Hơn 54% trẻ em từng bị “ăn roi” trong gia đình

Báo cáo nhân Ngày trẻ em Thế giới 20/11 chia sẻ các phát hiện về sự tham gia của trẻ em và việc thực thi quyền tham gia của trẻ em tại gia đình, nhà trường, cộng đồng và môi trường mạng. Đáng chú ý, có hơn 54% trẻ em từng bị đánh đòn trong gia đình.

Gần 57% trẻ em được bố mẹ lắng nghe ý kiến

Theo đó, báo cáo chỉ ra rằng, sự tham gia của trẻ em trong gia đình có những điểm tích cực. Tỷ lệ trẻ em thường xuyên và rất thường xuyên được lắng nghe/tôn trọng ý kiến từ cha mẹ chiếm 56,7%. Có đến 60% trẻ em lựa chọn phương án sẽ trao đổi để bố mẹ hiểu và 70% trẻ em cho rằng, cha mẹ cố gắng giải thích để con cái hiểu khi hai bên có ý kiến/quan điểm trái chiều.

Xét theo giới tính, tỷ lệ trẻ em nam thường xuyên và rất thường xuyên được cha mẹ lắng nghe/tôn trọng các quyết định và hỏi ý kiến về công việc của gia đình cao hơn so với trẻ em nữ. Điều đáng nói, cha mẹ vẫn cho rằng, việc mắng, thậm chí đánh con như một hình thức giáo dục.

Có đến 88,3% trẻ em từng bị mắng, chửi trong gia đình; 54,4% từng bị đánh trong gia đình; 54% bị kiểm soát trong các mối quan hệ xã hội (kết bạn, yêu); 45% trẻ em cho rằng mình bị phân biệt đối xử. 

Đánh giá sự lắng nghe ý kiến trẻ em của thầy, cô, có 59,8% trẻ em trong diện khảo sát cho rằng được thầy, cô lắng nghe/tôn trọng ý kiến của mình. Tuy vậy, tỷ lệ trẻ em chưa bao giờ trao đổi, đối thoại với lãnh đạo trường lại chiếm tỷ lệ 63%.

Điều này cho thấy có khoảng cách, giới hạn nhất định giữa lãnh đạo trường học với trẻ em. Có đến 77,5% trẻ em cho biết, từng chứng kiến bạo lực học đường. Đấy là điểm hết sức lưu ý  đối với các nhà trường trong quá trình tổ chức giáo dục và hoạt động rèn luyện đối với học sinh. 

Cũng theo kết quả báo cáo, mức độ tham gia các hoạt động liên quan đến quyền tham gia của trẻ em tại cộng đồng còn nhiều hạn chế. Kết quả phỏng vấn sâu tại các tỉnh cũng cho thấy nhiều địa phương không có nhiều hoạt động có chất lượng, chiều sâu dành cho trẻ em. 

Tăng cường truyền thông về quyền trẻ em nhiều hơn

Bên cạnh các môi trường gia đình, trường học, cộng đồng, môi trường mạng ngày càng có vai trò quan trọng trong đời sống của trẻ em nói chung và đảm bảo quyền của trẻ em nói riêng. Kết quả khảo sát cho thấy, 97% trẻ em được khảo sát sử dụng điện thoại từ 1 giờ/ngày; trong đó, gần 27% sử dụng điện thoại từ 5 giờ/ngày.

Điều đáng mừng là tỷ lệ trẻ em đã học được những nội dung/kỹ năng để bảo vệ bản thân trên môi trường mạng là khá cao. Bà Phạm Thị Thủy,  Trưởng phòng phát triển tham gia của trẻ em, Cục Trẻ em (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết: “Thời gian qua, quyền trẻ em đã được các cơ quan, bộ, ngành tổ chức rất quan tâm.

Bộ LĐ-TB&XH cũng đã tổ chức truyền thông về quyền trẻ em, xây dựng tờ rơi, tờ gấp về quyền và bổn phận của trẻ em; đồng thời tổ chức hội thảo, tọa đàm về quyền trẻ em. Tuy nhiên, con số 20,1% trẻ em chưa từng nghe và biết đến về quyền trẻ em, cho thấy chúng ta cần phải tăng cường hơn nữa về công tác truyền thông, tập huấn cho trẻ em, nhất là trẻ em trong nhà trường”. 

Thầy Nguyễn Đức Huy, Phó hiệu trưởng trường THCS Phú Đông, Ba Vì, Hà Nội cho biết, trong môi trường giáo dục hiện nay, khi công nghệ đang phát triển, tỷ lệ các em tham gia mạng xã hội rất cao.

Có những trường hợp đăng tải, thậm chí phát sóng những hình ảnh nhạy cảm, bạo lực học đường, xúc phạm bạn bè đồng trang lứa. Do đó, sau khi nhận được kết quả báo cáo, nhà trường, các thầy, cô đã thường xuyên dành thời gian trong các tiết học trò chuyện để hiểu hơn về tâm tư, nguyện vọng của các em, đồng thời nhắc nhở, động viên các em... 

Chia sẻ về kết quả báo cáo, bà Trần Vân Anh, Phó Viện trưởng Viện MSD cho biết: “Các số liệu trong báo cáo không chỉ phản ánh một cách chân thực thực trạng về quyền trẻ em, mà còn cung cấp cái nhìn sâu sắc về mức độ tham gia của trẻ em tại gia đình, trường học và xã hội.

Chúng tôi hy vọng rằng, kết quả khảo sát là cơ sở tham chiếu cho các hoạt động, giải pháp và can thiệp phù hợp ở những phạm vi, cấp độ và hình thức khác nhau hướng đến việc thực thi quyền trẻ em hiệu quả, phù hợp với thực trạng phát triển xã hội”.

Khánh Vân

Báo Lao động và Xã hội số 141