Công tác xã hội trong ASEAN vẫn chưa là nghề chuyên nghiệp
Tham dự Hội thảo có các quan chức phụ trách phúc lợi xã hội và phát triển, các đầu mối phụ trách nghề Công tác xã hội đến từ các nước thành viên ASEAN; Chủ tịch/Phó Chủ tịch các kênh chuyên ngành của ASEAN như y tế, giáo dục, Ủy ban Thúc đẩy và Bảo vệ quyền phụ nữ và trẻ em ASEAN; các chuyên gia quốc tế và khu vực; cùng đại diện các Bộ, ngành, tổ chức liên quan.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Lê Tấn Dũng cho biết, tại nhiều nước ASEAN, Công tác xã hội vẫn chưa được pháp luật công nhận là một nghề chuyên nghiệp.
Nhiều quốc gia vẫn chưa nhận thấy được tầm quan trọng của Công tác xã hội trong đời sống của người dân và quản lý nhà nước của mình nhằm đảm bảo cung cấp các dịch vụ và hỗ trợ cho các nhóm yếu thế.
"Các thách thức liên quan đến nguồn lực, bao gồm nhân sự chuyên nghiệp với các kiến thức, kỹ năng và thái độ phù hợp cũng như các nguồn lực tài chính trong công tác xã hội là những rào cản để phát triển Công tác xã hội trong khu vực ASEAN nói riêng và trên thế giới nói chung", Thứ trưởng cho biết.
Trong bối cảnh đó, Thứ trưởng nhận định, ASEAN cũng đang phải đối mặt với những thay đổi lớn lao, có ý nghĩa bước ngoặt trước những tiến bộ của khoa học và công nghệ, của cách mạng 4.0 hay xã hội già hóa và biến đổi khí hậu kéo theo cả những thiên tai.
Những thay đổi đó vừa tạo ra cơ hội những cũng kéo theo những thách thức đối với đường lối chính sách về phát triển kinh tế và xã hội của mỗi quốc gia và toàn cầu, trong đó có vấn đề phúc lợi xã hội và Công tác xã hội.
"Việt Nam luôn coi trọng nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân là một trong những kim chỉ nam quan trọng của sự phát triển đất nước. Theo đó, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật, đã tạo tiền đề pháp lý quan trọng để các Bộ, ngành, địa phương từng bước phát triển nghề Công tác xã hội chuyên nghiệp tại Việt Nam", Thứ trưởng Lê Tấn Dũng nhấn mạnh.
Cùng chia sẻ về vấn đề này, tại Hội thảo, các chuyên gia trong và ngoài nước cho rằng, Việt Nam cần phải tăng cường và kiện toàn khuôn khổ pháp lý phát triển nghề Công tác xã hội thông qua việc xây dựng Luật riêng về Công tác xã hội để làm cơ sở định hướng phát triển Công tác xã hội một cách chuyên nghiệp. Cũng như điều chỉnh các nội dung liên quan trong các ngành, lĩnh vực hiện đang được điều chỉnh bởi các luật chuyên ngành.
Ra mắt tại Hội thảo Báo cáo "Đánh giá lực lượng cung cấp dịch vụ xã hội ở Đông Á và Thái Bình Dương" do UNICEF và Liên minh lao động cung cấp dịch vụ xã hội toàn cầu tiến hành, bà Lesley Miler, Phó Trưởng đại diện UNICEF Việt Nam đánh giá, ASEAN đang tăng cường nguồn nhân lực cung cấp dịch vụ xã hội, và coi đây là vấn đề rất quan trọng, nếu muốn đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững.
Một phần tư trẻ em thế giới sống ở khu vực này, do đó, nếu không đạt được các mục tiêu SDG tại đây, sẽ ảnh hưởng tới kế hoạch đạt được các Mục tiêu ở cấp toàn cầu.
"Với 10 năm còn lại của các nỗ lực thực hiện mục tiêu SDGs, nỗ lực thúc đẩy phát triển Công tác xã hội như hiện nay của ASEAN nhằm tăng cường lực lượng cung cấp dịch vụ xã hội là vô cùng kịp thời", bà Lesley Miler nhận định, và nhấn mạnh: "Chúng tôi tin tưởng rằng Tuyên bố ASEAN sẽ đóng vai trò như một lời kêu gọi bắt buộc để có được cam kết chính trị và đầu tư lớn hơn trong việc tăng cường nguồn nhân lực cung cấp dịch vụ xã hội ở khắp khu vực, bao gồm cả Việt Nam".
Hướng tới lực lượng cung cấp dịch vụ xã hội chuyên nghiệp
Trình bày tổng quan và mục tiêu của Hội thảo khởi động xây dựng Tuyên bố ASEAN về Phát triển Công tác xã hội, đại diện Ban Thư ký ASEAN nhấn mạnh lực lượng dịch vụ xã hội đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc hỗ trợ và tăng cường phúc lợi cho trẻ em, các nhóm yếu thế và gia đình họ cũng như cung cấp các hệ thống phúc lợi xã hội.
Theo Ban Thư ký ASEAN, nghề Công tác xã hội là một phần của lực lượng dịch vụ xã hội rộng hơn.
Do đó, Hiệp hội công tác xã hội ASEAN mà đi đầu là Chính phủ Việt Nam đã khởi động sáng kiến xây dựng Tuyên bố ASEAN về Phát triển Công tác xã hội nhằm: Thiết lập sự đồng thuận khu vực về quy mô và nhiệm vụ của lực lượng lao động làm dịch vụ xã hội; Nâng cao năng lực khu vực trong việc lên kế hoạch, phát triển hỗ trợ lực lượng lao động làm dịch vụ xã hội; Xây dựng một tuyên bố về phát triển Công tác xã hội.
"Việc khởi động sáng kiến xây dựng Tuyên bố ASEAN về Phát triển Công tác xã hội sẽ khuyến trợ, tăng cường khuôn khổ pháp luật và chính sách của các nước thành viên ASEAN về Công tác xã hội và lực lượng cung cấp dịch vụ xã hội. Đồng thời hiểu thấu đáo, cam kết và chuẩn bị kế hoạch để có được một lực lượng cung cấp dịch vụ xã hội được đào tạo, có kỹ năng, có mặt ở khắp nơi và được hỗ trợ tốt. Đồng thời đạt được đồng thuận về nhu cầu, nội dung và quy mô của một tuyên bố về phát triển lực lượng Công tác xã hội/dịch vụ xã hội", đại diện Ban Thư ký ASEAN nhấn mạnh.
Tầm nhìn ASEAN 2025 của Cộng đồng Văn hóa Xã hội ASEAN đã nêu ra 5 thành tố đặc trưng gắn kết và mang lại lợi ích cho người dân, hòa nhập, tự lực tự cường, bền vững về môi trường và năng động.
Những thành tố này đã bao trùm những mong muốn của các nhà Lãnh đạo Cấp cao ASEAN trong việc xây dựng một xã hội đùm bọc và chia sẻ, trong đó phúc lợi và cuộc sống của người dân được nâng cao, chất lượng dịch vụ dành cho người dân được đẩy mạnh.
Do vậy, phải làm sao gắn kết cộng đồng, thúc đẩy sự tham gia của các nhóm yếu thế trong xã hội và cung cấp các dịch vụ tốt nhất cho họ, bao gồm các hoạt động liên quan công tác xã hội trong khu vực và tại từng quốc gia.
Với ý nghĩa đó, Thứ trưởng Lê Tấn Dũng cho rằng, việc tăng cường hợp tác giữa các quốc gia trong khu vực hướng tới xây dựng một lĩnh vực Công tác xã hội chuyên nghiệp, hiệu quả, thích ứng nhanh với những thay đổi nhanh chóng của xã hội là mục tiêu chung mà tất cả các nước thành viên ASEAN đều mong đợi.
Với vai trò là nước Chủ tịch ASEAN 2020, Việt Nam mong muốn được phối hợp với các nước thành viên ASEAN và UNICEF cùng các đối tác khác xây dựng Tuyên bố ASEAN về Phát triển Công tác xã hội, dự kiến sẽ được trình lên các Nhà lãnh đạo ASEAN vào tháng 11/2020 thông qua.
Việc thông qua này nhằm khẳng định sự ủng hộ về mặt chính trị và cam kết cao của ASEAN đối với sự phát triển Công tác xã hội trong khu vực trong thời gian tới, hướng tới mục tiêu "Không để ai bị bỏ lại phía sau" của Liên Hợp quốc.
"Là một thành viên tích cực, có trách nhiệm của ASEAN, Việt Nam cam kết nỗ lực hết sức đóng góp vào tiến trình này", Thứ trưởng Lê Tấn Dũng khẳng định.
Theo Chương trình, trong 2 ngày diễn ra Hội thảo, các đại biểu sẽ tập trung vào các nội dung gồm:
Tăng cường sự hiểu biết, cam kết và lập kế hoạch cho một lực lượng lao động xã hội và dịch vụ xã hội được đào tạo, có nguồn lực, được phân cấp và hỗ trợ tốt;
Chia sẻ luật pháp và chính sách hiện hành tại các nước thành viên ASEAN về công tác xã hội và lực lượng lao động dịch vụ xã hội;
Lập bản đồ khu vực về lực lượng lao động dịch vụ xã hội;
Thảo luận về nhu cầu, nội dung, phạm vi cho dự thảo Tuyên bố ASEAN về Phát triển Công tác xã hội.