Kịp thời nhận diện bất cập, tháo gỡ khó khăn
Còn chưa đầy 2 tháng nữa là đến thời điểm thực hiện chủ trương không dùng tiền mặt trong chi trả lương hưu (ngày 1/7), BHXH Việt Nam đã và đang tuyên truyền, vận động để người dân hiểu rõ lợi ích của việc chi trả qua tài khoản và tự nguyện tham gia.
Tuy nhiên, theo ghi nhận, hiện tỷ lệ người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng qua tài khoản còn thấp.
Nguyên nhân do tâm lý người dân, nhất là người cao tuổi quen sử dụng tiền mặt, khó khăn trong thao tác sử dụng thẻ ATM; tại địa bàn các huyện, xã ngoại thành thiếu máy rút tiền tự động (cây ATM) hoặc có nhưng khoảng cách quá xa; người lớn tuổi đi lại khó khăn... khiến nhiều người hưởng lương hưu chưa mặn mà với hình thức này.
Để tháo gỡ khó khăn trong chi trả lương hưu qua tài khoản, thời gian tới, BHXH Việt Nam tiếp tục triển khai các giải pháp chủ trì, phối hợp các đơn vị liên quan triển khai phát triển thanh toán không dùng tiền mặt trong công tác chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng trên nền Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đảm bảo chi trả đúng người, đúng chế độ công khai, minh bạch, không để xảy ra tình trạng lợi dụng chính sách, đảm bảo việc chi trả đúng quy định của pháp luật.
Ông Nguyễn Văn Tĩnh, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính - Kế toán (BHXH Việt Nam) cho biết, thực hiện chủ trương của Chính phủ về đẩy mạnh thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt, BHXH Việt Nam đã tích cực phối hợp với các bộ, ngành và các đơn vị liên quan vận động, tuyên truyền đẩy mạnh chi trả các chế độ BHXH qua tài khoản cá nhân.
Trước đó, vào tháng 3, BHXH Việt Nam và Bộ Công an đã thống nhất ban hành quy trình phối hợp triển khai thực hiện phát triển thanh toán không dùng tiền mặt trong công tác chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH trên nền tảng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với mục tiêu vận động, khuyến khích tăng tỷ lệ người nhận qua phương thức thanh toán không dùng tiền mặt; đồng thời rà soát, xác thực người hưởng tại nơi cư trú để quản lý chặt chẽ; tránh lạm dụng trục lợi quỹ bảo hiểm.
“Theo quy trình phối hợp, BHXH Việt Nam đã xuất và bàn giao dữ liệu của người hưởng cho Cục C06. Tại địa phương, BHXH tỉnh và Công an tỉnh đã phối hợp triển khai thực hiện, nhiều tỉnh đã tham mưu UBND tỉnh có văn bản chỉ đạo chung hoặc xây dựng kế hoạch trình Ban chỉ đạo Đề án 06 tại tỉnh.
Quá trình triển khai đang ở giai đoạn đầu, tuy nhiên, một số địa phương đã đạt kết quả tích cực, như tỉnh Hà Tĩnh đã triển khai thực hiện trên toàn tỉnh (13 đơn vị), vận động mở tài khoản để nhận trợ cấp qua phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt toàn tỉnh đạt trên 70%.
Dự kiến từ cuối tháng 5, việc thí điểm được triển khai tại 5 tỉnh, thành phố gồm: TPHCM, Nam Định, Điện Biên, Đà Nẵng, Sóc Trăng trước khi nhân rộng trên phạm vi toàn quốc. Sau thời gian thí điểm, chúng ta sẽ nhìn nhận rõ hơn những khó khăn, vướng mắc để tháo gỡ, nhằm thực hiện mục tiêu đề ra.
Ngành BHXH luôn nỗ lực, tiến tới chuyển dịch dần sang chi trả qua tài khoản, đảm bảo tốt nhất quyền lợi của người hưởng. Và việc chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH qua tài khoản ATM là chính sách của Nhà nước nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân tiếp cận các dịch vụ an sinh xã hội”, ông Nguyễn Văn Tĩnh cho biết.
Cũng theo ông Tĩnh, BHXH Việt Nam đang phối hợp với Bưu điện Việt Nam thực hiện chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng theo 2 hình thức là qua tài khoản ngân hàng (ATM) và nhận tiền mặt tại các điểm chi trả.
Tuy nhiên, để đảm bảo người hưởng lương hưu và các chế độ BHXH nhanh nhất và an toàn nhất, cơ quan BHXH khuyến khích người thụ hưởng đăng ký nhận chế độ qua tài khoản thẻ ATM. Việc nhận lương hưu, trợ cấp BHXH qua tài khoản có nhiều lợi ích, khi người hưởng có thể nhận các chế độ này mọi lúc, mọi nơi.
Đối với người hưởng chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe, BHXH một lần, trợ cấp thất nghiệp, cơ quan BHXH chuyển tiền trực tiếp vào tài khoản cá nhân của người lao động, hạn chế tình trạng đơn vị sử dụng lao động chiếm dụng tiền chế độ của người lao động; bên cạnh đó góp phần giảm áp lực chi trả cho cơ quan BHXH khi chi trả các chế độ cho người hưởng qua tài khoản cá nhân…
Tiếp tục chi trả miễn phí tại nơi cư trú đối với trường hợp đặc biệt
Nhấn mạnh việc linh hoạt trong chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH, ông Nguyễn Văn Tĩnh cho biết, đối với người hưởng đang nhận lương hưu và chế độ BHXH bằng tiền mặt, cơ quan BHXH Việt Nam vẫn duy trì các điều kiện để thực hiện chi trả bằng tiền mặt.
Đặc biệt, tại Hợp đồng ủy quyền chi trả các chế độ BHXH, trợ cấp thất nghiệp và quản lý người hưởng BHXH hàng tháng qua hệ thống bưu điện, BHXH Việt Nam đã quy định đối với người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng là người già yếu, cô đơn, ốm đau, bệnh tật không có khả năng đến nhận lương hưu, trợ cấp BHXH tại điểm chi trả, cơ quan bưu điện thực hiện chi trả miễn phí tại nơi cư trú cho người hưởng.
“Đối với những người hưởng chưa có nhu cầu chi trả qua tài khoản, đối tượng khó khăn ở vùng chưa đủ điều kiện chi trả qua tài khoản hoặc ốm đau lâu dài, BHXH vẫn sẽ chi trả tại các điểm chi trả và nơi cư trú. Việc thực hiện chi trả bằng phương thức nào là do người hưởng lựa chọn.
BHXH không ấn định, bắt buộc người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH phải chọn hình thức chi trả mà sẽ được nhận theo đúng nhu cầu. Chúng tôi khuyến khích người dân sử dụng các phương thức chi trả phù hợp nhất trong điều kiện của mình”, ông Nguyễn Văn Tĩnh nhấn mạnh.
Theo Ban dịch vụ Hành chính công, Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam, hàng tháng, bưu điện tỉnh, thành phố tổ chức các điểm chi trả tới tận phường, xã để phục vụ công tác lĩnh tiền của người hưởng, đảm bảo nguyên tắc mỗi xã, phường có ít nhất 1 điểm chi, ở vị trí trung tâm, thuận lợi về điều kiện giao thông, an toàn cho người thụ hưởng.
Ngoài nhiệm vụ chi trả hàng tháng, bưu điện còn thực hiện nhiệm vụ quản lý người hưởng.
Bưu điện đã tổ chức lực lượng và hợp đồng với các phường, xã, các tổ chức, cá nhân như: Hội hưu trí, Hội phụ nữ... để phối hợp quản lý sự biến động của người hưởng và định kỳ rà soát trực tiếp toàn bộ người hưởng tại nơi cư trú để nắm bắt rõ tình hình của người hưởng, đặc biệt là các trường hợp nhận tiền qua tài khoản, người già yếu, ủy quyền lĩnh thay.
Đối với người hưởng nhận tiền qua tài khoản cá nhân, bưu điện chuyển tiền vào tài khoản người hưởng ngay khi nhận được danh sách và tiền từ cơ quan BHXH, chậm nhất là hôm sau.
“Bưu điện vẫn tổ chức chi trả bằng tiền mặt cho người hưởng có nhu cầu nhận lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng bằng tiền mặt.
Theo đó, bưu điện sẽ tổ chức điểm chi trả phù hợp với số lượng người hưởng nhận lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng theo từng xã, phường và giữ nguyên phương án chi trả miễn phí tại nhà với những người hưởng già yếu, cô đơn, ốm đau, bệnh tật mà không có khả năng đi nhận lương hưu, trợ cấp BHXH tại điểm chi trả, nhằm đảm bảo tốt nhất quyền lợi của đối tượng hưởng”, đại diện Ban dịch vụ Hành chính công nhấn mạnh.
| Theo Chiến lược phát triển ngành BHXH Việt Nam, đến năm 2025, số người nhận các chế độ BHXH, BHTN qua các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt khu vực đô thị là 68%; đến năm 2030, số người nhận các chế độ BHXH, BHTN qua các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt khu vực đô thị là 75%. |
Huyền Minh
Báo Lao động Xã hội số 63
