Xuất khẩu lao động năm 2018: Những con số bứt phá

 

 

 

Tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2018 và triển khai nhiệm vụ năm 2019 của Cục Quản lý lao động ngoài nước, TS. Doãn Mậu Diệp, Thứ trưởng Bộ LĐTBXH đánh giá: “Năm 2018 là năm thứ 5 liên tiếp, số lượng lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài của Việt Nam vượt mức 100.000 người. Đây là một dấu ấn rất nổi bật với nhiều con số ấn tượng trong công tác xuất khẩu lao động, bằng việc chúng ta có quyền lựa chọn các thị trường lao động…”.
 

Theo số liệu của Cục Quản lý Lao động Ngoài nước, trong số 142.860 lao động đi làm việc ở nước ngoài năm 2018, có gần 50.300 lao động nữ (chiếm 34,8%), trong đó thị trường đông nhất là Nhật Bản (68.737 người), tiếp đến là Đài Loan (60.369 lao động), Hàn Quốc (6.538 lao động), Ả rập – Xê út (1.920 lao động), Rumania (1.319 lao động), Malaysia (1.102 lao động), Algérie (1.014 lao động)… Đây là lần đầu tiên sau nhiều năm, một số thị trường châu Âu có những tín hiệu tích cực về việc tiếp nhận lao động Việt Nam, đặc biệt là thị trường Bulgaria và Rumania.
 

Dấu ấn nổi bật nhất trong năm đó là lần đầu tiên Nhật Bản đã vượt qua Đài Loan để trở thành thị trường tiếp nhận lớn nhất lao động Việt Nam. Nếu những năm trước đây, lĩnh vực hợp tác lao động giữa Việt Nam và Nhật Bản nổi lên nhiều vấn đề như: tỷ lệ bỏ hợp đồng, cư   trú bất hợp pháp cao; tình trạng đoàn thể tiếp nhận thông qua môi giới trung gian để ký kết hợp đồng tiếp nhận thực tập sinh với doanh nghiệp phái cử gây phát sinh thêm nhiều chi phí cho thực tập sinh; tồn tại nhiều cơ sở tiếp nhận và đội ngũ môi giới lao động bất hợp pháp..., thì đến năm 2018, các vấn đề này đã từng bước được khắc phục. Do đó, số lượng lao động và thực thập sinh sang Nhật Bản đã có bước tăng trưởng ngoạn mục.

 

 

Nếu năm 2013, lần đầu tiên lao động được phái cử sang Nhật Bản vượt ngưỡng 10.000 người/năm; năm 2015 đạt trên 30.000 người và năm 2017 là trên 54.000 người thì đến năm 2018 đã tăng lên gần 69.000 người, chiếm gần 50% tổng số lao động tại tất cả các thị trường, nâng tổng số lao động Việt Nam đang làm việc và thực tập tại đây lên khoảng 126.000 người. Việt Nam cũng chính thức vượt qua Trung Quốc trở thành nước có số lượng phái cử hằng năm và số lao động đang thực tập sinh tại Nhật Bản đông nhất trong số 15 quốc gia phái cử.

Dự báo, bước sang năm 2019, số lượng lao động đi làm việc ở Nhật Bản sẽ tiếp tục tăng do dự luật Quản lý xuất nhập cảnh sửa đổi đã chính thức được Thượng viện Nhật Bản thông qua và sẽ có hiệu lực từ tháng 4/2019. Theo đó, trước mắt Nhật Bản sẽ tiếp nhận lao động nước ngoài trong 14 ngành nghề: xây dựng, đóng tàu/công nghiệp tàu thủy, nông nghiệp, hộ lý, lưu trú, sản xuất thực phẩm/đồ uống, nhà hàng, ngư nghiệp, vệ sinh tòa nhà, công nghiệp rèn đúc, công nghiệp điện/điện tử/thông tin, bảo dưỡng/sửa chữa ôtô và hàng không. Với dự luật mới, Nhật Bản ước tính sẽ tiếp nhận 345.000 lao động nước ngoài trong 5 năm tới, mở ra thêm nhiều cơ hội việc làm cho lao động Việt Nam.
 

Bên cạnh thị trường Nhật Bản, thị phần của lao động Việt Nam làm việc tại Đài Loan cũng có sự gia tăng đều đặn, bình quân tăng từ 0,7 – 1,3%, nâng tổng số lao động Việt Nam đang làm việc tại Đài Loan lên hơn 222.600 người (chiếm 31,52%)…

Để đạt được những con số ấn tượng nêu trên, trong năm qua, Cục Quản lý LĐNN đã có giải pháp nhằm giữ vững ổn định một số thị trường chính như Đài Loan, Nhật Bản; nâng cao chất lượng nguồn lao động ngay từ khâu đào tạo nâng cao trình độ ngoại ngữ, kỹ năng tay nghề, giáo dục định hướng cho lao động trước khi đưa đi làm việc tại nước ngoài. Bên cạnh đó, Cục cũng chủ động tham mưu cho Bộ trong việc ký kết thỏa thuận hợp tác với các nước. Nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực đưa lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng đã và đang từng bước chủ động tìm kiếm, phát triển thị trường, đầu tư bài bản cho công tác tạo nguồn lao động và đào tạo nâng cao tay nghề, ngoại ngữ cho lao động trước khi xuất cảnh.

 

 

Theo Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp, việc mở rộng thị trường lao động là tốt nhưng chúng ta cũng cần lựa chọn thị trường và giảm dần những thị trường rủi ro, đặc biệt là phải thống nhất nguyên tắc đưa lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài phải qua tổ chức, có sự hỗ trợ nếu xảy ra rủi ro. Do vậy, trong năm 2019, Cục Quản lý Lao động ngoài nước cần tập trung vào xây dựng thể chế, phối hợp với các đơn vị liên quan chuẩn bị, trình nội dung về sửa đổi Luật đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài, dự kiến sẽ trình Quốc hội thông qua vào năm 2020. Bên cạnh đó, Cục cũng cần đẩy mạnh việc quản lý doanh nghiệp, chấn chỉnh hoạt động đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài đảm bảo công khai, minh bạch; tăng cường công tác quản lý, bảo vệ quyền lợi của người lao động làm việc ở nước ngoài; có giải pháp tập hợp và sử dụng hiệu quả đội ngũ lao động đã đi làm việc ở nước ngoài trở về nước.