Chủ tịch Ủy ban nhân dân TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Thành Phong vừa có văn bản khẩn gửi Bộ Kế hoạch - Đầu tư và Bộ Tài chính về việc thẩm định nội bộ nguồn vốn và khả năng cân đối vốn của Dự án xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 1 Bến Thành - Suối Tiên và số 2 Bến Thành - Tham Lương (dự án) của Thành phố.
Theo đó, thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Kế hoạch - Đầu tư, UBND TP HCM, Ban Quản lý Đường sắt đô thị (Chủ đầu tư) và các cơ quan, đơn vị có liên quan đã hoàn thành lập Hội đồng thẩm định điều chỉnh hai tuyến đường sắt để tổ chức thẩm định điều chỉnh theo quy định của pháp luật.
Căn cứ kế hoạch thẩm định, phê duyệt điều chỉnh cho hai dự án, thời hạn hoàn tất hồ sơ trình điều chỉnh dự kiến phải kết thúc trước ngày 31/10/2019, nhằm đảm bảo kịp thời gian trình HĐND Thành phố vào kỳ họp cuối năm. Tuy nhiên, cho đến nay, Thành phố vẫn chưa nhận được ý kiến thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn điều chỉnh của Bộ Kế hoạch - Đầu tư, Bộ Tài chính.
Theo lãnh đạo Ủy ban nhân dân TP. Hồ Chí Minh, nếu tiến độ thực hiện các thủ tục thẩm định, phê duyệt điều chỉnh cho 2 dự án tiếp tục kéo dài, chậm trễ, sẽ có nguy cơ phát sinh một số hệ lụy như: ảnh hưởng tiêu cực đến mối quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và các quốc gia nước ngoài tài trợ cho dự án, đặc biệt ảnh hưởng đến khả năng tài trợ tiếp theo cho các dự án đầu tư nói chung và dự án đường sắt đô thị nói riêng trong tương lai.
Đặc biệt đối với tuyến số 1 Bến Thành - Suối Tiên (hiện đạt 67% khối lượng tổng thể, dự kiến đưa vào khai thác quý 4/2021), nếu không thực hiện thủ tục phê duyệt điều chỉnh kịp trong tháng 11/2019, việc chậm trễ thanh toán cho các nhà thầu. Điều này chắc chắc dẫn đến nguy cơ ngừng, giãn tiến độ thi công, thậm chí có thể dẫn đến nguy cơ tranh chấp, kiện tụng của các nhà thầu nước ngoài.
Đối với tuyến số 2 Bến Thành - Tham Lương đang ở giai đoạn đấu thầu tuyển chọn nhà thầu xây dựng song song với quá trình điều chỉnh dự án, nếu không thực hiện thủ tục phê duyệt điều chỉnh kịp trong tháng 11/2019, kế hoạch trao thầu, giải ngân các hiệp định vay của các nhà tài trợ sẽ không kịp thực hiện trước hạn cuối vào tháng 12/2020. Vấn đề này dẫn đến nguy cơ các hiệp định vay sẽ không còn hiệu lực, dự án sẽ mất nguồn vốn và sẽ bị ngưng trệ.
Bên cạnh đó, sẽ dẫn đến vấn đề sử dụng vốn vay không hiệu quả, lãng phí do phải trả phí cam kết và phí thu xếp cho các hiệp định vay trong khi không giải ngân được vốn vay.
Chính vì vậy nên Ủy ban nhân dân TP. Hồ Chí Minh kiến nghị Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư đặc biệt quan tâm, thu xếp chủ trì một buổi làm việc với Bộ trưởng Bộ Tài chính và Chủ tịch Ủy ban nhân dân TP. Hồ Chí Minh cùng các cơ quan liên quan trong thời gian từ 7 - 11/10 để lắng nghe, trao đổi, tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc trong công tác thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn điều chỉnh của 2 dự án này.
Tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên, dài 19,7 km, được phê duyệt từ năm 2007, ban đầu có tổng mức đầu tư 17.400 tỷ đồng. Đến năm 2010, dự án được phê duyệt lại trên cơ sở điều chỉnh thiết kế cộng với sự thay đổi tỷ giá đồng yen Nhật, nâng tổng mức đầu tư lên 47.300 tỷ đồng.
Tuyến metro số 2 Bến Thành - Tham Lương, dài 11,3 km, có tổng mức đầu tư thay đổi từ 26.000 tỷ đồng lên 48.000 tỷ đồng sau khi tính toán. Dự án dự kiến thời gian hoàn thành năm 2024 nhưng nay lại lùi đến năm 2026 vì thủ tục điều chỉnh tổng mức đầu tư chưa xong.