã mịn, quánh dẻo thì cho một chút nước mắm thơm và gia vị vào. Muốn cho giò thơm ngon bắt buộc phải gói bằng lá chuối. Lá chuối cũng phải chọn kỹ, lá nõn lần trong, lá bánh tẻ lần giữa, lá già lần ngoài. Làm như vậy, khi luộc xong giò càng thơm ngon, dậy mùi và đẹp mắt. Giò lụa được coi là ngon khi dùng dao cắt ngang mà không dính dao, miếng giò cắt ra hơi có màu hồng hồng, mặt giò xuất hiện lỗ lăn tăn tròn nhỏ.
Ngoài giò lụa, người dân các tuyến phố Trường Thi, Cầu Sâng, Tân Bình (TP.Thanh Hóa) còn có món chả rán cũng rất đặc sắc không kém bởi vị ngon, bùi, béo ngậy của thịt hấp chín. Miếng chả rán đẹp thể hiện ở bề mặt căng phẳng, vàng rộm, cùi dày thái miếng.
Món chả xứ Thanh ngon, bổ dưỡng
Có thể nói, nem, giò, chả ở TP.Thanh Hóa mỗi thứ ngon một kiểu, một mùi vị khác nhau, tạo đặc trưng riêng rất lạ bởi vị ngọt, mềm mà vẫn giòn thơm của khoanh giò, hay vị chua chua cay cay của nem, vị ngọt bùi của chả khi thưởng thức.
Có dịp về xứ Thanh, du khách đừng quên ghé thưởng thức nem, giò, chả.