Theo Văn phòng Điều phối nông thôn mới thành phố Hà Nội, sau quá trình thẩm định, đánh giá, đây là 2 làng nghề truyền thống đầu tiên của Việt Nam được phê duyệt, công nhận là thành viên của Mạng lưới các Thành phố thủ công sáng tạo toàn cầu.
Việc này góp phần giúp Hà Nội khẳng định vị thế trên bản đồ văn hóa thế giới, góp phần bảo tồn nghề truyền thống, khẳng định thương hiệu làng nghề Việt Nam trong bức tranh thủ công toàn cầu.
Làng gốm Bát Tràng nằm ven sông Hồng, thuộc huyện Gia Lâm, ngoại thành Hà Nội. Tính đến cuối năm 2024, xã Bát Tràng có hơn 50 sản phẩm gốm sứ đạt OCOP từ 3 - 5 sao.
Cùng với chiếm lĩnh phần lớn thị trường tiêu thụ trong nước, gốm Bát Tràng còn được xuất sang nhiều quốc gia khu vực châu Á, châu Âu, châu Mỹ. Nhiều sản phẩm gốm sứ như bộ đồ ăn, bình đựng trà, bình hoa, bình hút lộc… đã được chọn làm quà tặng hội nghị, ngày lễ lớn, dịp kỷ niệm trọng đại của địa phương.
Còn làng lụa Vạn Phúc tồn tại hơn 1.000 năm là một trong những làng lụa dệt tơ tằm đẹp và nổi tiếng nhất Việt Nam. Trải qua nhiều thế hệ, lụa Vạn Phúc vẫn giữ được nét đẹp truyền thống và đang đi đầu trong ngành dệt nước ta.
Hiện các sản phẩm lụa trơn, lụa vân, lụa satin của Cơ sở sản xuất Triệu Văn Mão đã được công nhận OCOP của thành phố từ năm 2019. Cuối năm 2024, nhiều cơ sở sản xuất lụa của làng chuẩn bị những sản phẩm tốt nhất để tham gia đánh giá, phân hạng OCOP…
Với sự phối hợp của Hiệp hội Xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam, sự vào cuộc của các địa phương và hưởng ứng nhiệt tình của các nghệ nhân, cả 2 làng nghề đã đáp ứng được các tiêu chí lựa chọn của Hội đồng Thủ công thế giới dựa trên 4 trụ cột: Kinh tế, văn hóa, xã hội và môi trường.
Bộ tiêu chí này nhấn mạnh sự công nhận toàn cầu, đổi mới địa phương, cơ hội hợp tác và các yếu tố bảo vệ môi trường trong quá trình sản xuất.
Các sản phẩm của làng nghề Hà Nội đa dạng chủng loại, mẫu mã đẹp, chất lượng tốt, một số có thế mạnh cạnh tranh trên thị trường trong và ngoài nước; đã có hơn 1.000 sản phẩm OCOP, sản phẩm làng nghề được bày bán trong đại siêu thị và trung tâm thương mại trên địa bàn thành phố.
Các sản phẩm làng nghề Hà Nội đã được xuất khẩu đến hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ, như: Lào, Campuchia, Thái Lan, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản; đặc biệt là các nước trong khối liên minh châu Âu như: Italia, Đức, Thụy Điển... gồm các sản phẩm như: May mặc, gốm sứ, dệt lụa, thêu ren, mây tre đan, sơn mài, khảm trai và đồ gỗ mỹ nghệ.
Nhiều làng nghề đã kết nối được với du lịch văn hóa làng nghề với nông nghiệp nông thôn như: Làng nghề mây tre đan Phú Vinh, điêu khắc mỹ nghệ Sơn Đồng, nón Chuông, sơn mài Hạ Thái, thêu Quất Động, lụa Vạn Phúc, gốm sứ Bát Tràng, tò he Xuân La, khảm trai Chuôn Mỹ, nhạc cụ Đông Lỗ, dệt Phùng Xá, giày da Phú Yên…
Đây cũng là các làng nghề đầy tiềm năng để tham gia đề cử là thành viên của các thành phố thủ công sáng tạo thế giới.
Năm 2025, thành phố Hà Nội tiếp tục phấn đấu để Hội đồng Thủ công thế giới xem xét công nhận ít nhất 2 làng nghề của Hà Nội gia nhập mạng lưới các Thành phố thủ công sáng tạo trên toàn thế giới;
Mời Hội đồng Thủ công thế giới và các làng nghề trong mạng lưới các Thành phố thủ công sáng tạo trên toàn thế giới tham dự Festival bảo tồn và phát triển làng nghề quốc tế năm 2025 tại Hà Nội; tổ chức Hội nghị thường niên của Hội đồng Thủ công thế giới tại Thủ đô Hà Nội.
Hội đồng Thủ công thế giới hoạt động theo tôn chỉ trao quyền cho các nghệ nhân, tôn vinh sự đa dạng văn hóa, góp phần phát triển bền vững và bảo tồn các nghề thủ công truyền thống.
Hội đồng Thủ công thế giới có hơn 100 quốc gia thành viên. Sau 60 năm thành lập, Hội đã công nhận 68 làng nghề thủ công thế giới của 28 quốc gia; trong đó 2 làng nghề gốm Bát Tràng và lụa Vạn Phúc của thành phố Hà Nội là làng nghề thứ 67 và 68.
Vũ Hằng
Báo Lao động và Xã hội số 19
