Thời gian qua, dư luận không ít lần bất bình khi một số nghệ sĩ, người nổi tiếng quảng cáo tràn lan sản phẩm, dịch vụ không rõ nguồn gốc xuất xứ, không đúng sự thật mà chính họ lại chưa từng trải nghiệm.
Có thể kể đến trường hợp của MC Cát Tường đã phải lên tiếng xin lỗi, mong muốn khán giả tha thứ cho sai lầm khi quảng cáo sản phẩm.
Trước đó, nghệ sĩ Hồng Vân đã lên tiếng xin lỗi vì quảng cáo thổi phồng công dụng một loại thực phẩm chức năng khi đăng video trên trang cá nhân giới thiệu về viên sủi có thể làm biến mất u xơ tử cung. Tuy nhiên, viên sủi này sau đó bị Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cảnh báo không đúng công dụng như quảng cáo.
Tương tự, diễn viên Quyền Linh từng giới thiệu một thực phẩm chức năng hỗ trợ giảm loét dạ dày và bị nhiều khán giả cho rằng nói quá công dụng mặt hàng. Sau đó, diễn viên cho biết, ân hận vì chưa tiết chế lời nói khi quảng cáo.
Hàng loạt nghệ sĩ như: Vân Trang, Nam Thư, Diệu Nhi, ca sĩ Phương Mỹ Chi... cũng đã phải lên tiếng đính chính, xin lỗi khán giả vì quảng cáo sai sự thật. Tuy nhiên, mức phạt cho người quảng cáo sai được cho là chưa đủ sức răn đe.
Theo Bộ VH-TT&DL, Luật Quảng cáo hiện hành không quy định quyền và nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo mà chủ yếu tập trung vào trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ.
Do đó, chưa có chế tài hoặc ràng buộc đối với người chuyển tải sản phẩm quảng cáo trong trường hợp nội dung quảng cáo không đúng sự thật hoặc yêu cầu người chuyển tải sản phẩm quảng cáo đã tìm hiểu, sử dụng sản phẩm đó và có trách nhiệm về các nội dung mình cung cấp...
Để khắc phục những bất cập đó, tại dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo, Bộ VH-TT&DL đề xuất bổ sung quy định về hoạt động của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo có tầm ảnh hưởng, cụ thể: Người chuyển tải sản phẩm quảng cáo có tầm ảnh hưởng là người có ảnh hưởng theo quy định tại Luật Bảo vệ người tiêu dùng hoặc những người sở hữu tài khoản mạng xã hội trên nền tảng xuyên biên giới có số lượng người theo dõi, đăng ký từ 500.000 người trở lên (KOLs).
Hoạt động của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo có tầm ảnh hưởng phải tuân thủ quy định pháp luật về quảng cáo và quy định về tính năng, chất lượng hàng hóa dịch vụ. Người quảng cáo phải có hợp đồng bằng văn bản với tổ chức, cá nhân có sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ và phải được tổ chức, cá nhân đó đồng ý, xác nhận vào nội dung quảng cáo trước khi thực hiện.
Khi đăng tải ý kiến, cảm nhận về việc sử dụng hàng hóa, dịch vụ trên mạng xã hội, người quảng cáo phải có bằng chứng cụ thể về việc trực tiếp sử dụng sản phẩm.
Bà Vũ Thu Thủy (Trưởng phòng Quản lý hoạt động Quảng cáo và Tuyên truyền, Cục Văn hóa cơ sở, Bộ VH-TT&DL) cho biết, nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật, tô hồng, bôi đen những sản phẩm, dịch vụ mà họ chưa từng trải nghiệm dẫn đến hệ quả vô số người hâm mộ, công chúng vì tin tưởng, nghe theo mà gánh hậu họa.
Vì thế, dự thảo luật sẽ quy định siết chặt hoạt động của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo có tầm ảnh hưởng, từ đó để tháo gỡ bất cập, chấn chỉnh hành vi tùy tiện của nhiều nghệ sĩ, KOLs.
Theo GS, TS Từ Thị Loan (Viện trưởng Viện Nghiên cứu văn hóa Thăng Long), việc siết chặt hoạt động quảng cáo sử dụng hình ảnh người nổi tiếng là rất cần thiết. Quảng cáo vốn là “chiếc bánh màu mỡ”, nơi có nhiều vấn đề. Đây cũng là hoạt động mang lại thu nhập khá lớn cho người nổi tiếng.
Khi “chiếc bánh quảng cáo” quá lớn, các giải pháp quản lý cần được siết chặt, không thể cứ hỗn tạp mãi.
“Việc siết chặt quản lý hoạt động quảng cáo đối với người nổi tiếng bằng những quy định pháp lý sẽ hạn chế quảng cáo sai sự thật, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và tạo môi trường quảng cáo minh bạch, công bằng.
Nên có các chế tài đủ sức răn đe; ngoài ra, có thể quy định cấm phát sóng trên các phương tiện truyền thông đại chúng đối với các nghệ sĩ có vi phạm tùy theo mức độ theo thời hạn 3 tháng, 6 tháng đến 1 năm, thậm chí là vĩnh viễn”, GS, TS Từ Thị Loan đề nghị.
Minh Vũ
Báo Lao động Xã hội số 49
