Tuy nhiên, thực tế điều kiện và hoạt động ngành giáo dục hiện có những đặc thù nên không phải địa phương nào cũng áp dụng được.
Nhiều địa phương triển khai cho học sinh nghỉ thứ bảy
Gần đây, một số tỉnh, thành trên cả nước đã triển khai hoặc lấy ý kiến việc cho học sinh nghỉ học vào thứ bảy. Cụ thể, Lào Cai và Lai Châu là hai địa phương đã áp dụng cho học sinh nghỉ thứ bảy ngay từ đầu năm học 2024 - 2025.
Tại Nghệ An, nhiều trường THCS ở TP Vinh và các huyện miền núi thí điểm cho học sinh nghỉ học thứ bảy từ năm 2023, căn cứ trên cơ sở vật chất của nhà trường đáp ứng lịch học 2 buổi/ngày.
Tại Hà Nội, việc nghỉ học thứ bảy được áp dụng với phần lớn trường tư thục và THCS chất lượng cao. Ở khối công lập, chỉ có một số ít trường THCS và THPT áp dụng do định hướng của nhà trường cũng như điều kiện về phòng học chưa thể đáp ứng.
Đa số học sinh ủng hộ việc nghỉ học ngày thứ bảy nhằm giảm tải chương trình cũng như có thêm thời gian nghỉ ngơi. Không chỉ học sinh, nhiều phụ huynh cũng mong muốn các con có thêm thời gian ôn luyện tại nhà.
Chị Thu Thủy (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) có con đang học bậc tiểu học cho biết: "Các con đã học cả tuần từ thứ hai đến thứ sáu. Nếu được nghỉ trọn vẹn 2 ngày thứ bảy và chủ nhật, cả gia đình có thể đi chơi hay về quê, không bị gò bó theo lịch học của con".
Còn tại TPHCM, việc học ngày thứ bảy tùy thuộc vào trường tổ chức 2 hay 1 buổi/ngày. Thường những trường dạy 2 buổi/ngày sẽ học 5 ngày/tuần, nghỉ thứ bảy; những trường dạy học 1 buổi/ngày sẽ học từ thứ hai đến bảy.
Trước đó, nhiều địa phương từng lấy ý kiến nhà giáo, nhà quản lý về việc cho học sinh nghỉ học thứ bảy. Bên cạnh ý kiến ủng hộ, một số phản ứng với lý do nếu nghỉ ngày thứ bảy, học sinh chỉ có 5 ngày học/tuần nên phải tăng tiết học, như vậy cũng không thể giảm áp lực.
Đảm bảo học đủ số tiết học trong tuần
Từ năm 2019, Bộ GD&ĐT đã hướng dẫn về việc dạy học 2 buổi/ngày với cấp THCS và THPT. Theo đó, nếu dạy cả ngày, các trường không được dạy quá 4 tiết buổi sáng với bậc THCS, 5 tiết với THPT. Số tiết tối đa buổi chiều là 3, tối đa 1 tuần là 42 tiết với cấp THCS và 48 tiết với cấp THPT.
Các trường được chủ động trong việc bố trí lịch học 5 hoặc 6 ngày/tuần. Tuy nhiên, việc triển khai học 2 buổi/ngày và 5 ngày/tuần liên quan tới cơ sở vật chất, số phòng học cũng như đội ngũ giáo viên.
PGS, TS Đặng Thị Thanh Huyền, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Khoa học Quản lý giáo dục (Học viện Quản lý giáo dục) đồng tình với việc cho học sinh các trường THCS nghỉ thứ bảy.
Điều kiện là phải đảm bảo học đủ số tiết học mỗi tuần theo quy định của Bộ GD&ĐT. Muốn vậy, mỗi trường cần rà soát, căn cứ vào tình hình thực tế để quyết định có cho học sinh nghỉ thứ bảy không.
"Lãnh đạo ngành giáo dục các địa phương cần quán triệt các trường học về việc cấm dạy thêm vào thứ bảy để học sinh được nghỉ trọn vẹn 2 ngày cuối tuần", PGS, TS Đặng Thị Thanh Huyền nói thêm.
Còn theo TS Nguyễn Tùng Lâm, Phó Chủ tịch Hội Khoa học tâm lý giáo dục Việt Nam, để giải quyết vấn đề này cần căn cứ vào phân phối chương trình của Bộ GD&ĐT quy định tổng số tiết dạy/tuần để nhà trường thực hiện. Nếu sắp xếp lại thời khóa biểu để học sinh nghỉ thứ bảy, giáo viên các bộ môn phải tính toán và cơ cấu lại thời lượng, tiết dạy mỗi môn.
“Việc nghỉ học thứ bảy cần phù hợp cho từng cấp học. Trong đó, khối học sinh THPT, các em đã lớn có thể tự làm chủ thời gian thì việc này nên được khuyến khích.
Các em có thêm một ngày nghỉ để học các môn năng khiếu, tham gia hoạt động ngoại khóa, định hướng nghề nghiệp chứ không chỉ là học văn hóa trên lớp. Bên cạnh đó, giáo viên cũng có thêm một ngày để bồi dưỡng chuyên môn.
Với tinh thần này, chúng ta nên cho học sinh nghỉ thứ bảy, mỗi trường cần tính toán kỹ các phương án phù hợp với khung chương trình của Bộ GD&ĐT”, TS Nguyễn Tùng Lâm nói.
Theo các chuyên gia, cho học sinh nghỉ học ngày thứ bảy là việc đáng thực hiện song trong điều kiện trường lớp, đội ngũ giáo viên, khung chương trình của Bộ GD&ĐT... mô hình này chưa thể áp dụng đại trà, thực hiện một cách duy ý chí.
Áp dụng chính sách này ở cấp trung học cũng cần xem xét kỹ, đúng tinh thần và thực hiện linh hoạt, dựa trên điều kiện thực tiễn và do nhà trường, địa phương quyết định.
Từ năm 1999, khi Chính phủ quy định chế độ làm việc 40 giờ, Thông tư 36/1999/TT-BGD đã nhấn mạnh: Ngành giáo dục thực hiện chế độ tuần làm việc theo quy định của Chính phủ. Nhưng do đặc điểm lao động sư phạm và các điều kiện thực tế khác, việc thực hiện chế độ làm việc trong 5 ngày, nghỉ thứ bảy và chủ nhật hằng tuần chưa thể tiến hành đồng loạt. Cần làm từng bước, có phương án riêng cho từng cấp, bậc học, tính tới điều kiện cụ thể của địa phương, trường cao đẳng và đại học. |
Cù Hòa
Báo Lao động và Xã hội số 129