Thêm gánh nặng chi phí
Những người đi thuê nhà trọ hầu hết là người thu nhập thấp ở các địa phương như công nhân, học sinh, sinh viên (HSSV), lao động nhập cư… Cuộc sống khó khăn, thu nhập bấp bênh, cộng với việc giá điện các chủ nhà trọ thu cao hơn quy định của nhà nước khiến cuộc sống người đi thuê nhà càng thêm khó khăn.
Là nhân viên của một hãng xe công nghệ tại Hà Nội, Nguyễn Ngọc Phương (quê Phú Thọ) cho biết, với thu nhập gần 10 triệu đồng/tháng, trừ các chi phí thuê nhà 3 triệu đồng, tiền điện chủ nhà thu 4.000 đồng/kWh và tiền nước 100.000 đồng/người, mỗi tháng em chỉ còn khoảng 6 triệu đồng cho việc ăn uống, đi lại và các chi phí khác.
Tháng nào không có việc đột xuất, chi tiêu tằn tiện thì cũng tiết kiệm được 2 triệu đồng. Còn không thì thiếu trước hụt sau phải vay mượn bạn bè.
Không chỉ Ngọc Phương phải dùng điện tại nhà trọ với giá cao hơn hẳn giá điện sinh hoạt bậc 6 gần 1.000 đồng mà giá từ 4.000 đồng/kWh - 4.500 đồng/kWh đã trở thành mức giá phổ biến tại các khu nhà cho thuê tại Hà Nội.
Em Nguyễn Văn Bảo (quê Sơn La), sinh viên trường Đại học Mỏ - Địa Chất đang thuê trọ ở phố Trần Cung, phường Cổ Nhuế, quận Bắc Từ Liêm cho biết, bên cạnh vô vàn mức phí khác khi thuê phòng, nhiều sinh viên - đối tượng chủ yếu phụ thuộc kinh tế vào gia đình, cũng phải gánh mức tiền điện cao hơn so với bình thường.
“Chủ nhà trọ chỗ em thu 4.000 đồng/Kwh, vì yêu cầu an toàn cháy nổ chủ nhà yêu cầu phải dùng bếp điện, nên dù tiết kiệm thì vào tháng hè nắng nóng cả điện cho điều hòa, đun nấu và máy giặt, mỗi tháng em chi gần 800.000 đồng tiền điện”, Bảo cho biết.
Còn với chị Mai Anh (quê Bắc Kạn), công nhân một doanh nghiệp trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm cho biết: “Mỗi tháng thu nhập 7 - 9 triệu đồng nên tôi tìm khu nhà trọ giá rẻ để thuê, tiền thuê nhà 1,5 triệu đồng/tháng nhưng chủ nhà thu tiền điện 4.500 đồng/kWh. Mức giá tiền điện đó thực sự là gánh nặng đối với tôi. Nhưng cũng không có lựa chọn nào khác bởi để tìm được phòng trọ ưng ý, vừa túi tiền không phải dễ, vì vậy tôi đành chấp nhận tiết kiệm tiêu thụ điện để giảm chi phí thay vì đi tìm chỗ khác”.
Trong vai người có nhu cầu thuê trọ, phóng viên đã khảo sát những khu vực của Hà Nội nơi có đông NLĐ, HSSV thuê như: Cầu Giấy, Mỹ Đình, Minh Khai, Chùa Bộc, chủ nhà trọ đều đưa ra mức giá tiền điện là 4.000 - 4.500 đồng/kWh. Khi phóng viên có ý thắc mắc mức giá như vậy là quá cao và giá quy định của Nhà nước chỉ 2.900 đồng/kWh, thì được chủ nhà trọ lý giải: "Tiền điện 4.000 đồng/kWh là giá chung rồi”.
Khó xử lý chủ nhà trọ thu sai quy định
Khoản 4 Điều 10 Thông tư 16/2014/TT-BCT sửa đổi bởi Thông tư 09/2023/TT-BCT ngày 21/4/2023 của Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định:
Đối với trường hợp bên thuê nhà có hợp đồng thuê từ 12 tháng trở lên và có đăng ký tạm trú, thường trú (xác định theo thông tin về cư trú tại địa điểm sử dụng điện) thì chủ nhà trực tiếp ký hợp đồng mua bán điện hoặc đại diện bên thuê nhà ký hợp đồng mua bán điện (có cam kết thanh toán tiền điện của chủ nhà).
Trường hợp thời hạn cho thuê nhà dưới 12 tháng và chủ nhà không thực hiện kê khai được đầy đủ số người sử dụng điện thì áp dụng giá bán lẻ điện sinh hoạt của bậc 3: Từ 101 - 200 kWh cho toàn bộ sản lượng điện đo đếm được tại công tơ.
Như vậy, căn cứ vào thời hạn hợp đồng thuê trọ, số kWh điện sử dụng, số người ở trong một phòng trọ mà có những giá điện khác nhau, tối đa là 2.927 đồng. Tuy nhiên, giá tối đa thì vẫn là giá tối đa, còn giá chung tại nhiều khu trọ đang là 4.000 - 4.500 đồng/kWh.
Tuy nhiên, nhiều người thuê trọ lại không biết quy định trên. Nguyễn Văn Minh, sinh viên Đại học Bách Khoa đang thuê nhà tại đường Giải Phóng cho biết: “Em chưa từng nghe đến chính sách này. Nhưng nếu biết cũng chẳng để làm gì, bởi chẳng chủ nhà nào chịu giảm giá điện. Giá điện như vậy cũng đã được áp dụng từ lâu và tất cả khu này chủ nhà trọ đều thu như vậy nên mọi người không thắc mắc”.
Mai Hương - kế toán Công ty cổ phần Hà Đô 2-3 (thuê trọ ở Triều Khúc, Thanh Xuân) chia sẻ: “Tôi có biết chính sách này, nhưng nói thực, tôi chẳng quan tâm vì thấy nó không khả thi. Được lợi ai chẳng muốn, nhưng chúng tôi biết đòi quyền lợi này với ai? Kêu với chủ nhà không khéo lại bị đuổi; kêu với chính quyền lại nhiều thủ tục phức tạp mà chưa chắc đã được giải quyết. Hơn nữa nếu kêu được thì chủ nhà trọ có giảm tiền điện thì lại tăng tiền nước, tiền nhà… cuối cùng người chịu thiệt vẫn là người đi thuê”.
Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội, Nguyễn Đình Thắng thừa nhận hiện vẫn còn một số tồn tại, khó khăn trong quản lý của các khu nhà trọ. Giá điện sinh hoạt bậc thang tính toán phức tạp, khó khăn cho các chủ hộ có nhà cho thuê trong việc tính toán tiền điện hàng tháng cần thu của người đi thuê nhà.
“Qua kiểm tra thực tế cho thấy, tại các điểm có nhà cho thuê, chủ nhà tính tiền điện của người thuê nhà dựa theo chỉ số tại công tơ điện lắp đặt tại các phòng cho thuê (công tơ tự lắp đặt), tính thêm một khoản tiền điện khác cho tổn thất điện năng, một số nơi chiếu sáng, bơm nước... Một số nơi còn có thêm điện thang máy (đối với các khu nhà xây, cho thuê dạng chung cư mini).
Việc tính này dẫn đến không có một giá điện cụ thể, chủ yếu cao hơn so với giá bán điện quy định của Nhà nước”, ông Thắng cho biết.
Bên cạnh đó, biểu giá, chính sách giá điện ưu tiên cho người đi thuê nhà để ở chưa thực sự đem lại hiệu quả tích cực do áp dụng cách thức tính 4 người/1 định mức khá phức tạp, phát sinh thời gian, thủ tục cần thường xuyên khai báo, kiểm tra lại số lượng khi biến động người thuê trọ, nếu áp chung giá điện bậc 3 không mang lại lợi ích cho người đi thuê nhà hoặc chưa tạo động lực để người cho thuê dễ dàng áp dụng.
“Kết quả là các đơn vị kinh doanh điện đã áp định mức giá điện bậc 3 cho phần lớn các phòng trọ cho thuê, mức áp giá này vẫn chưa thực sự phản ánh hết được sự hỗ trợ giá điện của Nhà nước cho đối tượng là công nhân, sinh viên, người lao động và người nghèo đi thuê nhà để ở”, ông Thắng cho biết.
Châu Anh
Báo Lao động và Xã hội số 114
