Nội dung trên được Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nêu rõ khi kết luận cuộc họp của Ban Chỉ đạo, đánh giá kết quả công tác quản lý, điều hành 6 tháng đầu năm, định hướng công tác điều hành giá những tháng còn lại của năm 2024, ngày 12/6.
10 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá tăng
Báo cáo của Bộ Tài chính - cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo cho thấy, bình quân 5 tháng đầu năm nay, CPI tăng 4,03% so với cùng kỳ năm 2023. Trong mức tăng này, 10/11 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá tăng, 1 nhóm hàng có chỉ số giá giảm.
Đáng chú ý, chỉ số giá nhóm giáo dục tăng 8,7% do năm học 2023 - 2024 một số tỉnh, thành phố tăng mức học phí, làm CPI chung tăng 0,54 điểm phần trăm.
Chỉ số giá nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng 6,87% tác động làm CPI chung tăng 0,37 điểm phần trăm, do giá dịch vụ y tế được điều chỉnh theo Thông tư số 22/2023/TT-BYT của Bộ Y tế từ ngày 17/11/2023.
Chỉ số giá nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 5,49%, làm CPI chung tăng 1,03 điểm phần trăm, do giá xi măng, sắt, thép, cát tăng theo giá nguyên nhiên vật liệu đầu vào và giá thuê nhà ở tăng cao.
Chỉ số giá nhóm văn hóa, giải trí và du lịch tăng 1,6%, làm CPI chung tăng 0,07 điểm phần trăm. Ngược lại, chỉ số giá nhóm bưu chính, viễn thông 5 tháng đầu năm giảm 1,46% so với cùng kỳ năm trước.
Liên quan đến việc giá xăng dầu, từ đầu năm đến tháng 4, giá xăng dầu luôn tăng trưởng nhưng trong tháng 5 - 6 lại có xu hướng giảm. Giá dầu thô giảm kéo theo giá hầu hết sản phẩm xăng dầu giảm.
Bộ Công Thương cho biết, với việc điều hành 7 ngày như hiện nay, mức chênh lệch giá giữa 2 đợt điều chỉnh là không lớn. Do vậy, các doanh nghiệp chủ động trong việc lên kế hoạch nhập khẩu xăng dầu. Hiện tồn kho xăng dầu là 1,8 triệu tấn; trong quý II - III, về cơ bản nguồn cung xăng dầu đáp ứng được yêu cầu của thị trường.
Đối với mặt hàng điện, Bộ Công Thương cho biết, đang phối hợp với các bộ, ngành liên quan khẩn trương kiểm tra chi phí giá thành sản xuất kinh doanh điện năm 2023 và xây dựng thông tư hướng dẫn tính toán giá bán lẻ điện bình quân theo Quyết định 05, đã đăng website và lấy ý kiến rộng rãi.
Dự kiến thông tư được ban hành tháng 8. Khi 2 nội dung này được hoàn chỉnh, Bộ Công Thương sẽ có căn cứ để chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) hoàn thiện phương án giá bán lẻ điện bình quân, trình Chính phủ.
Có thể gia tăng lạm phát do cải cách tiền lương
Dự báo một số yếu tố gây áp lực lên mặt bằng giá trong những tháng còn lại của năm, Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận cho biết, việc thực hiện lộ trình giá thị trường, tính đúng, tính đủ chi phí trong giá các hàng hóa dịch vụ do Nhà nước định giá tiếp tục là vấn đề cần xem xét thực hiện trong năm nay sau khi đã bước đầu được thực hiện trong năm 2023 nhưng với mức độ ít, mang tính “kiềm chế”.
Cụ thể, về giá dịch vụ giáo dục, học phí năm học 2023 - 2024 và các năm tiếp theo của cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập chưa tự đảm bảo chi thường xuyên được tiếp tục giữ ổn định như mức thu năm học 2021 - 2022, do đó trong năm 2024 cơ bản không tác động tới CPI chung.
Việc điều chỉnh giá điện theo kiến nghị từ đầu năm của Bộ Công Thương để bảo đảm phản ánh biến động của các chi phí đầu vào của giá điện, đồng thời hiện tượng thời tiết cực đoan và dự báo nhu cầu sử dụng điện cho sản xuất và tiêu dùng tăng mạnh trong thời gian tới cũng sẽ gây áp lực lên lạm phát.
Khi chỉ số giá điện sinh hoạt tăng 10% sẽ tác động làm CPI tăng 0,33 điểm phần trăm.
Giá vé máy bay trong nước của các hãng hàng không trong thời gian tới dự báo có thể tăng hơn so với thời điểm trước theo xu hướng chung của giá vé máy bay thế giới do tình trạng thiếu hụt tàu bay, chi phí nhiên liệu tàu bay tăng, áp lực do tăng tỷ giá đồng USD so với đồng nội tệ...
Bên cạnh đó, giá các nhóm mặt hàng nguyên vật liệu, hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng thiết yếu như năng lượng, vật liệu xây dựng... dự báo có biến động, gây áp lực lên lạm phát.
Thực hiện cải cách tiền lương của khu vực công theo tinh thần Nghị quyết số 27/NQ-TW và tăng lương tối thiểu cho khu vực doanh nghiệp từ ngày 1/7 có thể làm gia tăng kỳ vọng lạm phát kéo theo giá các hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng tăng lên.
Hết tháng 6 phải có kịch bản điều hành giá điện, giá dịch vụ y tế và giáo dục
Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhận định, công tác quản lý giá đầu năm chịu nhiều áp lực do nhiều yếu tố. Tình hình kinh tế thế giới khó khăn, phức tạp, khó lường. Lạm phát giảm nhưng vẫn neo ở mức cao. Bên cạnh đó, căng thẳng địa chính trị làm đứt gãy chuỗi cung ứng hàng hóa.
Để chủ động ứng phó với những thách thức trong công tác điều hành giá trong các tháng còn lại của năm, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị các bộ, ngành, địa phương chủ động đẩy mạnh triển khai thực hiện các giải pháp của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tại các văn bản chỉ đạo điều hành và ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng tại các Thông báo kết luận họp Ban chỉ đạo định kỳ.
Trong đó, tập trung chủ động theo dõi sát diễn biến giá các hàng hóa chiến lược trên thị trường thế giới, kịp thời cảnh báo các nguy cơ tác động đến mặt bằng giá trong nước, chủ động thực hiện theo thẩm quyền hoặc đề xuất, tham mưu cấp có thẩm quyền các biện pháp, giải pháp, kịch bản ứng phó phù hợp, linh hoạt, kịp thời, bảo đảm mục tiêu kiểm soát lạm phát năm 2024 trong giới hạn 4 - 4,5% theo đúng Nghị quyết của Quốc hội trong mọi tình huống.
Đồng thời, đảm bảo thông suốt hoạt động cung ứng, lưu thông, phân phối hàng hóa, dịch vụ, nhất là đối với xăng dầu và các mặt hàng chiến lược có khả năng bị ảnh hưởng từ sự đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu và xung đột căng thẳng địa chính trị.
Đáng lưu ý, Phó Thủ tướng yêu cầu tiếp tục thực hiện lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ công theo lộ trình thị trường và các mặt hàng do Nhà nước quản lý theo nguyên tắc thị trường; thực hiện đánh giá, tính toán kỹ tác động để tránh gây xáo trộn lớn về mặt bằng giá cả, không tăng giá đột ngột và tăng giá cộng dồn vào cùng thời điểm, bảo đảm mục tiêu kiểm soát lạm phát.
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu các bộ, ngành, địa phương cần có lộ trình đánh giá mức độ, thời gian điều chỉnh giá các hàng hóa, dịch vụ thiết yếu. Hạn chót được Phó Thủ tướng đưa ra là hết tháng 6 phải có kịch bản điều hành giá trong đó có thời điểm, mức độ điều chỉnh giá 3 mặt hàng là: Điện, dịch vụ y tế và giáo dục. Trên cơ sở đề xuất, Ban Chỉ đạo điều hành giá sẽ cân nhắc, cho ý kiến.
"Không đảm bảo thời gian và nếu để tác động đến CPI, các bộ, ngành phải chịu trách nhiệm", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Bảo Châu
Báo Lao động Xã hội số 71
