Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, sáng 28/10, Quốc hội tiến hành thảo luận tại hội trường về Báo cáo của Đoàn Giám sát và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về kết quả giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản (BĐS) và phát triển nhà ở xã hội (NƠXH) từ năm 2015 đến hết năm 2023”.
Tình trạng đầu cơ thổi giá dẫn đến giá nhà đất tăng cao thời gian qua
Báo cáo kết quả giám sát, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, giai đoạn 2015 -2023, thị trường BĐS đã có những bước phát triển về quy mô, loại hình, số lượng, hình thức huy động vốn và các chủ thể tham gia;
Tạo ra khối lượng lớn cơ sở vật chất cho xã hội, giúp cho các ngành sản xuất, kinh doanh, dịch vụ phát triển và nâng cao điều kiện sống cho các tầng lớp nhân dân, góp phần quan trọng vào phát triển KT-XH, tăng trưởng kinh tế của đất nước, đồng thời, góp phần thực hiện chính sách an sinh xã hội (ASXH), từng bước đáp ứng nhu cầu về nhà ở của người dân.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, thị trường BĐS và NƠXH còn nhiều tồn tại, bất cập, phát triển chưa bền vững, mất cân đối cung - cầu; giá BĐS còn cao so với thu nhập của đa số người dân; nhiều khu đô thị bỏ hoang; quản lý chung cư mini còn nhiều bất cập;
Chưa có phương án xử lý, giải quyết hiệu quả các khu chung cư cũ không bảo đảm điều kiện sống cho người dân; nhiều dự án gặp vướng mắc, chậm được triển khai. Các loại hình BĐS mới gặp nhiều vướng mắc pháp lý, thiếu quy định rõ ràng, cụ thể điều chỉnh.
Thảo luận báo cáo giám sát, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (đoàn Bắc Kạn) cho rằng, giá nhà đất tại một số thành phố lớn tăng rất cao thời gian qua, nhất là Hà Nội và TPHCM đã khiến cho thị trường BĐS vừa mới phục hồi thì lại xuất hiện những dấu hiệu bất ổn. Cử tri lo lắng trước các hiện tượng thổi giá, tạo sóng, gây nhiễu loạn thông tin thị trường.
“Từ đầu năm đến nay, giá đất, giá nhà đất liên tục tăng cao ở tất cả các phân khúc, từ chung cư đến nhà liền kề, đến biệt thự… Không chỉ các khu vực trung tâm mà sức nóng còn lan sang các quận, huyện vùng ven đô, nhất là sự tăng giá đột biến ở các chung cư cả chung cư mới và cũ, tăng gấp đôi, thậm chí gấp ba so với thời gian trước đây.
Bên cạnh đó, câu chuyện đấu giá đất ở một số huyện ven đô, lên tới hơn 100 triệu đồng/m2, tương đương với đất dự án đã được đầu tư hạ tầng và liên tục thiết lập mặt bằng mới, vượt xa thu nhập của đại bộ phận người dân”, đại biểu Thuỷ nêu dẫn chứng và nhận định, chính tình trạng đầu cơ thổi giá, đẩy giá là nguyên nhân chính dẫn đến giá nhà đất tăng cao như thời gian qua.
Do đó, đại biểu Nguyễn Thị Thủy đề nghị Chính phủ nghiên cứu triển khai các biện pháp mạnh để kiểm soát tình trạng đầu cơ nhà đất trong thời gian qua.
Tiếp tục có những chính sách ưu đãi đủ sức hấp dẫn để khuyến khích doanh nghiệp phát triển phân khúc nhà ở thương mại để phù hợp với túi tiền của phần đông người lao động. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng cần có chỉ đạo quyết liệt để tháo gỡ những vướng mắc của các dự án nhà ở hiện nay…
Xây dựng cơ chế quản lý sàn giao dịch BĐS chuyên nghiệp
Theo đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội), giá BĐS cao bất thường do người mua bất động sản để tích lũy tăng cao khiến dòng tiền đẩy vào BĐS cao, không chảy vào kinh doanh sản xuất; nguồn cung BĐS ngày càng khan hiếm; bên cạnh đó, các lực lượng thị trường như môi giới, đấu giá cố tình đẩy giá lên cao để kiếm lợi nhuận.
Để kiểm soát giá BĐS, đại biểu Hoàng Văn Cường đề xuất: Yêu cầu người tham gia đấu giá phải chứng minh được khả năng tài chính để mua tài sản, nhằm loại bỏ những người chỉ đấu giá để bán lại; thực hiện ngay Điều 31 của Luật Giá về kiểm tra các yếu tố hình thành giá khi có biến động bất thường;
Đồng thời yêu cầu doanh nghiệp kê khai giá bán lần đầu trên thị trường thứ cấp; xây dựng cơ chế quản lý sàn giao dịch BĐS chuyên nghiệp tại một số thành phố lớn, nhằm quản lý minh bạch hoạt động của thị trường.
Đại biểu Tạ Văn Hạ (đoàn Quảng Nam) cũng cho rằng, thị trường BĐS tăng giá cao, đột ngột, bên cạnh vướng về thể chế, chính sách, thì có dấu hiệu lũng đoạn, thao túng và thổi giá, tạo ra bong bóng BĐS của một nhóm lợi ích.
Theo đại biểu Hạ, một trong những giải pháp giảm giá thị trường BĐS đó là trái phiếu BĐS. Hiện trái phiếu BĐS phát hành ra với mức lãi suất 12 - 15%, cộng với khoảng 3% phí phát hành.
Như vậy, mục tiêu của phát hành trái phiếu BĐS, dư nợ lĩnh vực này đến thời kỳ đáo hạn có áp lực rất lớn. Nếu chúng ta không kiểm soát chặt để phục hồi và phát triển thị trường BĐS, thì việc phát hành trái phiếu không hiệu quả.
Hơn nữa, thời gian khoảng 3 năm, mà phải trả lãi suất cao như vậy dễ tạo ra gánh nặng cho nhà nước và nhân dân, nguy cơ dẫn đến nợ xấu gia tăng và thậm chí là vỡ nợ. Vì vậy, thời gian tới thị trường BĐS chưa thể “hạ nhiệt” và người dân cũng chưa có cơ hội để tiếp cận với thị trường.
Do đó, đại biểu đề nghị cần nghiên cứu giải pháp và tiến hành thanh tra, kiểm tra, xem xét lại căn cơ để phục hồi và phát triển thị trường BĐS lành mạnh và đúng hướng.
Tháo gỡ điểm nghẽn để đẩy nhanh phát triển NƠXH
Đối với việc phát triển NƠXH, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) đã chỉ ra hàng loạt nguyên nhân dẫn đến các dự án bất động sản và NƠXH bị đình trệ. Đó là, chính sách của Nhà nước trên các lĩnh vực như tài chính, ngân hàng, đất đai... cho NƠXH chưa khuyến khích cho nhà đầu tư, gói tín dụng 120 nghìn tỷ đồng chậm được giải ngân, nhiều văn bản pháp quy còn chồng chéo nhau.
Vẫn còn những bất cập trong văn bản quy định chi tiết hướng dẫn nhưng chậm được ban hành, sửa đổi, bổ sung nên khâu thực hiện còn lúng túng; còn có sự mâu thuẫn, thiếu nhất quán trong quy hoạch đô thị và quy hoạch sử dụng đất, còn tuỳ tiện trong điều chỉnh quy hoạch.
“Việc thực hiện đầu tư xây dựng 1 triệu căn hộ NƠXH giai đoạn 2021 - 2030 chưa đạt yêu cầu, có địa phương mới bước đầu triển khai do nguồn vốn ngân sách còn khó khăn. Các nhà đầu tư tiếp cận đất đai còn khó khăn, trong nhận chuyển quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng do thay đổi quy định của pháp luật…
Đồng quan điểm, đại biểu Mai Văn Hải (đoàn Thanh Hóa) đề nghị Chính phủ tiếp tục quan tâm chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, các điểm nghẽn trong thực hiện các chính sách pháp luật về NƠXH trong lĩnh vực đầu tư đất đai, quy hoạch, sửa đổi các chính sách để thu hút các nhà đầu tư, giúp cho người có thu nhập thấp, công nhân lao động có nhu cầu NƠXH được tiếp cận tốt hơn với chính sách.
Châu Giang
Báo Lao động và Xã hội số 130
