Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus . (Ảnh: news.un.org)
Thiếu ngân sách WHO cảnh báo
Phát biểu với báo giới sau khi Hội nghị thượng đỉnh các nước G7 kết thúc, Tổng giám đốc của WHO, Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus kêu gọi "Nhiều quốc gia khác hiện đang phải đối mặt với một sự gia tăng của các ca nhiễm mới và nhiều nước phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt vaccine. Chúng tôi hoan nghênh các thông báo quyên góp 870 triệu liều vaccine của các lãnh đạo G7, nhưng chúng ta cần nhiều hơn, và chúng ta cần chúng nhanh hơn". Mỗi ngày có khoảng 10.000 người chết vì đại dịch và các bệnh nhân hiểm nghèo ở châu Phi có tỷ lệ tử vong cao hơn nhiều so với trung bình thế giới. Ông Ghebreyesus nhấn mạnh.
Cần nhiều vaccine hơn nữa để cung cấp cho toàn thế giới
Tổng giám đốc WHO cũng nói thêm rằng, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) ước tính đại dịch Covid-19 sẽ gây thiệt hại cho nền kinh tế toàn cầu 375 tỷ USD mỗi tháng và dự báo mức thiệt hại cộng dồn trong 2 năm là hơn 12.000 tỷ USD. Ông nhấn mạnh: "Việc đầu tư cho ACT Accelerator sẽ tiêu tốn một phần rất nhỏ so với chi phí nếu các nền kinh tế co hẹp hơn và yêu cầu tiếp tục thực hiện các biện pháp thúc đẩy ngân sách".
Tiến sĩ Tedros cảnh báo: "Nếu chúng ta không loại bỏ virus ở khắp mọi nơi, chúng ta sẽ không thể xây dựng lại nền kinh tế ở bất cứ đâu". "Chúng ta càng sớm kết thúc đại dịch, chúng ta càng sớm có thể bảo đảm rằng các lĩnh vực liên kết quốc tế, chẳng hạn như thương mại và du lịch, có thể thực sự phục hồi" – ông nêu rõ.
Hơn 16 tỷ USD vẫn cần thiết trong năm nay để tài trợ đầy đủ cho công việc của ACT-Accelerator, sự hợp tác toàn cầu của các tổ chức y tế quốc tế hàng đầu được trung bình thông qua nhu cầu tài trợ năm 2020-2021. ACT-Accelerator cần tiền để tăng cường hệ thống y tế và bảo vệ nhân viên y tế, quản lý các công cụ cần thiết để kết thúc đại dịch. Tăng cường các thử nghiệm để phát hiện cũng như xác định các biến thể mới sẽ tiếp tục xuất hiện".
Có một nhu cầu khẩn cấp đối với các phương pháp điều trị cho bệnh nhân mắc Covid-19 là oxy một nguyên liệu cho thấy nhu cầu đã tăng cao gấp 5 lần. Như ở Ấn Độ, nhu cầu về oxy đã lớn gấp 10 lần so với nhu cầu trước khi đại dịch.
Mất cân bằng trong việc phân phối vaccine khiến dịch bệnh toàn cầu khó kiểm soát
Hiện tại, thế giới vẫn đang chứng kiện sự mất cân bằng trong việc phân bổ các nguồn vaccine ra các nước nghèo, nhất là khu vực châu Phi. Tại Hội nghị G7 lần này, các nhà vận động đã nhấn mạnh sự bất bình đẳng trong phân phối vắc xin và kêu gọi các quốc giagiàu có hành động nhiều hơn nữa.
Tỷ lệ tiêm chủng tại châu Phi còn rất hạn chế
Theo Liên hợp quốc, tới nay châu Phi mới chỉ nhận được 2% trong tổng số liều vắc xin phòng Covid-19 hiện có trên toàn cầu. Mặc dù số trường hợp mắc Covid-19 tại châu Phi hiện đang thấp, song các chuyên gia cảnh báo, nguy cơ bùng phát làn sóng dịch mới ở lục địa này do chậm cung cấp vắc xin và sự xuất hiện của các biến chủng mới là rất cao.
Mặc dù vẫn còn nhiều tranh cãi về các phản ứng sau tiêm, nhưng WHO khẳng định, chỉ có vaccine mới giải quyết được vấn đề. Mặc dù mới đây, giới chức y tế Mỹ đang xem xét gần 800 trường hợp mắc bệnh tim hiếm gặp sau khi tiêm chủng hai loại vaccine do Pfizer-BioNTech và Moderna sản xuất. Tuy vậy, họ vẫn nói không phải mọi trường hợp đều có khả năng được xác minh hoặc liên quan đến vaccine. Họ vẫn tin rằng lợi ích của việc chủng ngừa vượt xa nguy cơ mắc các biến chứng hiếm gặp này tại Mỹ.
Một trong những điểm đáng lưu ý của Hội nghị G7 lần này sự chưa thống nhất về quan điểm có hay không việc thực thi quyền sở hữu trí tuệ đối với các bằng sáng chế vaccine. Một số quốc gia, bao gồm cả Mỹ và Pháp, đã bày tỏ sự ủng hộ đối với việc cho phép các nước đang phát triển sử dụng sở hữu trí tuệ cho chính họ. Những nước khác, như Đức và Anh, vẫn phản đối biện pháp này - đây cũng là lập trường chính thức của Ủy ban châu Âu.
Dưới đây là một số phát biểu đáng chú ý tại Hội nghị G7
Đặc phái viên Carl Bildt
Carl Bildt, một đặc phái viên của ACT Accelerator, nói: "Chúng tôi hoan nghênh những cam kết này, nhưng vẫn là chưa đủ để có được các phương pháp điều trị cần thiết khẩn cấp. Thời gian để hành động là bây giờ. Chúng tôi tìm đến G7 và G20 để tài trợ cho công việc của ACT Accelerator, một giải pháp đa phương toàn cầu có thể tăng tốc độ kết thúc cho đại dịch".
Tiến sĩ Philippe Duneton
Tiến sĩ Philippe Duneton, Giám đốc điều hành của Hội nghị Liên Hiệp Quốc về Thương mại và Phát triển (UNITAID) cho biết: "Những cam kết của các nhà lãnh đạo G7 rất đáng ghi nhận, nhưng điều quan trọng là phải nhớ rằng ngay bây giờ, bệnh nhân mắc Covid-19 trên khắp thế giới đang chết và đau khổ do thiếu oxy, một loại thuốc thiết yếu là quan trọng đối với việc điều trị covid-19. Tôi sẽ thúc giục các nhà lãnh đạo G7 hành động ngay bây giờ để đảm bảo rằng tất cả các trụ cột của Act-Accelerator được tài trợ đầy đủ - bao gồm cả những người tập trung vào các phương pháp điều trị và xét nghiệm. Như những sự kiện gần đây ở Ấn Độ, Nepal và những nơi khác đã chỉ ra, chúng ta cần nhiều hơn vaccine để kết thúc đại dịch này ở khắp mọi nơi.
Bà Henrietta Fore
Giám đốc điều hành của Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF) Bà Henrietta Fore đánh giá: "Tác động của đại dịch trong năm thứ hai đã tồi tệ hơn nhiều so với lần đầu tiên. Chúng tôi đang thấy sự bùng phát đáng kể và tàn phá trên toàn thế giới - bao gồm Nam Á, Nam Phi và Mỹ Latinh. Chúng ta phải tiếp tục cảnh báo, nếu chậm trễ virus sẽ tiếp tục lây lan không được kiểm soát, nguy cơ cao hơn của các biến thể chết người hoặc truyền nhiễm càng xuất hiện. Con đường rõ ràng nhất trong đại dịch này là phân phối vaccine, chẩn đoán và trị liệu công bằng toàn cầu, và tăng cường tổng thể các hệ thống y tế trên toàn cầu, bởi vì không ai sẽ an toàn cho đến khi tất cả chúng ta an toàn".
Tiến sĩ Richard Hatchett
Tiến sĩ Richard Hatchett, CEO của Liên minh Đổi mới Sẵn sàng vì Dịch bệnh (CEPI) cho biết: Đây là một khoảnh khắc lịch sử để đảm bảo rằng tất cả các nơi trên thế giới đều có quyền tiếp cận vaccine. Đại dịch này đã cho chúng ta thấy rằng chúng ta không thể đặt quốc gia chống lại lợi ích quốc tế. Với một căn bệnh như Covid-19, chúng ta phải đảm bảo rằng chúng ta đã kiểm soát nó ở mọi nơi.
Vẫn còn nhiều việc phải làm để có thể đem vaccine đến được với mọi người và đảm bảo nghiên cứu và phát triển của chúng ta cho phép chúng ta đi trước một bước về virus.
Tiến sĩ Seth Berkley
Tiến sĩ Seth Berkley, CEO của Liên minh Toàn cầu vì Vaccine và Miễn dịch (GAVI) đánh giá: "Đây là một khoảnh khắc quan trọng của sự đoàn kết toàn cầu và một cột mốc quan trọng trong việc thúc đẩy để đảm bảo những người có nguy cơ mắc Covid-19 cao nhất, ở mọi nơi được bảo vệ. Khi chúng tôi cố gắng hướng tới hoặc mục tiêu chấm dứt giai đoạn cấp tính của đại dịch, chúng tôi mong muốn được làm việc với các quốc gia để đảm bảo những liều này cam kết nhanh chóng biến thành liều được giao".
Ông Peter Sands
Peter Sands, giám đốc điều hành của Quỹ toàn cầu (GLOBAL FUND) cho biết: "Thật đáng khích lệ khi thấy sự hợp tác và cam kết toàn cầu như vậy. Tuy nhiên, không ai trong số các công cụ cứu sinh để chiến đấu Covid-19 sẽ tự cung cấp. Chúng ta cần đảm bảo rằng các hệ thống y tế đã được chuẩn bị và các nhân viên y tế tuyến đầu được bảo vệ đầy đủ để cung cấp các công cụ này mà không mạo hiểm cuộc sống của chính họ. Điều này chỉ có thể xảy ra nếu Act-Accelerator được tài trợ đầy đủ.
Một người không an toàn thì sẽ không có ai được an toàn trước Covid-19
Sáng kiến COVAX được ủng hộ bởi WHO cùng Liên minh Toàn cầu vì vaccine và Miễn dịch (GAVI). Chương trình đặt mục tiêu đảm bảo 2 tỷ liều vaccine Covid-19 trong năm nay, cung cấp cho 30% dân số ở 92 quốc gia và vùng lãnh thổ nghèo nhất tham gia chương trình, nhưng đang gặp nhiều khó khăn do nguồn cung khan hiếm, tình trạng bất bình đẳng và chậm trễ trong phân phối.