Nhiều trẻ mắc viêm phổi khi thời tiết nắng nóng
Dịp nắng nóng gay gắt đầu mùa trên cả nước vừa qua, khá nhiều trẻ em phải nhập viện điều trị vì viêm phổi. Nhiều cha mẹ chủ quan cho rằng trẻ chỉ mắc viêm phổi khi thời tiết giá lạnh, tuy nhiên thực tế có rất nhiều trẻ viêm phổi, thậm chí diễn biến nặng trong mùa hè.
Thời tiết nắng nóng gay gắt nên các gia đình thường sử dụng điều hòa nhiệt độ cả ngày lẫn đêm. Nếu trẻ ở trong phòng có máy điều hòa nhiệt độ liên tục trên 4 giờ, da, họng hầu, đường hô hấp của trẻ sẽ bị khô và rất dễ bị các loại vi sinh vật tấn công, nhất là các loại vi khuẩn có sẵn ở đường hô hấp trên của trẻ như H. influenzae, phế cầu...
Ngoài ra, nếu dùng điều hòa nhiệt độ lâu, trẻ cũng dễ bị cảm lạnh do chênh lệch nhiệt độ bên trong và bên ngoài phòng điều hòa. Sự thay đổi nhiệt độ một cách đột ngột quá mức, nhất là đang lạnh đột ngột lại bị nóng làm xuất hiện viêm đường hô hấp trên, thậm chí cả viêm phổi cấp tính.
Nắng nóng nên các đồ ăn như: nước đá, kem, trái cây ướp lạnh luôn hấp dẫn trẻ nhỏ. Nếu cho trẻ dùng nhiều và liên tục đồ ăn lạnh thì các bộ phận nhạy cảm ở họng, miệng, hầu, thanh quản cũng như các bộ phận khác của đường hô hấp dưới dễ bị tổn thương.
Nếu tắm nhiều lần trong ngày hoặc ngâm mình dưới nước với thời gian lâu, trẻ cũng dễ bị cảm lạnh gây viêm họng, viêm amiđan hoặc viêm phổi.
Mùa hè, trẻ ra nhiều mồ hôi hơn, nếu không chú ý thì mồ hôi dễ gây nhiễm lạnh, nhất là trẻ mặc quần áo không thoáng mát, thấm hút mồ hôi. Đối với trẻ lớn, nếu đang nhiều mồ hôi mà đi tắm ngay cũng dễ bị cảm lạnh và dẫn đến viêm phổi.
Nhận biết các biểu hiện viêm phổi ở trẻ
Viêm phổi diễn tiến rất nhanh, do đó để tránh biến chứng nặng, cha mẹ cần lưu ý các dấu hiệu sớm để chủ động phòng bệnh cho trẻ.
Hầu hết các trường hợp bị viêm phổi ở trẻ lớn thường khởi đầu bằng sốt, ho, nhiễm khuẩn đường hô hấp trên (viêm mũi họng cấp). Nặng hơn có thể kèm theo khó thở, vã mồ hôi, rét run, mệt và ăn uống kém.
Viêm phổi ở trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ có thể sốt hoặc không sốt, thậm chí hạ thân nhiệt, bỏ bú và thường bị suy hô hấp nặng nhanh chóng.
Các biểu hiện viêm phổi nặng là trẻ khó thở, nhịp thở nhanh; cánh mũi phập phồng; co kéo cơ liên sườn, rút lõm lồng ngực, hõm ức; đau ngực khi ho hoặc thở sâu; tím môi, tím đầu chi và có thể có cơn ngừng thở.
Cha mẹ, người chăm sóc cần để ý quan sát, nếu trẻ ho, sốt, thở nhanh hay thở gắng sức là các triệu chứng quan trọng nhất của bệnh viêm phổi. Ho vừa đến nặng, thường là ho nặng tiếng.
Trẻ thở nhanh và thở gắng sức là phản ứng bù trừ của cơ thể, nhưng nếu không điều trị kịp thời trẻ sẽ kiệt sức và có thể gây nguy hiểm tính mạng. Trẻ có thể sốt vừa đến sốt cao hoặc đôi khi không có sốt. Trẻ nôn ói sau khi ho, có thể tím tái quanh môi và ở mặt do bị thiếu oxy…
Khi thấy trẻ có các triệu chứng trên, cha mẹ nên đưa con đến khám tại các cơ sở y tế gần nhất để có hướng điều trị kịp thời.
Chăm sóc trẻ viêm phổi
Khi trẻ viêm phổi sẽ ho, đây là phản xạ để tống xuất chất đờm ra khỏi đường thở, làm thông thoáng đường thở nên không cho trẻ uống thuốc giảm ho khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Cha mẹ không nên tự ý điều trị kháng sinh tại nhà.
Khi trẻ bị sốt, cha mẹ cần chườm mát tích cực cho trẻ bằng cách lấy khăn nhúng vào nước ấm chườm nách, trán, bẹn. Tuyệt đối không được sử dụng nước lạnh, nước đá để chườm cho trẻ. Nếu trẻ sốt trên 38,5 độ C, có thể cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ. Tăng cường uống nước để giảm sốt và làm loãng đờm.
Vệ sinh và chế độ ăn rất quan trọng khi trẻ bị viêm phổi. Cần vệ sinh mũi miệng, dùng khăn giấy mềm lau sạch nước mũi, dãi cho trẻ và bỏ khăn ngay sau khi sử dụng.
Nơi ở, đồ chơi cần vệ sinh thường xuyên, người chăm sóc phải rửa tay sạch sẽ khi chăm sóc và chuẩn bị đồ ăn cho trẻ.
Cho trẻ ăn thức ăn giàu dinh dưỡng, mềm, dễ tiêu, dễ nuốt. Cho trẻ ăn theo nhu cầu, chia thành nhiều bữa trong ngày và số lượng mỗi bữa ít hơn bình thường, không nên ép trẻ ăn. Có thể dùng quất hấp đường phèn hoặc mật ong, hoa hồng hấp đường, gừng, chanh cho trẻ uống để giảm ho.
Phòng ngừa viêm phổi cho trẻ trong mùa hè thế nào?
Để hạn chế trẻ mắc bệnh hô hấp, nhất là bệnh viêm phổi trong mùa hè, cần hạn chế cho trẻ dùng nước lạnh, nước đá, hoa quả và các thực phẩm chế biến sẵn để trong tủ lạnh.
Khi sử dụng điều hòa nhiệt độ nên điều chỉnh nhiệt độ hợp lý. Không nên để gió của điều hòa quạt thẳng vào cơ thể trẻ.
Ngoài giờ trẻ ngủ, không nên để trẻ trong phòng điều hòa nhiệt độ quá nhiều giờ trong một ngày.
Không nên cho trẻ mặc quần áo quá dày hoặc quấn tã lót chặt làm cho dễ bị cảm lạnh do quần áo hoặc tã lót thấm mồ hôi rồi ngấm ngược.
Đeo khẩu trang khi cho trẻ ra đường để bảo vệ hệ hô hấp.
Khi trẻ chơi hoặc ngủ không nên để quạt dội thẳng vào trẻ và chỉ nên dùng tốc độ của quạt ở mức độ thấp hoặc trung bình.
Trong phòng trẻ chơi hoặc ngủ không được có khói thuốc lá.
Khi tắm cho trẻ, nhất là trẻ dưới 5 tuổi tốt nhất nên dùng nước ấm, không nên tắm nước lạnh cho trẻ kể cả thời tiết nắng nóng.
Tiêm ngừa vaccine là phương pháp hữu hiệu và đơn giản nhất để bảo vệ các đối tượng có nguy cơ cao khỏi viêm phổi và các biến chứng nguy hiểm.
Vệ sinh hầu họng, mũi miệng thường xuyên bằng nước muối sinh lý nhằm loại bỏ vi khuẩn hiện diện.
Hồng Trần
Ấn phẩm Vì trẻ em số 9
