Dưới cái nắng như thiêu đốt của tháng 4 tại Kolkata, dòng người đông đúc trên đường phố tìm đến trạm xe buýt có vách kính. Hai chiếc điều hòa chạy hết công suất, nhưng bầu không khí bên trong vẫn oi bức, ngột ngạt.
Mọi người mồ hôi nhễ nhại, liên tục lấy tay lau trán do nhiệt độ trong trạm không mát hơn bên ngoài là bao. Ban đầu, chính quyền địa phương lên kế hoạch lắp đặt 300 phòng điều hòa nhằm giúp người dân chống nóng, thường kéo dài từ tháng 4 đến 6. Tuy nhiên, hiện chỉ một số ít phòng hoạt động.
Theo thống kê, từ năm 1992 tới nay, hơn 24.000 người đã thiệt mạng do nắng nóng. Ấn Độ đã nỗ lực tăng khả năng chống nắng nóng khắc nghiệt ở Kolkata và trên khắp Ấn Độ. Tuy nhiên, nỗ lực này vẫn còn có thiếu sót nhất định do kế hoạch chưa nhất quán, nguồn kinh phí hạn hẹp và độ trễ trong việc triển khai các phương án.
Trên khắp Ấn Độ, nhiều khu vực đang phải trải qua đợt nắng nóng gay gắt với 11 ngày liên tiếp nhiệt độ cao, vượt xa mức trung bình 3 ngày của một năm như thông thường. Theo Cục Khí tượng Ấn Độ, những tuần gần đây, nhiệt độ tối đa ở miền Đông nước này đã lên tới 47,2 độ C.
Điều kiện thời tiết khắc nghiệt diễn ra đúng vào thời điểm triển khai cuộc tổng tuyển cử, điều đó có thể gây ảnh hưởng không nhỏ đến tỷ lệ cử tri đi bầu vì nắng nóng cực đoan. Trong tháng 4, Bệnh viện SSKM - một trong những bệnh viện đông đúc nhất Kolkata, chứng kiến cảnh chật kín người chờ đợi, chen chúc nhau dưới những chiếc ô.
Giáo sư Niladri Sarkar, bác sĩ tại bệnh viện chia sẻ: “Nhiệt độ cao có thể gây say nắng, phát ban, chuột rút và mất nước. Một số trường hợp có thể nguy hiểm đến tính mạng nếu không được xử lý kịp thời, đặc biệt đối với những người có bệnh nền".
Ông nói thêm: “Thời tiết nắng nóng khắc nghiệt ảnh hưởng nghiêm trọng đến người nghèo, những người thường bị suy dinh dưỡng, thiếu nước sạch sinh hoạt và phải làm việc ngoài trời”.
Từ năm 2013, các bang, quận và thành phố ở Ấn Độ đã xây dựng hơn 100 kế hoạch chống nắng nóng, nhằm giảm thiểu tác động của thời tiết khắc nghiệt.
Cách đây 8 năm, Thủ tướng Narendra Modi đã ban hành các hướng dẫn để đẩy nhanh việc áp dụng các chính sách này. Vào tháng 1 vừa qua, Cơ quan Quản lý thảm họa Quốc gia cũng cam kết nỗ lực hơn nữa để tăng cường khả năng sẵn sàng ứng phó với nắng nóng.
Tuy nhiên, Ấn Độ vẫn đối mặt với một số tồn tại để chống nắng nóng hiệu quả. Theo kết quả khảo sát của Chính phủ nước này, gần 1/3 diện tích cây xanh ở các thành phố lớn của Ấn Độ đã biến mất trong 10 năm, tính đến năm 2021.
Bà Saira Shah Halim, ứng cử viên Quốc hội cho biết, diện tích cây xanh, hồ nước giảm và hoạt động xây dựng gia tăng đã góp phần tạo ra hiệu ứng đảo nhiệt đô thị. Đó là hiện tượng khu vực đô thị có nhiệt độ cao hơn so với vùng nông thôn xung quanh. Bà cho rằng: "Những gì chúng ta đang phải chứng kiến ngày hôm nay đều là hậu quả trực tiếp của việc không bảo vệ môi trường".
Chuyên gia khí hậu học và địa lý Nairwita Bandyopadhyay kêu gọi Ấn Độ cần chủ động phòng ngừa thay vì chỉ tập trung ứng phó sau khi hiện tượng thời tiết cực đoan xảy ra.
Trước tình trạng nắng nóng gay gắt diễn ra tại Kolkata, các quan chức địa phương đang tích cực tìm kiếm các giải pháp để giảm thiểu tác động đối với người dân và môi trường như trồng thêm cây xanh, xây dựng vườn đứng trên tường nhà và sử dụng bê tông thấm nước.
Huyền Trang (Theo Bloomberg)
Báo Lao động Xã hội số 62
