I. Các khoản tiền và một số chế độ thụ hưởng tăng theo lương
Mức lương cơ sở từ 1,8 triệu đồng hiện nay sẽ tăng lên 2,34 triệu đồng/tháng, (tăng 30%) từ 1/7 tới.
Theo đó, các khoản tiền và một số chế độ thụ hưởng sẽ tăng theo lương, cụ thể:
1. Trợ cấp thất nghiệp tối đa tăng lên mốc 11,7 triệu đồng/tháng
Trợ cấp thất nghiệp được quy định mỗi tháng bằng 60% bình quân tiền lương tháng đóng Bảo hiểm thất nghiệp của 6 tháng liền kề trước khi nghỉ việc, tối đa không quá 5 lần lương cơ sở với công chức, viên chức, lao động khu vực nhà nước.
Như vậy, mức trợ cấp thất nghiệp tối đa sẽ tăng lên mốc 11,7 triệu đồng.
2. Lương hưu tăng cao nhất từ trước đến nay
Theo tính toán của Bộ Tài chính, với tổng nhu cầu kinh phí điều chỉnh mức lương cơ sở tăng 30%, tiền thưởng 10% quỹ lương cơ bản cùng lương hưu và trợ cấp lũy kế 3 năm từ 2024-2026 là 913,3 ngàn tỉ đồng.
Điều 56 và Điều 71 Luật BHXH quy định mức lương hưu tối thiểu bằng 1 tháng lương cơ sở.
Bởi vậy, khi lương cơ sở tăng lên 2,34 triệu đồng/tháng thì mức lương hưu này cũng tăng lên 2,34 triệu đồng/tháng (áp dụng cho người đóng đủ 20 năm BHXH).
Bộ LĐ-TB&XH cũng đề xuất người hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động và trợ cấp hằng tháng trước ngày 1/1/1995 sau khi điều chỉnh tăng 15% mà có mức hưởng thấp hơn 3,2 triệu đồng/tháng thì được điều chỉnh tăng thêm 300.000 đồng/người/tháng.
Lương hưu hiện nay được tính như sau: Lương hưu = tỉ lệ hưởng x mức bình quân tiền lương/thu nhập tháng đóng BHXH.
Theo công thức ở trên, mức hưởng lương hưu phụ thuộc vào tỉ lệ hưởng và mức bình quân tiền lương hoặc thu nhập tháng đóng BHXH.
Khi tăng lương cơ sở, mức bình quân tiền lương hoặc thu nhập tháng đóng BHXH của cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang về hưu cũng sẽ thay đổi.
Do đó, khi tăng lương cơ sở thêm 30% thì kéo theo đó, mức bình quân này cũng tăng theo và lương hưu của các đối tượng này cũng tăng tương ứng.
Đây cũng là thời điểm lương hưu và trợ cấp BHXH tăng cao nhất từ trước đến nay.
3. Tiền đóng BHXH tăng đến 105.300 đồng/tháng
Tiền đóng BHYT bằng 4,5% mức lương cơ sở, lương hưu hoặc trợ cấp thất nghiệp theo quy định hiện hành.
Với mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng, tiền đóng của người lao động và người thứ nhất trong hộ gia đình lên đến mức 105.300 đồng/tháng.
Trong hộ gia đình, từ người thứ hai đến người thứ năm đóng lần lượt bằng 70%, 60%, 50%, 40% mức phí của người thứ nhất, tương ứng 73.710 đồng, 63.180 đồng, 52.650 đồng và 42.120 đồng mỗi tháng.
Theo năm, tiền đóng BHYT của các thành viên hộ gia đình từ người thứ nhất trở đi lần lượt là 1,263 triệu đồng, 884.520 đồng, 758.160 đồng, 631.800 đồng và 505.440 đồng.
4. Tăng mức đóng đoàn phí đến 234.000 đồng/tháng
Mức đóng đoàn phí hằng tháng bằng 1% tiền lương làm căn cứ đóng BHXH theo quy định của pháp luật về BHXH. Tuy nhiên, mức đóng đoàn phí hằng tháng tối đa bằng 10% mức lương cơ sở, tương đương tăng từ 180.000 đồng lên 234.000 đồng.
Như vậy, mức đóng đoàn phí hàng tháng đối đa hàng tháng là 234.000 đồng/tháng.
II. Mức trợ cấp của nhiều chế độ cũng tăng theo
Do Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) hiện hành có 10 chế độ BHXH được tính toán dựa trên lương cơ sở, do vậy, các chế độ gắn với lương cơ sở dự kiến được điều chỉnh tăng theo. Cụ thể:
1. Trợ cấp dưỡng sức sau ốm đau
Luật BHXH năm 2014 quy định, người lao động đã nghỉ việc hưởng chế độ ốm đau đủ thời gian trong 1 năm theo quy định tại Điều 26 của Luật này, trong khoảng thời gian 30 ngày đầu trở lại làm việc mà sức khoẻ chưa phục hồi thì được nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe từ 5-10 ngày trong 1 năm.
Thời gian nghỉ này bao gồm cả ngày lễ, tết và nghỉ hàng tuần.
Người lao động khi nghỉ dưỡng sức không được doanh nghiệp trả nhưng sẽ được cơ quan BHXH thanh toán tiền chế độ trợ cấp BHXH.
Mức trợ cấp dưỡng sức sau ốm đau/ngày = 30% x Mức lương cơ sở.
Như vậy, sau 1/7, mức trợ cấp dưỡng sức ốm đau sẽ tăng 702.000 đồng/ngày so với mức 540.000 đồng/ngày trước 1/7.
2. Trợ cấp một lần khi sinh con, dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau thai sản
Luật BHXH năm 2014 quy định, lao động nữ sinh con hoặc người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 6 tháng tuổi thì được trợ cấp một lần cho mỗi con bằng 2 lần mức lương cơ sở tại tháng lao động nữ sinh con hoặc tháng người lao động nhận nuôi con nuôi.
Trường hợp sinh con nhưng chỉ có cha tham gia BHXH thì được trợ cấp một lần bằng 2 lần mức lương cơ sở tại tháng sinh con cho mỗi con.
Trợ cấp một lần khi sinh con được tính với công thức:
Trợ cấp 1 lần/con = 2 x Mức lương cơ sở
Như vậy, từ 1/7 khi lương cơ sở tăng lên 2.340.000 đồng, trợ cấp một lần khi sinh con sẽ tăng lên 4.680.000 đồng so với mức 3.600.000 đồng trước ngày 1/7/2024.
Thời gian nghỉ dưỡng sức sau thai sản, người lao động không được doanh nghiệp trả lương nhưng được cơ quan BHXH thanh toán tiền chế độ trợ cấp BHXH.
Mức trợ cấp dưỡng sức sau thai sản/ngày = 30% x Mức lương cơ sở.
Như vậy, mức hưởng chế độ dưỡng sức sau thai sản của người lao động sau 1/7/2024 khi lương cơ sở tăng sẽ được điều chỉnh tăng lên 702.000 đồng/ngày, so với mức trước 1/7 là 540.000 đồng/ngày.
3. Trợ cấp một lần khi bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp
Theo Điều 48 Luật An toàn, vệ sinh lao động, người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 5% đến 30% thì được hưởng trợ cấp một lần.
Mức trợ cấp một lần được quy định như sau:
Suy giảm 5% khả năng lao động thì được hưởng năm lần mức lương cơ sở, sau đó cứ suy giảm thêm 1% thì được hưởng thêm 0,5 lần mức lương cơ sở.
Trước 1/7, suy giảm 5% khả năng lao động thì được hưởng 9.000.000 đồng. Sau đó cứ suy giảm thêm 1% được hưởng thêm 900.000 đồng.
Sau 1/7, suy giảm 5% khả năng lao động thì được hưởng 11.700.000 đồng. Sau đó cứ suy giảm thêm 1% thì được hưởng thêm 1.170.000 đồng.
4. Trợ cấp hàng tháng khi bị suy giảm khả năng lao động
Điều 49 Luật An toàn, vệ sinh lao động quy định: Người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 31% trở lên thì được hưởng trợ cấp hàng tháng.
Mức trợ cấp hàng tháng được quy định cụ thể: Suy giảm khả năng lao động 31% thì được hưởng bằng 30% mức lương cơ sở. Sau đó cứ suy giảm thêm 1% thì được hưởng thêm 2% mức lương cơ sở…
Như vậy, trước 1/7 suy giảm 31% khả năng lao động thì được hưởng 540.000 đồng/tháng. Sau đó cứ suy giảm thêm 1% thì được hưởng thêm 36.000 đồng/ tháng.
Sau 1/7 tới, suy giảm 31% khả năng lao động thì được hưởng 702.000 đồng/tháng. Sau đó cứ suy giảm thêm 1% được hưởng thêm 46.800 đồng/tháng.
5. Mức dưỡng sức sau điều trị
Điều 54 Luật An toàn, vệ sinh lao động, sau khi điều trị ổn định thương tật do tai nạn lao động hoặc bệnh tật do bệnh nghề nghiệp mà trong thời gian 30 ngày đầu mà sức khỏe chưa phục hồi thì người lao động được nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe.
Mức trợ cấp dưỡng sức sau điều trị/ngày = 30% x Mức lương cơ sở
Theo đó, mức dưỡng sức sau điều trị năm 2024 từ 1/7 là 702.000 đồng/ngày so với mức trước 1/7 là 540.000 đồng/ngày.
6. Trợ cấp phục vụ người bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp
Điều 52 Luật An toàn, vệ sinh lao động quy định: Người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên mà bị liệt cột sống hoặc mù hai mắt hoặc cụt, liệt hai chi hoặc bị bệnh tâm thần thì ngoài mức hưởng quy định tại Điều 49 của Luật này, hàng tháng còn được hưởng trợ cấp phục vụ bằng mức lương cơ sở.
Trợ cấp phục vụ/tháng = Mức lương cơ sở.
Như vậy, trước 1/7 mức trợ cấp cho người bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp là 1.800.000 đồng.
Sau 1/7 mức này sẽ được tăng 2.340.000 đồng khi lương cơ sở được điều chỉnh tăng.
7. Trợ cấp một lần khi chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp
Điều 53 Luật An toàn, vệ sinh lao động quy định, người lao động chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp thì thân nhân sẽ được thanh toán trợ cấp một lần:
Trợ cấp 1 lần = 36 x Mức lương cơ sở.
Khi lương cơ sở được điều chỉnh từ 1/7/2024 lên 2.340.000 đồng thì trợ cấp một lần khi chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp sẽ tăng 84.240.000 đồng. Mức chi trả này trước 1/7 là 64.800.
