Từ 1/7, “mức tham chiếu” thay thế lương cơ sở để tính đóng BHXH thế nào?

Nghị quyết số 27-NQ/TW quy định bãi bỏ “mức lương cơ sở” khi thực hiện cải cách chính sách tiền lương. Theo lộ trình thực hiện, từ 1/7 tới, sẽ không còn “mức lương cơ sở” để làm căn cứ điều chỉnh tiền lương đóng BHXH để tính lương hưu và tính hưởng một số chế độ BHXH.

Thay cho mức lương cơ sở, Chính phủ đưa ra mức tham chiếu và vấn đề này đang được người dân đặc biệt quan tâm.

Theo dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) được trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 7, mức tham chiếu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế và phù hợp với khả năng của ngân sách Nhà nước, Quỹ BHXH. 

Do đây là nội dung mới được đặt ra, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ quan tâm đánh giá tác động và nghiên cứu bổ sung nguyên tắc cụ thể xác định mức tham chiếu trong dự thảo Luật, theo hướng bảo đảm tuân thủ quan điểm chỉ đạo của Nghị quyết số 28-NQ/TW.

Đồng thời, giao Chính phủ hằng năm báo cáo Quốc hội về việc xây dựng và tổ chức thực hiện mức tham chiếu này đối với các chính sách BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp.

Quy định căn cứ đóng BHXH của khu vực doanh nghiệp ít nhất bằng 70% tổng tiền lương và các khoản thu nhập khác có tính chất lương của người lao động theo tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/TW để hài hòa với khu vực Nhà nước sau cải cách tiền lương, bảo đảm mọi người lao động khi về già có mức lương hưu đủ sống, không thấp hơn mức sống tối thiểu.

Thảo luận về nội dung này, đại biểu Quốc hội Trần Thị Thu Phước (Đoàn tỉnh Kon Tum) đề nghị cần có sự đánh giá một cách toàn diện và kỹ càng hơn, vì sau cải cách tiền lương thực tế thì tiền lương đóng BHXH từ ngày 1/7 trở đi đối với người thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định đều tăng. 

Do vậy cần nghiên cứu tính toán, điều chỉnh lại mức tham chiếu tính BHXH cho phù hợp hơn.

Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương Nguyễn Thị Việt Nga phân tích, dự thảo Luật quy định mức tham chiếu để thay cho mức lương cơ sở, theo đại biểu là rất kịp thời và đồng bộ với việc chúng ta dự kiến cải cách tiền lương vào tháng 7 tới đây và một số yêu cầu về mức tham chiếu được đưa ra trên chỉ số giá tiêu dùng tăng trưởng kinh tế cũng rất phù hợp.

Để đảm bảo quyền lợi của người hưởng các chế độ BHXH, theo đại biểu nên xem xét quy định ở trong Luật định kỳ thời gian để điều chỉnh mức tham chiếu. Cụ thể, quy định chu kỳ hằng năm hoặc chu kỳ 2 năm một lần. 

“Khi đến hạn định kỳ điều chỉnh, chúng ta có thể xem xét điều chỉnh cho phù hợp, có thể là cao hơn, có thể thấp hơn nhưng cũng có thể là vẫn bằng với mức đang đóng”, đại biểu Nga nói.

Phát biểu tiếp thu ý kiến đại biểu sau đó, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung giải thích, bản chất “mức tham chiếu” là một khái niệm mới thay thế cho mức lương cơ sở, bởi vì trong Nghị quyết 27 có nói là bãi bỏ mức lương cơ sở. 

“Mức tham chiếu thực chất tính trên cơ sở tăng trưởng kinh tế CPI và trên thực tiễn thu, chi, thay cho mức lương cơ sở, còn bản chất không có vấn đề gì”, Bộ trưởng phân tích. 

Nếu thời gian tới Nghị quyết 27 còn, chưa bãi bỏ ngay, mức lương cơ sở hiện nay là 1,8 triệu đồng thì vẫn tiếp tục sử dụng, nếu sau Nghị quyết 27 nâng lên một bước nữa, mấy chục phần trăm chẳng hạn thì đó cũng vẫn là mức lương cơ sở và bản thân đó là tham chiếu. 

“Chúng ta phải hình dung rằng, nếu dùng mức tham chiếu này có thể sẽ dài hơn cho luật này, lỡ đến năm 2026-2027 chúng ta bỏ mức lương cơ sở thì lúc đó sửa luật thế nào? Đây là vấn đề chúng tôi thay thế, chứ bản chất không có vấn đề gì lớn”, Bộ trưởng làm rõ thêm.