Phát triển bảo hiểm xã hội tự nguyện trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19

Năm 2020: Ít nhất 300 nghìn người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện

Theo BHXH Việt Nam, tính đến thời điểm 30/4/2020, số người tham gia BHXH tự nguyện trên cả nước là 557 nghìn, đạt 46,5% kế hoạch giao, giảm 11 nghìn người so với thời điểm tháng 3 và giảm 16 nghìn đối tượng so với năm 2019.

Năm 2020 cũng là năm đầu tiên triển khai Quyết định số 1676/QĐ-TTg Phê duyệt Đề án đổi mới toàn diện nội dung, hình thức và phương pháp tuyên truyền bảo hiểm xã hội. Theo đó, tháng 5 được chọn là tháng vận động triển khai bảo hiểm xã hội toàn dân. Nhân dịp này, Báo Nhân Dân phối hợp với Bảo hiểm xã hội Việt Nam tổ chức chương trình giao lưu trực tuyến với chủ đề "Phát triển bảo hiểm xã hội tự nguyện trong dịch Covid-19".

Tại buổi giao lưu, ông Nguyễn Ngọc Thanh, Trưởng Ban Nhân Dân điện tử (Báo Nhân dân) cho biết, hệ thống cơ chế, chính sách về BHXH tự nguyện đã thông thoáng và đầy đủ bảo đảm hành lang pháp lý tạo điều kiện tối đa để người dân, người lao động tham gia BHXH tự nguyện, nhằm mở rộng vững chắc diện bao phủ BHXH, hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân.

"BHXH tự nguyện thể hiện chính sách nhân văn của Đảng và Nhà nước ta nhằm góp phần ổn định cuộc sống của người lao động khi về già, quỹ bảo hiểm được nhà nước bảo trợ; đồng thời, chính sách này cũng thể hiện sự tích cực, chủ động của người lao động về tự an sinh cho chính bản thân mình, góp phần chia sẻ cộng đồng và phát triển xã hội. Mặc dù, chính sách BHXH tự nguyện có nhiều ưu việt, nhưng số người tham gia BHXH tự nguyện còn chưa tương xứng với tiềm năng. Đặc biệt, đại dịch Covid-19 xảy ra vừa qua đã và đang ảnh hưởng phần nào đến công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện", ông Thanh nói.

Chia sẻ về những khó khăn trong phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, ông Trần Hải Nam, Phó Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết, qua khảo sát của Bộ LĐ-TB&XH, có hơn 70% người dân khi được hỏi còn chưa được biết đến chính sách, hoặc biết đến chính sách còn chưa đầy đủ, vẫn có sự nhầm lẫn giữa chính sách BHXH với các sản phẩm bảo hiểm thương mại khác. Đó chính là những hạn chế dẫn tới khó khăn trong công tác vận động, phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện trong những năm qua. Khi người dân còn chưa hiểu những lợi ích của việc tham gia BHXH tự nguyện thì cũng rất khó để vận động, kêu gọi mọi người tham gia. Do vậy, trong năm 2019, Bộ LĐ-TB&XH đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 1676 về Đề án đổi mới toàn diện nội dung, hình thức và phương pháp tuyên truyền BHXH.

Tháng 5 được chọn là tháng vận động triển khai BHXH toàn dân, đây là dịp để các cơ quan, tổ chức, đoàn thể ở Trung ương và địa phương đẩy mạnh công tác thông tin, truyền thông, nâng cao nhận thức của người lao động (NLĐ) và xã hội về những lợi ích của BHXH. Qua đó tuyên truyền, khuyến khích vận động nhân dân tham gia BHXH hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân và nâng cao ý thức trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc chủ động tham gia BHXH cho NLĐ.

Theo bà Đinh Mai Hạnh, Phó Trưởng Ban Thu (BHXH Việt Nam), tháng cao điểm vận động triển khai BHXH toàn dân được triển khai trong điều kiện tình hình dịch bệnh Covid-19 nên việc tổ chức các hoạt động tuyên truyền BHXH phải đặt ra nhiều tình huống, kịch bản phù hợp với tình hình dịch bệnh. BHXH Việt Nam đang nỗ lực khai thác những thuận lợi, thế mạnh sẵn có để triển khai Tháng vận động triển khai BHXH toàn dân mang lại hiệu quả nhất định. BHXH Việt Nam đã thành lập Phòng Truyền thông - Phát triển đối tượng tại BHXH 63 tỉnh, thành phố, hình thành đội ngũ cán bộ chuyên trách về công tác truyền thông gắn với phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT. "Qua đánh giá cho thấy trước những khó khăn do tác động của dịch bệnh, NLĐ ngày càng thấy được rõ hơn tầm quan trọng của việc tham gia BHXH, BHYT, BHTN. Ngày 23/5  tới đây, BHXH Việt Nam sẽ tổ chức Lễ ra quân tuyên truyền, phát triển đối tượng BHXH tự nguyện từ Trung ương đến địa phương; đồng thời tiếp tục tổ chức các hội nghị tuyên truyền trực tiếp tới người dân", bà Mai Hạnh cho hay.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về chính sách BHXH

Để tháng vận động triển khai BHXH toàn dân hiệu quả, nâng cao nhận thức của cộng đồng về vai trò trụ cột của chính sách BHXH trong hệ thống an sinh xã hội của đất nước, đại diện các cơ quan tại buổi giao lưu cho rằng, trước tiên phải xác định được các nhóm đối tượng truyền thông phù hợp, trong đó tập trung vào nhóm đối tượng là người dân và NLĐ trong khu vực phi chính thức để phát triển mở rộng đối tượng tham gia BHXH tự nguyện. Đồng thời, đổi mới toàn diện nội dung, hình thức và phương pháp tuyên truyền về chính sách BHXH để người dân, NLĐ dễ tiếp cận, nắm bắt.

Bên cạnh đó, đẩy mạnh công tác truyền thông qua các cơ quan báo chí, phát thanh, truyền hình, báo viết, các trang thông tin điện tử, fanpage, mạng xã hội…Tăng cường hình thức tuyên truyền hiện đại dựa trên nền tảng công nghệ với các sản phẩm truyền thông có chất lượng về nội dung, ứng dụng công nghệ thông tin đồng thời duy trì hình thức tuyên truyền miệng, trực tiếp. Song song với đó là treo băng-rôn, khẩu hiệu, áp-phích với nội dung các thông điệp tuyên truyền và các tranh cổ động tuyên truyền về chính sách BHXH, BHXH tự nguyện, trong đó nêu bật được về ý nghĩa, lợi ích của chính sách BHXH tự nguyện.

Thông tin thêm về Quyết định 1676 của Thủ tướng Chính phủ về Đề án đổi mới toàn diện nội dung, hình thức và phương pháp tuyên truyền BHXH, ông Trần Hải Nam cho biết, một trong những mục tiêu về phương pháp tuyên truyền là "Kết hợp hài hòa giữa hình thức tuyên truyền thường xuyên với hình thức tuyên truyền theo chiến dịch, ưu tiên tuyên truyền theo chiến dịch trong giai đoạn thể chế hóa các nội dung cải cách chính sách BHXH", một trong những nội dung cải cách là "gắn với việc sửa đổi, hoàn thiện chính sách BHXH" trong thời gian tới.

Trong năm 2020, trên cơ sở đề xuất của BHXH Việt Nam, Bộ LĐ-TB&XH sẽ ban hành kế hoạch tuyên truyền BHXH giai đoạn 2020-2025, trong đó sẽ cụ thể hóa các nội dung, hình thức và phương pháp tuyên truyền trong giai đoạn sắp tới. Đối với hoạt động truyền thông theo chiến dịch sẽ tập trung vào các nội dung sửa đổi Luật BHXH, dự kiến trình Quốc hội xem xét trong giai đoạn 2021 - 2022.

Theo ông Trần Hải Nam, các cơ quan báo chí, thông tấn sẽ đóng vai trò rất quan trọng trong việc truyền tải những nội dung, thông điệp của chính sách, đặc biệt là cung cấp góc nhìn đa chiều, phản ánh, tổng hợp ý kiến của người dân đối với những vấn đề đang được xem xét, dự kiến điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung nhằm hướng tới một chính sách hoàn thiện, bảo đảm bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của mọi người dân khi tham gia BHXH.

"Với việc truyền thông theo chiến dịch thì chúng ta cũng sẽ có được những chủ đề, có được sự tập trung vào từng nội dung, bám sát theo các nội dung sửa đổi, điều chỉnh. Đó là một trong những kênh rất hữu hiệu để thu thập thông tin, giúp cho các cơ quan quản lý nhà nước trong lắng nghe các ý kiến phản hồi của người dân, của doanh nghiệp liên quan đến thay đổi của chính sách. Đây là một trong những hướng tiếp cận mới và phương thức truyền thông mới cũng rất hiệu quả, hỗ trợ trực tiếp cho các cơ quan quản lý nhà nước trong quá trình tham mưu, đề xuất, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, hướng tới phục vụ các đối tượng thụ hưởng, bảo đảm các quyền lợi của người tham gia BHXH", ông Nam nhấn mạnh.