Bức tượng trong trạng thái mới được khai quật - Ảnh lấy từ trang website của Bộ Nội vụ Mỹ
Đây là thành quả sau quá trình điều tra trong thời gian dài của Văn phòng Cục Điều tra An ninh Nội địa Mỹ (HSI) trong nỗ lực chống buôn bán bất hợp pháp các cổ vật, cũng như sự phối hợp tích cực giữa HSI với Cảnh sát London để trao trả cổ vật cho quốc gia bị đánh cắp.
Bức tượng được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là di sản thế giới, đã bị đánh cắp vào năm 2008 tại Thánh địa Mỹ Sơn, tỉnh Quảng Nam.
Tại buổi lễ tiếp nhận, thay mặt cho Chính phủ Việt Nam, Đại sứ Việt Nam tại Vương quốc Anh Nguyễn Hoàng Long bày tỏ cảm kích các cơ quan chức năng của Anh và Hoa Kỳ đã phối hợp hiệu quả để một bảo vật quý giá quốc gia được trao trả lại cho Việt Nam trong bối cảnh rất đặc biệt, khi Việt Nam - Anh vừa kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (ngày 11/9) và Việt Nam - Mỹ vừa nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược toàn diện (ngày 10/9) trong chuyến thăm của Tổng thống Joe Biden vừa qua. Đại sứ tin tưởng sự kiện này sẽ góp phần làm sâu sắc hơn quan hệ giữa các bên.
Đại sứ Nguyễn Hoàng Long cho biết, sau khi tiếp nhận bàn giao, Đại sứ quán Việt Nam sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng trong nước, công ty lưu trữ và vận chuyển, bảo hiểm để vận chuyển an toàn bức tượng về Việt Nam.
Trước đó, ngày 22/6, Bộ Tư pháp Mỹ đăng thông cáo giải quyết vụ kiện dân sự, tịch thu số tiền bán cổ vật Đông Nam Á bị đánh cắp. Trong thoả thuận dàn xếp vụ kiện, gia đình nhà buôn cổ vật bị cáo buộc đã đồng ý giao lại bức tượng đồng Nữ thần Durga mua bằng tiền bất hợp pháp, hiện đang lưu trữ tại Anh.
Ngay sau khi tiếp nhận thông tin từ phía Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ, Đại sứ quán Việt Nam tại Anh đã liên hệ để tiến hành làm việc với Bộ Ngoại giao và các cơ quan chức năng của Anh về bức tượng. Ngày 8/8, Đại sứ quán đã làm việc với đoàn Thanh tra viên thuộc Cảnh sát London để chia sẻ thông tin và trao đổi về thủ tục chuyển giao bức tượng đồng cho Việt Nam. Ngày 16/8, Đại sứ quán đã khảo sát hiện trạng bức tượng đồng Nữ thần Durga 4 tay và làm việc với đại diện chủ sở hữu hiện tại của bức tượng, công ty lưu trữ, vận chuyển và chuyên gia khảo cổ, phục chế bức tượng để đánh giá sơ bộ và lên phương án tiếp nhận, vận chuyển.
Bức tượng đồng hiện được bảo quản trong phòng đặc biệt tại London và trong trạng thái tương đối hoàn chỉnh. Chuyên gia khảo cổ đánh giá dựa trên trang phục, họa tiết trang sức trên thân tượng, đây có thể là bức tượng một nữ hoàng hoặc hoàng hậu. Theo thông tin của các cơ quan điều tra, giới buôn lậu cổ vật đưa giá trị của bức tượng lên tới 35 triệu USD trên thị trường chợ đen.