Pháp luật hiện hành đã khẳng định rõ quyền về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là quyền bất khả xâm phạm của mỗi công dân và được pháp luật bảo vệ.
Đối với trường hợp vợ/chồng kiểm tra điện thoại của nhau và được sự đồng ý của đối phương thì đây không phải hành vi vi phạm pháp luật.
Tuy nhiên, nếu việc kiểm tra thực hiện lén lút, không có sự đồng ý của người chồng hoặc vợ thì đây có thể xem là hành vi vi phạm pháp luật vì đã xâm phạm đến quyền về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của đối phương.
Xem lén điện thoại là hành vi vi phạm pháp luật
Cụ thể, Điều 38 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về quyền về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình. Theo đó, đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ.
Việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân phải được người đó đồng ý, việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến bí mật gia đình phải được các thành viên gia đình đồng ý, trừ trường hợp luật có quy định khác.
Thư tín, điện thoại, điện tín, cơ sở dữ liệu điện tử và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của cá nhân được bảo đảm an toàn và bí mật.
Việc bóc mở, kiểm soát, thu giữ thư tín, điện thoại, điện tín, cơ sở dữ liệu điện tử và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của người khác chỉ được thực hiện trong trường hợp luật quy định.
Các bên trong hợp đồng không được tiết lộ thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình của nhau mà mình đã biết được trong quá trình xác lập, thực hiện hợp đồng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
... và có thể bị chịu mức phạt tới 20 triệu đồng
Trường hợp người vợ/chồng kiểm tra điện thoại của đối phương, sau đó tiết lộ hoặc phát tán tư liệu, tài liệu thuộc bí mật đời tư của họ nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm thì người vợ/chồng này có thể bị xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt tiền 10-20 triệu đồng.
Đồng thời người vợ/chồng bị vi phạm còn bị buộc xin lỗi công khai khi đối phương có yêu cầu, và buộc thu hồi tư liệu, tài liệu nêu trên.
Cụ thể, theo quy định tại điểm a khoản 2, khoản 3 Điều 54 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, phạt tiền 5-10 triệu đồng đối với hành vi lăng mạ, chì chiết, xúc phạm danh dự, nhân phẩm thành viên gia đình.
Phạt tiền 10-20 triệu đồng đối với một trong các hành vi: Tiết lộ hoặc phát tán tư liệu, tài liệu thuộc bí mật đời tư của thành viên gia đình nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm;
Sử dụng các phương tiện thông tin nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm thành viên gia đình; Phổ biến, phát tán tờ rơi, bài viết, hình ảnh nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm của nạn nhân.
Ngoài mức phạt tiền trên, đồng thời cần thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc xin lỗi công khai khi nạn nhân có yêu cầu đối với hành vi quy định tại các khoản 1 và 2 Điều này;
Buộc thu hồi tư liệu, tài liệu, tờ rơi, bài viết, hình ảnh đối với hành vi quy định tại các điểm a và c khoản 2 Điều này.
Nhiều trường hợp có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự
Tùy theo tính chất, mức độ phạm tội mà người vợ/chồng có hành vi vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự tương ứng với các khung hình phạt được quy định tại Điều 159 Bộ luật Hình sự 2015, với mức phạt cao nhất là 3 năm tù.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền 5-20 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định 1-5 năm.
Cụ thể, Điều 159 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về tội xâm phạm bí mật hoặc an toàn thư tín, điện thoại, điện tín hoặc hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của người khác.
Theo đó, người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, đã bị xử lý kỷ luật hoặc xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền 20-50 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm:
Chiếm đoạt thư tín, điện báo, telex, fax hoặc văn bản khác của người khác được truyền đưa bằng mạng bưu chính, viễn thông dưới bất kỳ hình thức nào;
Cố ý làm hư hỏng, thất lạc hoặc cố ý lấy các thông tin, nội dung của thư tín, điện báo, telex, fax hoặc văn bản khác của người khác được truyền đưa bằng mạng bưu chính, viễn thông;
Nghe, ghi âm cuộc đàm thoại trái pháp luật; Khám xét, thu giữ thư tín, điện tín trái pháp luật; Hành vi khác xâm phạm bí mật hoặc an toàn thư tín, điện thoại, điện tín, telex, fax hoặc hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của người khác.
Ngoài ra, Điều 159 Bộ luật Hình sự 2015 cũng quy định, phạt tù 1-3 năm nếu phạm tội thuộc một trong các trường hợp: Có tổ chức; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn; Phạm tội 2 lần trở lên; Tiết lộ các thông tin đã chiếm đoạt, làm ảnh hưởng đến danh dự, uy tín, nhân phẩm của người khác; Làm nạn nhân tự sát.
Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền 5-20 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định 1-5 năm.