Không chỉ giúp bảo vệ môi trường, các vật liệu tái chế còn giúp học sinh ở những vùng khó khăn có những công trình hữu ích, tiết kiệm và độc đáo.
Những thư viện xanh từ vật liệu tái chế
Phong trào tái chế rác thải nhựa thành các thư viện xanh, đồ dùng học tập, giải trí đang được nhiều trường học trên cả nước triển khai và mang lại hiệu quả tích cực. Không chỉ tiết kiệm chi phí xây dựng và giảm lượng rác thải, các công trình này còn giúp nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường cho học sinh ngay từ khi ngồi trên ghế nhà trường.
Công trình thư viện cho gần 1.000 học sinh tại Trường Tiểu học Vĩnh Lộc (huyện Chiêm Hóa, tỉnh Quảng Bình) là một điển hình về việc tận dụng các vật liệu tái chế. Với hơn 4.000 viên gạch sinh thái cùng sự đóng góp 850 ngày công lao động của hội viên phụ nữ trong tỉnh đã mang lại một không gian thư viện xanh giúp truyền cảm hứng cho học sinh và giáo viên.
Tại Thái Bình, thư viện của Trường THCS Tiền Phong được xây dựng ngoài trời với hàng trăm chậu hoa, giỏ hoa do giáo viên, học sinh, phụ huynh chung sức làm từ các phế phẩm nhựa đã tạo nên một không gian xanh thân thiện. Dưới bàn tay khéo léo của các thầy, cô giáo, phụ huynh học sinh, những vật liệu tưởng như bỏ đi đã biến thành tủ, bàn, kệ sách ngộ nghĩnh, chậu hoa trang trí vui mắt.
Cô giáo Trần Linh Hoa, Hiệu trưởng Nhà trường cho biết: “Việc bảo vệ môi trường và chống rác thải nhựa là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Đối với nhà trường, môi trường xanh, sạch, đẹp sẽ góp phần quan trọng vào công tác dạy và học. Nhà trường luôn khuyến khích và kịp thời tuyên dương, khen thưởng các thầy, cô giáo, các em học sinh có những đóng góp tích cực trong việc chống rác thải nhựa và tái chế rác thải nhựa...”.
Không giống những mô hình thư viện truyền thống, thư viện “lưu động” tại Trường Tiểu học Nghĩa Chánh (TP Quảng Ngãi) đã mang đến một không gian đọc sách mới lạ và lý thú. Từ những vật liệu bỏ đi như thùng xốp, lốp xe, thùng sơn cũ... những bình hoa, bàn, ghế, kệ sách xinh xắn đã hình thành và mang lại nhiều trải nghiệm mới cho các em học sinh.
Em Vũ Tiến Minh, học sinh lớp 4A, thích thú cho biết: “Đọc sách ở đây mát và rất thoải mái. Thư viện được làm và trang trí bằng những vật liệu tái chế, thân thiện với môi trường nên em cảm thấy rất gần gũi. Ngoài việc đọc sách, chúng em còn được thầy cô giáo hướng dẫn làm những vật dụng tái chế phục vụ học tập và làm các sản phẩm tham gia Ngày hội Mỹ thuật do trường tổ chức”.
Khu vệ sinh xanh mát từ vật liệu tái chế
Theo khảo sát của Bộ Giáo dục và Đào tạo, trên cả nước vẫn còn khoảng 30% nhà vệ sinh ở các trường học không đạt tiêu chuẩn, nhất là các trường vùng sâu, vùng xa. Để khắc phục tình trạng cơ sở vật chất khó khăn, thiếu nhà vệ sinh hoặc nhà vệ sinh không đảm bảo chất lượng, nhiều trường học đã triển khai xây dựng nhà vệ sinh bằng chai nhựa, phục vụ nhu cầu thiết yếu của học sinh, giáo viên.
Một trong những địa phương đi đầu trong phong trào xây dựng nhà vệ sinh trường học bằng vật liệu tái chế là tỉnh Thái Nguyên. Đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh đã có gần 10 công trình được xây dựng từ chất liệu “gạch sinh thái”, được tận dụng từ gần 22.000 chai nhựa tái sử dụng cùng hơn 1.500 ngày công lao động của nhiều thầy, cô giáo và các em đội viên, thiếu nhi.
Trên cả nước, đã có nhiều công trình nhà vệ sinh được xây dựng bằng “gạch sinh thái” có chất lượng và thẩm mỹ cao như: Trường Tiểu học Bá Xuyên (tỉnh Thái Nguyên), Trường Tiểu học Kim Đồng (Quảng Nam), Trường Tiểu học - THCS Chiềng Chăn (tỉnh Sơn La)...
Phong trào xây dựng nhà vệ sinh trường học từ vật liệu tái chế hiện đã lan tỏa tới nhiều địa phương như: Bình Thuận, Bến Tre, Quảng Nam, Bắc Ninh, Lào Cai, Cao Bằng... và đã có những tín hiệu tích cực trong bảo vệ môi trường.
Trường học xanh đầu tiên xây dựng từ vật liệu tái chế
Phát huy hiệu quả từ những mô hình trên, lần đầu tiên một trường mầm non được làm hoàn toàn bằng nhựa tái chế, nhằm hưởng ứng phong trào “Vì tương lai xanh”, giảm thiểu tác hại của biến đổi khí hậu ở tỉnh Lào Cai đã được khánh thành năm 2022.
Đó là Trường Mầm non Ngải Phóng Chồ tại thôn Ngải Phóng Chồ, xã Cao Sơn, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai. Ngôi trường bằng nhựa tái chế đầu tiên tại Việt Nam có diện tích trên 1.000m2, gồm 3 lớp học, 1 bếp ăn và 2 phòng công vụ, bảo đảm nhu cầu dạy và học cho khoảng 100 trẻ em mầm non.
Do được xây dựng hoàn toàn bằng nhựa tái chế, với kiến trúc độc đáo và màu sắc đa dạng, ngôi trường còn là một điểm nhấn nổi bật, thu hút khách du lịch đến với Cao Sơn, nơi đang phát triển mạnh du lịch khám phá, trải nghiệm văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số vùng cao Mường Khương.
Theo đại diện UBND huyện Mường Khương, đây là một công trình có ý nghĩa đối với ngành giáo dục và môi trường của địa phương. Ngoài việc giúp cho trẻ em có trường, lớp học khang trang, sạch đẹp, mô hình này còn lan tỏa lối sống xanh, tái chế, sử dụng rác thải nhựa.
Quang Hưng
Ấn phẩm Vì trẻ em số 15
